(بی بی) مریم: تفاوت میان نسخه‌ها

بی بی مریم از زنان صوفی سلسله مشایخ اویسیه در اواخر قرن پنجم هجری محسوب می شود. او از کودکی در زهد و ریاضت بود و از سه سالگی هیچ مردی وی را ندید! و از داشتن کنیزکان سالخورده خودداری می کرد؛ <ref>دایرۀ المعارف زن ایرانی، مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، تهران، 1382، ص231</ref>

 

بی بی مریم از نسل سلطان ستق بغراخان، قطب بزرگ مشایخ اویسیه بود و پدرش سلطان شهید ارسلان خان نیز از بزرگ مشایخ اویسیه بوده است.

 

 

صائم الدهر، قائم اللیل، عالمه، جمیله، مستوره بوده و هر شب چهارصد رکعت نماز می گزارد. <ref>رادفر، ابوالقاسم، زنان عارف؛ سوختگان عشق و اشتیاق، انتشارات مدحت، 1385، ص237-238</ref>

 

پدرش از او دلیل عدم پذیرش کنیزکان سال یافته را پرسید؟ او در جواب گفت: چون آن ها جهاندیده اند و عمری گذرانیده، و نیک و بد را آزموده و تفرس پیدا کرده، و مکر و حیله و فریب آموخته و حرص دنیوی بر آنها غالب گردیده، و عقل آنان به کمال رسیده؛ من صغیره و ناقص العقل هستم، مبادا که بدبختی از کثافت دنیوی آنان، دامن مرا پرکند و واسطه سازد. چون حرص بر آنان غالب است، به این فریفته شده و به من سخن آرند. چون که عقلم ناقص است وشیطان در کمین است به ناگاه بخ سخن آنها فریفته شوم، و سخن من به او رسد یا چشمم به جانب وی افتد نسبت به خدا عاصی شوم و درمیان خلق شرمسار و در پیش تو خجل و منفعل گردم، بدین خاطر است که آنها را قبول ندارم.  

پدرش چون این سخن بشنید، بسی خوشحال و خدای تعالی را شکر بسیار کرد. آن گاه احدی را در خدمت وی نگذاشت و خودخدمت می کرد. <ref>رادفر، ابوالقاسم، زنان عارف؛ سوختگان عشق و اشتیاق، انتشارات مدحت، 1385، ص238</ref>

 

دو رو بعد از این اتفاق <ref>همان</ref> در خواب آوازی به گوش او رسید که: خدمت به والدین بر فرزندان واجب است نه از جانب والدین به فرزندان. پس چطور خلاف آن عمل می کنی؟ بدان که حق تعالی خادمان را برای مخدومان آفریده تا بدانها خدمت کنند، چنانکه انبیاء را نیز خادمانی بود. تو چرا از خدمت خدمای خود ابا می کنی و از خدمت کردن پدر خود ابا نداری؟ چون چنین شنید، گریان نزد پدر رفت و گفت از این اتفاق به خدا توبه کردم. سپس پدرش خامه صالحه ای که کنیزک صغیره ای بود به خدمت او گمارد. <ref>دایرۀ المعارف زن ایرانی، مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، تهران، 1382، ص231</ref>  <ref>رادفر، ابوالقاسم، زنان عارف؛ سوختگان عشق و اشتیاق، انتشارات مدحت، 1385، ص239</ref>

روزی نشسته بود که از طریق آوازی به گوش خود از شهادت پدرش و شهادت خود بشارت یافت. چون این خبر را به پدر داد، شکر کرد و خود را آماده شهادت نمود. شش ماه بعد، پس از لشکر کشی دشمن، پدر بی بی مریم نیز لشکر کشید و 6000 کافر در آن جنگ کشته شده و در آخر او نیز به شهادت رسید. پس از خبر شهادت پدر، بی بی مریم نیز به همراه برخی دختران لباس نبرد مردان پوشید و سلاح به دست گرفت و 25 تن از کفار را به قتل رساند و عاقبت او نیز به شهادت رسید. زمان شهادت او را 494ق در کاشغر ذکر کرده اند. <ref>دایرۀ المعارف زن ایرانی، مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، تهران، 1382، ص231</ref>  <ref>تذکره بغراخانی: (تذکره مشایخ اویسیه)، مؤلف ناشناخته از سده دهم، تصحیح محمدمنیر عالم، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام آباد، 1376ش، ص 487</ref>

بنا به نقل تذکره بغراخانی؛ فرشتگان، شهدا را دفن کرده پس از چندی که سلطان یوسف از شیوخ سلسله اویسیه پس از حج به آن محل رسید. روح بی بی مریم بر او ظاهر گردید و مکان استخوان های خویش را بر او بازگو کرد و سلطان یوسف برای او قبری ساخت. <ref>تذکره بغراخانی: (تذکره مشایخ اویسیه)، مؤلف ناشناخته از سده دهم، تصحیح محمدمنیر عالم، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام آباد، 1376ش، ص488</ref>

* دایرۀ المعارف زن ایرانی، مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، تهران، 1382.

* رادفر، ابوالقاسم، زنان عارف؛ سوختگان عشق و اشتیاق، انتشارات مدحت، 1385.