پرش به محتوا

جنسیت از دیدگاه مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۸: خط ۸:
استاد مطهری با تأکید بر برابری زن و مرد در حقوق انسانى،  معتقد است؛<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص137.</ref> زن و مرد هر دو مستقل خلق شده‌‌اند و هرگز زن، طفیلی مرد نیست.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص134.</ref>  زنان و مردان در احراز نقش‌های اجتماعی، استفاده از مواهب خلقت، تحصيل،<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص159.</ref>  حق تملک و حق آزادی تفاوتی ندارند.<ref>مطهرى، يادداشت‌ها، 1378ش، ج‏3، ‏ص242.</ref>  هر دو جنس برای رسیدن به مقام قرب الهی از استعداد یکسان برخوردار هستند، پاداش‌های اخروی نیز صرفا نتیجه ایمان و عمل صالح است که هیچ ربطی به جنسیت‌ افراد ندارد.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص132.</ref>  زنان و مردان در حوزه اخلاق جنسی نیز به‌طور یکسان موظف به حفظ عفت و اجتناب از چشم‌چرانی هستند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (آشنايى با قرآن(1-5))، 1377ش، ج‏26، ص450.</ref>  او با استناد به آیات قرآن، حقوق متقابل زن و شوهر را در این گزاره تلخیص می‌کند که هر دو زينت و پوشش یکدیگر هستند<ref>سوره بقره، آیه 187.</ref>  و هر دو در تولید نسل انسانی سهم مشترک دارند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص134.</ref>  وی تفاوت زنان و مردان در قدرت یادگیری را با تردید مطرح کرده و معتقد است که این تفاوت فراگیر نیست.<ref>مطهرى، ‏مجموعه آثار (زن و مسائل قضايى و سياسى)، 1377ش، ج‏29، ص412-411.</ref>   
استاد مطهری با تأکید بر برابری زن و مرد در حقوق انسانى،  معتقد است؛<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص137.</ref> زن و مرد هر دو مستقل خلق شده‌‌اند و هرگز زن، طفیلی مرد نیست.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص134.</ref>  زنان و مردان در احراز نقش‌های اجتماعی، استفاده از مواهب خلقت، تحصيل،<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص159.</ref>  حق تملک و حق آزادی تفاوتی ندارند.<ref>مطهرى، يادداشت‌ها، 1378ش، ج‏3، ‏ص242.</ref>  هر دو جنس برای رسیدن به مقام قرب الهی از استعداد یکسان برخوردار هستند، پاداش‌های اخروی نیز صرفا نتیجه ایمان و عمل صالح است که هیچ ربطی به جنسیت‌ افراد ندارد.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص132.</ref>  زنان و مردان در حوزه اخلاق جنسی نیز به‌طور یکسان موظف به حفظ عفت و اجتناب از چشم‌چرانی هستند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (آشنايى با قرآن(1-5))، 1377ش، ج‏26، ص450.</ref>  او با استناد به آیات قرآن، حقوق متقابل زن و شوهر را در این گزاره تلخیص می‌کند که هر دو زينت و پوشش یکدیگر هستند<ref>سوره بقره، آیه 187.</ref>  و هر دو در تولید نسل انسانی سهم مشترک دارند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص134.</ref>  وی تفاوت زنان و مردان در قدرت یادگیری را با تردید مطرح کرده و معتقد است که این تفاوت فراگیر نیست.<ref>مطهرى، ‏مجموعه آثار (زن و مسائل قضايى و سياسى)، 1377ش، ج‏29، ص412-411.</ref>   
==دلیل تفاوت‌های زن و مرد==
==دلیل تفاوت‌های زن و مرد==
شهید مطهری عدم تشابه زن و مرد در پاره‏اى از مسائل را لازمه عدالت و حقوق فطرى انسانی و برآمدها از جهان‌ها و طبیعت متفاوت زن و مرد می‌داند.‏<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص139-137.</ref>  زن و مرد متناسب با هدفی که برای آن آفریده شده‌اند، دارای استعدادهای مناسب و نسبتا متفاوتی هستند، هر استعداد طبيعى مبناى يك حق طبيعى است. ريشه تفاوت‌ها را باید در طبيعت جست‌وجو كرد. لازمه استعدادهاى متفاوت زن و مرد، تفاوت‌ آنها در حقوق و تکالیف است.  <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص159-158.</ref>تفاوت در نوع خلقت موجب تفاوت در وظايف، <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص167.</ref> تحرك، جذابیت و پيشرفت مى‏شود.<ref>مطهرى، يادداشت‌ها، 1378ش، ج‏11، ص493.</ref>  قانون خلقت اين تفاوت‌ها را براى اين به وجود آورده است كه‏ پيوند خانوادگى زن و مرد را محكم‏تر كند.  <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص174-173.</ref> از این منظر، نهضت فمینیستی زنان غربی، حرکتی عجولانه است که هرچند زمینه‌ساز دستیابی زنان غربی به حقوق مشابه با مردان می‌شود، اما با توجه به جنسیت زنانه، هرگز حقوق مساوى با مرد پيدا نكرده‌‌اند. از منظر مرتضی مطهری، راه رسیدن زنان به سعادت و حقوق مساوى با مردان، منحصر در اين است كه مشابهت حقوقى را از ميان بردارند و بر مبنای اصل عدالت جنسیتی، حقوقى متناسب با جنسیت خود را مطالبه کنند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص138.</ref>  
شهید مطهری عدم تشابه زن و مرد در پاره‌‏اى از مسائل را لازمه عدالت و حقوق فطرى انسانی و برآمدها از جهان‌ها و طبیعت متفاوت زن و مرد می‌داند.‏<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص139-137.</ref>  زن و مرد متناسب با هدفی که برای آن آفریده شده‌اند، دارای استعدادهای مناسب و نسبتا متفاوتی هستند، هر استعداد طبيعى مبناى يك حق طبيعى است. ريشه تفاوت‌ها را باید در طبيعت جست‌وجو كرد. لازمه استعدادهاى متفاوت زن و مرد، تفاوت‌ آنها در حقوق و تکالیف است.  <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص159-158.</ref> تفاوت در نوع خلقت موجب تفاوت در وظايف، <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص167.</ref> تحرك، جذابیت و پيشرفت مى‌‏شود.<ref>مطهرى، يادداشت‌ها، 1378ش، ج‏11، ص493.</ref>  قانون خلقت اين تفاوت‌ها را براى اين به وجود آورده است كه‏ پيوند خانوادگى زن و مرد را محكم‏‌تر كند.  <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص174-173.</ref> از این منظر، نهضت فمینیستی زنان غربی، حرکتی عجولانه است که هرچند زمینه‌ساز دستیابی زنان غربی به حقوق مشابه با مردان می‌شود، اما با توجه به جنسیت زنانه، هرگز حقوق مساوى با مرد پيدا نكرده‌‌اند. از منظر مرتضی مطهری، راه رسیدن زنان به سعادت و حقوق مساوى با مردان، منحصر در اين است كه مشابهت حقوقى را از ميان بردارند و بر مبنای اصل عدالت جنسیتی، حقوقى متناسب با جنسیت خود را مطالبه کنند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص138.</ref>  
==تفاوت‌های جسمی زن و مرد==
==تفاوت‌های جسمی زن و مرد==
مرتضی مطهری برخی تفاوت‌های جسمی زن و مرد را بدیهی دانسته و با استناد به مطالعات زیستی محققان، تفاوت‌ها را عمیق‌تر از سطح اندام ظاهری زن و مرد می‌داند؛ دستگاه تناسلی آنها سلول‌هاى نر يا ماده می‌سازد و سلول‌هاى بدنى، دستگاه‌هاى عضوى و مخصوصاً سلسله عصبى نشانة جنس او را بر روى خود دارند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص168. </ref>  مرد به‏طور متوسط درشت اندام‏تر و قدبلندتر از زن است. مرد خشن‏تر و زن ظريف‏تر است. صداى مرد كلفت‏ و خشن‏تر است و صداى زن نازك‏ و لطيف‏تر. رشد بدنى زن سريع‌تر از مرد است. حتى گفته مى‏شود جنين دختر از جنين پسر سريع‌تر رشد مى‏كند. رشد عضلانى مرد و نيروى بدنى او از زن بيشتر است. مقاومت زن در بسيارى از بيماري‌ها بیش از مرد است. زن زودتر از مرد به مرحله بلوغ مى‏رسد و توانایی تولید مثل او زودتر از مرد از كار مى‏افتد. دختر زودتر از پسر به سخن مى‏آيد. مغز متوسط مردان از مغز متوسط زنان بزرگ‌تر است ولى با در نظر گرفتن نسبت مغز به مجموع بدن، مغز زن از مغز مرد بزرگتر است. ريه مرد قادر به تنفس هواى بيشترى از ريه زن است. ضربان قلب زن از ضربان قلب مرد سريع‌تر است. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص178.</ref>
مرتضی مطهری برخی تفاوت‌های جسمی زن و مرد را بدیهی دانسته و با استناد به مطالعات زیستی محققان، تفاوت‌ها را عمیق‌تر از سطح اندام ظاهری زن و مرد می‌داند؛ دستگاه تناسلی آنها سلول‌هاى نر يا ماده می‌سازد و سلول‌هاى بدنى، دستگاه‌هاى عضوى و مخصوصاً سلسله عصبى نشانة جنس او را بر روى خود دارند.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص168. </ref>  مرد به‏طور متوسط درشت اندام‏تر و قدبلندتر از زن است. مرد خشن‏تر و زن ظريف‏تر است. صداى مرد كلفت‏ و خشن‏تر است و صداى زن نازك‏ و لطيف‏تر. رشد بدنى زن سريع‌تر از مرد است. حتى گفته مى‏شود جنين دختر از جنين پسر سريع‌تر رشد مى‏كند. رشد عضلانى مرد و نيروى بدنى او از زن بيشتر است. مقاومت زن در بسيارى از بيماري‌ها بیش از مرد است. زن زودتر از مرد به مرحله بلوغ مى‏رسد و توانایی تولید مثل او زودتر از مرد از كار مى‏افتد. دختر زودتر از پسر به سخن مى‏آيد. مغز متوسط مردان از مغز متوسط زنان بزرگ‌تر است ولى با در نظر گرفتن نسبت مغز به مجموع بدن، مغز زن از مغز مرد بزرگتر است. ريه مرد قادر به تنفس هواى بيشترى از ريه زن است. ضربان قلب زن از ضربان قلب مرد سريع‌تر است. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص178.</ref>
۲۶۱

ویرایش