معلم زن: تفاوت میان نسخه‌ها

 

# گسترش فرهنگ دینی و انسانی با تأسی به پیامبر اسلام<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج71، 1386ش، ص337.</ref>  

# الگو بودن برای دختران و دانش‌آموزان؛<ref>«معلمان زن، اهداف تعلیم و تربیت را در کلاس با فطرت پاک مادرانه پیش می‌برند»، خبرگزاری پانا.</ref>   

# اثرپذیری از محیط فرهنگی پیرامون؛

# تربیت کودکان و نوجوانان؛

# مقدس بودن شغل معلمی در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی.<ref>[https://www.irna.ir/news/85457952/%D9%85%D8%B4%D9%82-%D8%B9%D8%B4%D9%82-%D8%A8%D8%B1-%D9%84%D9%88%D8%AD-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D «مشق عشق بر لوح سفید کودکان، چرا بانوان معلمی را ترجیح می‌دهند» ؟ خبرگزاری ایرنا.]</ref>

 

شغل معلمی دارای الزاماتی است، از جمله:  

 

# آشنایی با علوم روز و تکنولوژی مرتبط با شغل معلمی.  

# کسب اعتماد خانواده‌ها و اولیاء دانش‌آموزان.<ref>[https://www.irna.ir/news/85457952/%D9%85%D8%B4%D9%82-%D8%B9%D8%B4%D9%82-%D8%A8%D8%B1-%D9%84%D9%88%D8%AD-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D «مشق عشق بر لوح سفید کودکان، چرا بانوان معلمی را ترجیح می‌دهند» ؟ خبرگزاری ایرنا.]</ref>  داشتن توانمندی کلامی. برخی تحقیقات روانشناختی نشان‌دهنده توانایی کلامی بیشتر زنان نسبت به ‌مردان است؛ هرچند برخی محققان به‌ توانایی بیشتر زنان نسبت به مردان با دیدۀ تردید نگریسته‌اند و برخی دیگر اصل توانمندی کلامی زنان را پذیرفته، اما ‌منشأ جنسیتی تفاوت را نمی‌پذیرند و عوامل دیگر را مؤثرتر می‌دانند.<ref>خسروی و همکاران، مبانی روانشناختی جنسیت، 1382ش، ص50.</ref>

 

 

# تناسب شغل معلمی و مادرانگی: برخی تفاوت‌های جنسی ریشه در طبیعت مردانه و زنانه دارد، مردان به کارهای بیرون از خانه، خشونت‌های برخی مشاغل و به ریاست خانه تمایل فطری دارند. زنان در مقابل به کارهای ظریف‌تر، ریاست غیرمستقیم در خانه و کمک به برقراری روابط تمایل دارند. زنان نیازمند استراحت و فراغت برای زایمان و تربیت اولاد هستند. این امور نقش زنان در خانه‌داری را برجسته می‌سازد.<ref>رودز، تفاوت‌های جنسیتی را جدی بگیریم، 1392ش، ص296.</ref>  در عین حال نشان می‌دهد که نقش معلمی با نقش مادرانه زنان تناسب دارد و زنان به ‌احراز چنین شغلی تمایل فطری دارند. حس مادرانه به ‌برقراری کنش متقابل مؤثرتر یاری می‌رساند و موجب تسهیل تعلیم و تربیت می‌شود.<ref>[https://www.pana.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7-39/1437504-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81-%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%85-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA معلمان زن اهداف تعلیم و تربیت را در کلاس با فطرت پاک مادرانه پیش می‌برند»، خبرگزاری پانا.]</ref>  

# محیط آرام و سالم شغل معلمی: از نظر زنان، معلمی به‌دور از هیاهوی معمول زندگی است و آسیب‌های آن از محیط‌های دیگر مشاغل، کمتر است.<ref>[https://www.irna.ir/news/85457952/%D9%85%D8%B4%D9%82-%D8%B9%D8%B4%D9%82-%D8%A8%D8%B1-%D9%84%D9%88%D8%AD-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D «مشق عشق بر لوح سفید کودکان، چرا بانوان معلمی را ترجیح می‌دهند» ؟ خبرگزاری ایرنا.]</ref>  

# امکان تنظیم ساعت کاری شغل معلمی: تا حدودی می‌توان ساعات کار در معلمی را انتخاب کرد.<ref> «مشق عشق بر لوح سفید کودکان، چرا بانوان معلمی را ترجیح می‌دهند» ؟ خبرگزاری ایرنا.</ref>  کاستلز به‌طور کلی امتیاز شغل زنان را تناسب با کارهای نیمه‌وقت و پاره‌وقت می‌داند.<ref>عبدی، مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواد در ایران، 1392ش، ص60.</ref>  

# امکان همکاری بیشتر مدیر با معلمان، به‌دلیل کوچک‌تر بودن محیط مدرسه از مشاغل دیگر.<ref>[https://japr.ut.ac.ir/article_90123.html سواره و همکاران، «مطالعۀ تجارب زیستۀ معلمان زن داراي رضایت شغلی در زمینۀ حل موفقیت آمیز تعارض کار-خانواده»، 1401ش، ص306.]</ref>  

# برخی تحقیقات دربارۀ معلمان زن اثبات کرده است که شغل معلمی اعتماد به‌نفس و توان تطبیق‌پذیری را تقویت می‌کند. به‌طور کلی معلمان زن به‌دلیل کارهای فرهنگی و تعلیمی در مهارت‌هایی نظیر جلب حمایت همسر، خانواده، کسب مهارت مذاکره با اطرافیان و توان تفکیک اقتضائات شغلی و خانوادگی موفق‌تر هستند.<ref>[https://japr.ut.ac.ir/article_90123.html سواره و همکاران، «مطالعۀ تجارب زیستۀ معلمان زن داراي رضایت شغلی در زمینۀ حل موفقیت آمیز تعارض کار-خانواده»،] 1401ش، ص300-302.</ref>

 

# تعارض کار و وظایف خانه: هرگاه افراد نتوانند همزمان وظایف شغلی و خانوادگی را انجام دهند، با تعارض دو نوع وظیفه مواجه خواهند شد.<ref>سواره و همکاران، «مطالعۀ تجارب زیستۀ معلمان زن داراي رضایت شغلی در زمینۀ حل موفقیت آمیز تعارض کار-خانواده»،1401ش،  ص295.</ref>  دلیل چنین تعارضی این است که هر زنی هر هفته حدود 50 ساعت در خانه کار می‌کند<ref>عبدی، مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواد در ایران، 1392ش، ص61. </ref>  و معلمان زن علاوه بر آن باید به ‌معلمی نیز بپردازند. برخی جامعه‌شناسان معتقدند چنانچه مردان وادار به ‌پذیرش مسئولیت‌ کارهای خانگی نشوند، چنین تعارضی قابل رفع نیست.<ref>برناردز، درآمدی به مطالعات خانواده، 1384ش، ص317.</ref>   

# زنان نمی‌توانند به‌ راحتی محل خدمت خود را تغییر دهند، در حالی که در بعضی موارد شغل معلمی نیازمند تغییر محل خدمت است.

# مرخصی زایمان در شغل معلمی وقفه ایجاد می‌کند.

# ازدیاد بیش از حد زنان، تعادل جمعیتی شغل معلمی را از بین می‌برد. امروزه 54 درصد معلمان جمهوری اسلامی ایران را زنان تشکیل می‌دهند.

# توقعات نامناسب و بیش از حد اولیاء و مربیان از معلمان زن، مشکلاتی را برای آن‌ها ایجاد می‌کند.<ref>«[https://www.irna.ir/news/85457952/%D9%85%D8%B4%D9%82-%D8%B9%D8%B4%D9%82-%D8%A8%D8%B1-%D9%84%D9%88%D8%AD-%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D مشق عشق بر لوح سفید کودکان، چرا بانوان معلمی را ترجیح می‌دهند»، خبرگزاری ایرنا.]</ref>

 

*برناردز، جان، درآمدی به مطالعات خانواده، مترجم: حسین قاضیان، تهران، نی، 1384ش.

*حسینی، مرضیه، «وضعیت شغلی معلمان زن در عصر رضاشاه»، فصلنامه علمی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا، سال سی‌وسه، شماره 58، پیاپی 148، تابستان 1402ش.

*خسروی، زهره و همکاران، مبانی روانشناختی جنسیت، نورا، تهران، وزارت علوم و تحقیقات و فناآوری، 1382ش.

*«درخشش زنان مسلمان در عرصه علم و فرهنگ در صدر اسلام»، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: 18 مرداد 1383ش.

*روحبخش، رحیم و رهبری، غلامرضا، «نخستین تکاپوها برای تربیت آموزگار زن در نظام آموزشی نوین ایران از دارالمعلمات تا دانشسرای عالی دخترانه»، پژواک زنان در تاریخ، شماره 6، تابستان 1401ش.

*رودز، استون ای، تفاوت‌های جنسیتی را جدی بگیریم، مترجم: معصومه محمدی، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1392ش.

*سفیری، خدیجه و ایمانیان، سارا، جامعه‌شناسی جنسیت، تهران، جامعه‌شناسان، 1392ش.

*سواره، دیمن و همکاران، «مطالعۀ تجارب زیستۀ معلمان زن داراي رضایت شغلی در زمینۀ حل موفقیت آمیز تعارض کار-خانواده»، فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، شماره 3، سال سیزدهم، آذر 1401ش.

*عبدی، عباس، مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواد در ایران، تهران، نی، 1392ش.

*گیرنت، کیت، زمینه جامعه‌شناسی کار، مترجم: پرویز صالحی، تهران، مازیار، 1382ش.

*مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، تهران، اسلامیه، 1386ش.

*«مشق عشق بر لوح سفید کودکان، چرا بانوان معلمی را ترجیح می‌دهند؟»، خبرگزاری ایرنا، تاریخ درج مطلب: 14 اردبیهشت 1403ش.

*«معلمان زن، اهداف تعلیم و تربیت را در کلاس با فطرت پاک مادرانه پیش می‌برند»، خبرگزاری پانا، ، تاریخ درج مطلب: چهارشنبه 13 دی 1402ش.

*غلام‌رضا شفق

[[رده: ویکی‌جنسیت]]