پرش به محتوا

فمینیسم اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
[[فمینیسم اسلامی|فمینیست‌های اسلامی]] برای تطبیق متون دینی با اعتقادات نشأت‌گرفته از  [[فمینیست غرب‌گرا|فمینیست غرب‌گرا]] به تاویل آیات قرآن می‌پردازد. این درحالی‌ است که روش اجتهادی تفسیر آیات قرآنی و روایات تنها در چارچوب اصول پذیرفته شده عقیدتی و شرعی معتبر است.  به هر حال شاخصه‌های اصلی تفکر [[فمینیسم اسلامی]] در سه محور بیان شده است: ۱_ جداانگاری دین‌داری و دین‌مداری ۲_ انکار احکام ثابت ۳_ نگاه منفی به نقش [[زنان]] در [[خانواده]]<ref>حسین‌زاده و عباسیان، نقد و بررسی مبانی فکری و شاخصه‌های فمینیسم اسلامی، 1394، ص 220</ref>
[[فمینیسم اسلامی|فمینیست‌های اسلامی]] برای تطبیق متون دینی با اعتقادات نشأت‌گرفته از  [[فمینیست غرب‌گرا|فمینیست غرب‌گرا]] به تاویل آیات قرآن می‌پردازد. این درحالی‌ است که روش اجتهادی تفسیر آیات قرآنی و روایات تنها در چارچوب اصول پذیرفته شده عقیدتی و شرعی معتبر است.  به هر حال شاخصه‌های اصلی تفکر [[فمینیسم اسلامی]] در سه محور بیان شده است: ۱_ جداانگاری دین‌داری و دین‌مداری ۲_ انکار احکام ثابت ۳_ نگاه منفی به نقش [[زنان]] در [[خانواده]]<ref>حسین‌زاده و عباسیان، نقد و بررسی مبانی فکری و شاخصه‌های فمینیسم اسلامی، 1394، ص 220</ref>


=== نظریه عدم امکان مفهومی [[فمینیسم اسلامی]]===
== نظریه عدم امکان مفهومی [[فمینیسم اسلامی]]==
درباره عدم امکان جمع مفهومی [[فمینیسم اسلامی]]،  سه دسته از مخالفان وجود دارند؛
درباره عدم امکان جمع مفهومی [[فمینیسم اسلامی]]،  سه دسته از مخالفان وجود دارند؛


خط ۳۸: خط ۳۸:
[[فمینیسم]] به عنوان یک جریان اجتماعی در غرب در یک بستر خاصی شکل گرفت بستر خاص آن بحث مفاد حقوق بشر فرانسه و آرمان تساوی انقلاب فرانسه است . بعد از انقلاب رنسانس و انقلاب فرانسه زمینه‌های بروز [[فیمینیسم]] به وجود آمد. بعد از  رواج اندیشه فلسفی مبتنی بر برابری همه انواع بشر در قوانین و برخوردها، این سؤال مطرح شد که مگر زن‌ها انسان نیستند پس چرا دارای حقوقی متفاوت از مردانند؟ زن‌ها اعتراض می‌کنند که شما با اندیشه روشنگری معتقد هستید که بشر با همدیگر برابرند ولی در قوانین تان زن‌ها را خارج از بشر تلقی کردید. لذا فمینیسم در بستر یک مبنای معرفت‌شناسی و ایدئولوژیک شکل گرفت. نکته دیگر این است که همه فمینیسم‌ها، اندیشه‌های بشری را داور نهایی در حل مسائل زنان می‌دانند. ولی در اسلام داور نهایی خداست.
[[فمینیسم]] به عنوان یک جریان اجتماعی در غرب در یک بستر خاصی شکل گرفت بستر خاص آن بحث مفاد حقوق بشر فرانسه و آرمان تساوی انقلاب فرانسه است . بعد از انقلاب رنسانس و انقلاب فرانسه زمینه‌های بروز [[فیمینیسم]] به وجود آمد. بعد از  رواج اندیشه فلسفی مبتنی بر برابری همه انواع بشر در قوانین و برخوردها، این سؤال مطرح شد که مگر زن‌ها انسان نیستند پس چرا دارای حقوقی متفاوت از مردانند؟ زن‌ها اعتراض می‌کنند که شما با اندیشه روشنگری معتقد هستید که بشر با همدیگر برابرند ولی در قوانین تان زن‌ها را خارج از بشر تلقی کردید. لذا فمینیسم در بستر یک مبنای معرفت‌شناسی و ایدئولوژیک شکل گرفت. نکته دیگر این است که همه فمینیسم‌ها، اندیشه‌های بشری را داور نهایی در حل مسائل زنان می‌دانند. ولی در اسلام داور نهایی خداست.


=== نظریه امکان مفهومی [[فمینیسم اسلامی]] ===
== نظریه امکان مفهومی [[فمینیسم اسلامی]] ==
[[فمینیسم‌های اسلامی]] معتقدند بین اسلام و [[فمینیسم]] می‌توان جمع کرد. اگر فمینیسم یک ایدئولوژی تلقی شود، طبیعتاً نمی‌توان گفت [[فمینیسم اسلامی]]، چون اسلام یک ایدئولوژی است و نمی‌توان ایدئولوژی دیگری را در کنار اسلام قرار داد و به هم چسباند. اما [[فمینیسم]] یک ایدئولوژی نیست، بلکه یک نهضت اجتماعی برابری‌طلبانه برای [[زنان]] است. می‌توان با حفظ هویت اسلامی، [[فمینیسم]] هم بود و از حقوق و آزادی‌های [[زنان]] و کسب موقعیت‌های برابر برای آنان دفاع کرد. وجود  مکاتب مختلف [[فمینیستی]] در واقع نشانگر این است که [[فمینیست]] اساساً یک ایدئولوژی نیست بلکه یک روند تاریخی و اجتماعی است.  
[[فمینیسم‌های اسلامی]] معتقدند بین اسلام و [[فمینیسم]] می‌توان جمع کرد. اگر فمینیسم یک ایدئولوژی تلقی شود، طبیعتاً نمی‌توان گفت [[فمینیسم اسلامی]]، چون اسلام یک ایدئولوژی است و نمی‌توان ایدئولوژی دیگری را در کنار اسلام قرار داد و به هم چسباند. اما [[فمینیسم]] یک ایدئولوژی نیست، بلکه یک نهضت اجتماعی برابری‌طلبانه برای [[زنان]] است. می‌توان با حفظ هویت اسلامی، [[فمینیسم]] هم بود و از حقوق و آزادی‌های [[زنان]] و کسب موقعیت‌های برابر برای آنان دفاع کرد. وجود  مکاتب مختلف [[فمینیستی]] در واقع نشانگر این است که [[فمینیست]] اساساً یک ایدئولوژی نیست بلکه یک روند تاریخی و اجتماعی است.  


طرفداران نظریه امکان مفهومی [[فمینیسم اسلامی]] به دو دسته تقسیم می‌شوند: موافقان استراتژی محور و موافقان تاکتیک محور.  در نظر موافقان تاکتیک محور این مفهوم، باید از ظرفیت‌های اسلام برای بهبود وضعیت [[زنان]] استفاده کرد. دغدغه‌ی اصلی این عده [[فمینیسم اسلامی]] نیست، اما برای رسیدن به آزادی و ایجاد تغییر در وضعیت [[زنان]] مسلمان، در جهت ایجاد و ترویج این گرایش [[فمینیسم|فمینیستی]] تلاش می‌کنند. این گروه از هرگونه تفرقه و جدایی میان [[زنان]] مسلمان هراس دارند. [[نیره توحیدی]] را می‌توان در این گروه قرار داد.  
طرفداران نظریه امکان مفهومی [[فمینیسم اسلامی]] دو دسته هستند: موافقان تاکتیک محور و موافقان استراتژی محور .


در نظر موافقان تاکتیک محور،  باید از ظرفیت‌های اسلام برای بهبود وضعیت [[زنان]] استفاده کرد. دغدغه‌ی اصلی این عده [[فمینیسم اسلامی]] نیست، اما برای رسیدن به آزادی و ایجاد تغییر در وضعیت [[زنان]] مسلمان، در پی ترویج [[فمینیسم|فمینیستی]] هستند. اینان از هرگونه تفرقه و جدایی میان [[زنان]] مسلمان بیم‌ناک هستند. [[نیره توحیدی]] را می‌توان در این گروه قرار داد.


گروه دوم از طرفداران نظریه‌ی امکان مفهومی [[فمینیسم اسلامی]]، کسانی هستند که به [[فمینیسم اسلامی]] به  عنوان یک استراتژی می‌نگرند. این گروه معتقدند که اسلام در ذات خویش، [[فمینیسم]] به معنای آزادی‌طلبانه‌ی موج دومی است. از این رو آزادی حقیقی از آن [[فمینیسم اسلامی]] است باید توجه داشت که گروه دوم خود به سه دسته تقسیم می‌شود:
موافقان استراتژی محور، به [[فمینیسم اسلامی]] به  عنوان یک استراتژی نگاه می‌کنند. این گروه معتقدند؛ [[فمینیسم]] آزادی‌طلبانه‌ی موج دوم در ذات  اسلام وجود دارد. از این رو آزادی حقیقی از آن [[فمینیسم اسلامی]] است. گروه دوم خود به سه دسته تقسیم می‌شود:
 
* الف- موافقان با استراتژی مساوات مدرن‌محور: طرفداران این گروه بر این اعتقادند که مساوات مدرن در اسلام وجود دارد.
* ب- موافقان با استراتژی اسلام‌محور: این گروه اعتقاد دارند که حقوق اسلامی برتر است و مسلمانان باید به آن برگردند.
* ج- موافقان با استراتژی تحدید مفهوم اسلام: این گروه اسلام را در جنبه فردی می‌پذیرند نه در حیطه حكومت یا سیاست اسلامی. بنابراین با تحدید مفهوم اسلام به مسلمانان طرفدار [[حقوق زنان]] و اسلام، مفهوم [[فمینیسم اسلامی]] را [[فمینیسم اسلامی|فمینیسم مسلمان]] به‌کار می‌برند. <ref>کرمی و محبوبی، فمینیسم اسلامی، مفاهیم و امکان‌ها، 1392، ص 231</ref>


* الف- موافقان با استراتژی مساوات مدرن‌محور: طرفداران این گروه معتقدند مساوات مدرن در اسلام وجود دارد.
* ب- موافقان با استراتژی اسلام‌محور: این گروه به شدت معتقدند که حقوق اسلامی برتر است و مسلمانان باید به آن برگردند.
* ج- موافقان با استراتژی تحدید مفهوم اسلام: این گروه اسلام را تنها به عنوان دینی در حیطه‌ی شعائر اسلامی و نه حكومت یا سیاست اسلامی می‌دانند و لذا با تحدید مفهوم اسلام به مسلمانان طرفدار [[حقوق زنان]] و اسلام، [[فمینیسم اسلامی]] را [[فمینیسم اسلامی|فمینیسم مسلمان]] می‌نامند. <ref>کرمی و محبوبی، فمینیسم اسلامی، مفاهیم و امکان‌ها، 1392، ص 231</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۴٬۰۹۶

ویرایش