دیه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
الهام مخبری (بحث | مشارکتها) (←منابع) |
زهرا زارعی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
دیه مفرد دیات است و از ریشۀ «ودی» به معنای راندن و رد کردن است. در لغت به معنی پرداخت خونبها و عقل آمده چرا که با پرداخت آن نزاع و اختلاف بین طرفین کنار گذاشته میشود. <ref>ویکی فقه، دیه (حقوق جزا)</ref> اين اصطلاح فقهى است و عبارت از مالى است كه در مقابل جرح و قتل و نقص عضوى بايد جانى به مجنى عليه يا ورثه او بدهد. <ref>سجادى، فرهنگ معارف اسلامى، ج ۲، ص ۸۷۷</ref> دیه زن همانند دیه جان، مالی است که بدل جان انسان محسوب میشود و از جانب جانی (کسی که جنایت را مرتکب شده) به مَجنی عَلیه (کسی که به او آسیبی وارد شده) پرداخت میشود.<ref> دهخدا و دیگران، لغتنامه، ذیل واژه دیه، ج ۸، ص ۱۱۴۵۴</ref> و در اسلام در موارد مختلف ديه واجب است و در مواردى قصاص يا ديه هر يك روا باشد بسته بنظر ولى دم است. در قتل عمد صاحب دم مخير است بين قصاص يا ديه (جزاء نقدى) يا عفو. ديه زن نصف است در تمام مواردى كه ديه معين است يا مخير است. <ref>سجادى، فرهنگ معارف اسلامى، ج ۲، ص ۸۷۷</ref> | دیه مفرد دیات است و از ریشۀ «ودی» به معنای راندن و رد کردن است. در لغت به معنی پرداخت خونبها و عقل آمده چرا که با پرداخت آن نزاع و اختلاف بین طرفین کنار گذاشته میشود. <ref>ویکی فقه، دیه (حقوق جزا)</ref> اين اصطلاح فقهى است و عبارت از مالى است كه در مقابل جرح و قتل و نقص عضوى بايد جانى به مجنى عليه يا ورثه او بدهد. <ref>سجادى، فرهنگ معارف اسلامى، ج ۲، ص ۸۷۷</ref> دیه زن همانند دیه جان، مالی است که بدل جان انسان محسوب میشود و از جانب جانی (کسی که جنایت را مرتکب شده) به مَجنی عَلیه (کسی که به او آسیبی وارد شده) پرداخت میشود.<ref> دهخدا و دیگران، لغتنامه، ذیل واژه دیه، ج ۸، ص ۱۱۴۵۴</ref> و در اسلام در موارد مختلف ديه واجب است و در مواردى قصاص يا ديه هر يك روا باشد بسته بنظر ولى دم است. در قتل عمد صاحب دم مخير است بين قصاص يا ديه (جزاء نقدى) يا عفو. ديه زن نصف است در تمام مواردى كه ديه معين است يا مخير است. <ref>سجادى، فرهنگ معارف اسلامى، ج ۲، ص ۸۷۷</ref> | ||
==انواع== | ==انواع دیه== | ||
===ديه قتل خطا=== | ===ديه قتل خطا=== | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
البته تعداد اندکی از فقهای شیعه و سنی دیهی زن و مرد را برابر دانستهاند.<ref> ویکی شیعه، دیه زن</ref> | البته تعداد اندکی از فقهای شیعه و سنی دیهی زن و مرد را برابر دانستهاند.<ref> ویکی شیعه، دیه زن</ref> | ||
===دیه اعضا=== | ===دیه اعضا=== | ||
اعضايى كه در بدن انسان يگانهاند، مانند زبان | اعضايى كه در بدن انسان يگانهاند، مانند زبان ديه كامل دارند، و اعضايى كه جفتاند، مانند چشم، هر دو با هم يك ديه كامل و هركدام به تنهايى نصف ديه دارند، مگر لب پايين و بيضه سمت چپ كه برخى، ديه هريك از آن دو را دو سوم ديه كامل دانستهاند. | ||
برخى گفتهاند: ديه آنچه در بدن چهارتايى است، مانند پلكها، ديه كامل و ديه هريك به تنهايى يك چهارم ديه كامل است. آنچه در بدن ده تايى است، مانند انگشتان در قطع همه، ديه كامل و به قول مشهور در هر يك، يك دهم ديه ثابت است. | برخى گفتهاند: ديه آنچه در بدن چهارتايى است، مانند پلكها، ديه كامل و ديه هريك به تنهايى يك چهارم ديه كامل است. آنچه در بدن ده تايى است، مانند انگشتان در قطع همه، ديه كامل و به قول مشهور در هر يك، يك دهم ديه ثابت است. | ||
در شريعت براى بعضى اعضا ديهاى تعيين نشده و به جاى ديه، ارش (حكومت) ثابت است. در ارش، برده براى آزاد اصل قرار داده مىشود؛ بدين معنا كه براى تعيين ارش جنايت بر انسان آزاد، وى برده فرض مىشود؛ چنان كه در مواردى كه براى عضو در شرع ديه معيّن شده است، انسان آزاد براى برده اصل قرار داده مىشود. | در شريعت براى بعضى اعضا ديهاى تعيين نشده و به جاى ديه، ارش (حكومت) ثابت است. در ارش، برده براى آزاد اصل قرار داده مىشود؛ بدين معنا كه براى تعيين ارش جنايت بر انسان آزاد، وى برده فرض مىشود؛ چنان كه در مواردى كه براى عضو در شرع ديه معيّن شده است، انسان آزاد براى برده اصل قرار داده مىشود. |