پرش به محتوا

جنسیت از دیدگاه مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
از منظر استاد مطهری؛ دستگاه خلقت از طریق آفرینش زن و مرد، توليد نسل را تعقیب می‌کند، برای تقویت همکاری آنها طرح اتحاد را ريخته است؛ كارى كرده است كه منفعت‌طلبى، تبديل به خدمت و ايثار شود، تفاوت‌های طبیعی زن و مرد موجب جذابیت آنها برای همدیگر می‌شوند، علاقه زن و شوهر به همدیگر از جنس اخلاقی بوده و ایثارگرایانه است.  <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص182-181.</ref>زن متکی و مرد تکیه‌گاه است. <ref>مطهرى، يادداشت‌ها، 1378ش، ج‏11، ص492.</ref> ممکن است زن در علوم استدلالى به پاى مرد نرسد ولى در ادبيات و نقاشى دست كمى از مرد ندارد. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص179-178.</ref> تعلیم و تربیت دختران و پسران باید متناسب با تفاوت‌های جسمی و روانى آنها باشند. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص169.</ref> سبک‌های زندگی زنانه و مردانه متفاوت است. چون زن با مرد از نظر صلاحيت ذاتى براى قبول مسئوليت‌های اجتماعی متساوى نيستند. <ref>مطهرى، يادداشت‌ها، ‏1378ش، ج‏5، ص281.</ref> زنان بايد به بسط مواهب طبيعى خود در جهت سرشت خاص خويش بدون تقليد از مردان بكوشند. وظيفه زنان در راه تكامل بشريت خيلى بزرگ‌تر از مردها است و نبايستى آن را اندک تلقی کنند <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص168. </ref> شهید مطهری، نگرش استثماری زن و شوهر به همدیگر را نفی کرده، پیوند آنها را بر مبنای اصل مودت و رحمت <ref>سوره روم، آیه 21.</ref> تفسیر می‌کند <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص183.</ref> و معتقد است؛ شالوده اجتماع انسانى و بنيان تربيت نسل آينده بر اين اساس نهاده شده است. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص185. </ref>  
از منظر استاد مطهری؛ دستگاه خلقت از طریق آفرینش زن و مرد، توليد نسل را تعقیب می‌کند، برای تقویت همکاری آنها طرح اتحاد را ريخته است؛ كارى كرده است كه منفعت‌طلبى، تبديل به خدمت و ايثار شود، تفاوت‌های طبیعی زن و مرد موجب جذابیت آنها برای همدیگر می‌شوند، علاقه زن و شوهر به همدیگر از جنس اخلاقی بوده و ایثارگرایانه است.  <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص182-181.</ref>زن متکی و مرد تکیه‌گاه است. <ref>مطهرى، يادداشت‌ها، 1378ش، ج‏11، ص492.</ref> ممکن است زن در علوم استدلالى به پاى مرد نرسد ولى در ادبيات و نقاشى دست كمى از مرد ندارد. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص179-178.</ref> تعلیم و تربیت دختران و پسران باید متناسب با تفاوت‌های جسمی و روانى آنها باشند. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص169.</ref> سبک‌های زندگی زنانه و مردانه متفاوت است. چون زن با مرد از نظر صلاحيت ذاتى براى قبول مسئوليت‌های اجتماعی متساوى نيستند. <ref>مطهرى، يادداشت‌ها، ‏1378ش، ج‏5، ص281.</ref> زنان بايد به بسط مواهب طبيعى خود در جهت سرشت خاص خويش بدون تقليد از مردان بكوشند. وظيفه زنان در راه تكامل بشريت خيلى بزرگ‌تر از مردها است و نبايستى آن را اندک تلقی کنند <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص168. </ref> شهید مطهری، نگرش استثماری زن و شوهر به همدیگر را نفی کرده، پیوند آنها را بر مبنای اصل مودت و رحمت <ref>سوره روم، آیه 21.</ref> تفسیر می‌کند <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص183.</ref> و معتقد است؛ شالوده اجتماع انسانى و بنيان تربيت نسل آينده بر اين اساس نهاده شده است. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص185. </ref>  
==تفاوت‌های اجتماعى‏ زن و مرد==
==تفاوت‌های اجتماعى‏ زن و مرد==
استاد مطهری در احراز موقعیت‌های اجتماعی، زنان و مردان را دارای حقوق مشابه دانسته و معتقد است؛ حقوق اوّلى طبيعى آنها مانند يكديگر است؛ در استفاده از مواهب خلقت، اشتغال، نامزدی برای پست‌هاى اجتماعى و تحصيل تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد. منتها این تشابه حقوقی اوليه، تدريجاً آنها را از لحاظ حقوق اكتسابى در وضع نامساوى قرار مى‏دهد؛ چون جامعه میدان مسابقه است و در این میدان هرکس متناسب با استعداد خود امتیازی را کسب می‌کند. اسلام با حفظ حریم زن هرگز مخالف حضور زنان در جامعه نیست، اسلام با اختلاط زن و مرد مخالف بوده و آن را به ابتذال کشیده شدن زن و هرزگی قلب‌ها می‌داند. عفت، امانت بزرگ انسانى بر دوش زن است که اگر از آن بگذرد، به امانت انسانى و اجتماعى خيانت كرده است. گرایش زن به عفت و حجاب، تدبيرى است كه خود زن با يك نوع الهام براى گران‌بها كردن و حفظ موقعيت خود در برابر مرد به كار می‌برد.   
استاد مطهری در احراز موقعیت‌های اجتماعی، زنان و مردان را دارای حقوق مشابه دانسته و معتقد است؛ حقوق اوّلى طبيعى آنها مانند يكديگر است؛ در استفاده از مواهب خلقت، اشتغال، نامزدی برای پست‌هاى اجتماعى و تحصيل تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد. منتها این تشابه حقوقی اوليه، تدريجاً آنها را از لحاظ حقوق اكتسابى در وضع نامساوى قرار مى‏دهد؛ چون جامعه میدان مسابقه است و در این میدان <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص159.</ref> هرکس متناسب با استعداد خود امتیازی را کسب می‌کند. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (نظام حقوق زن در اسلام)، 1377ش، ج‏19، ص160.</ref> اسلام با حفظ حریم زن هرگز مخالف حضور زنان در جامعه نیست، <ref>مطهرى، مجموعه آثار (مسأله حجاب)، 1377ش، ج‏19، ص551.</ref> اسلام با اختلاط زن و مرد مخالف بوده <ref>مطهرى، مجموعه آثار (مسأله حجاب)، 1377ش، ج‏19، ص548.</ref> و آن را به ابتذال کشیده شدن زن و هرزگی قلب‌ها می‌داند. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (اخلاق جنسى)، 1377ش، ج‏19،‏ ص667.</ref> عفت، امانت بزرگ انسانى بر دوش زن است که اگر از آن بگذرد، به امانت انسانى و اجتماعى خيانت كرده است. <ref>مطهرى، مجموعه آثار (تعليم و تربيت در اسلام)، 1377ش، ج‏22، ص790.</ref> گرایش زن به عفت و حجاب، تدبيرى است كه خود زن با يك نوع الهام براى گران‌بها كردن و حفظ موقعيت خود در برابر مرد به كار می‌برد.<ref>مطهرى، مجموعه آثار (مسأله حجاب)، 1377ش، ج‏19، ص421.</ref>  
==تفاوت‌های اقتصادی==
==تفاوت‌های اقتصادی==
مرتضی مطهری ضمن تأکید بر استقلال مالی زن،  تفاوت‌های حقوق مالی میان زن و مرد از قبیل تفاوت در ارث، دیه، نفقه و مهریه را با ارجاع به نقش‌های جنسیتی زن و شوهر در چارچوب زناشویی تحلیل کرده و آنها را امتیازات مالی برای زنان تلقی می‌کند.  از این منظر، اسلام کارهای سخت را ظیفه مرد قرار داده است تا زن آسایش و نشاط داشته باشد؛ وقتی زن آسوده و بانشاط بود، كانون خانوادگى را محل آسايش مرد ساخته و بستر مناسبی برای پرورش فرزندان صالح فراهم می‌سازد.   
مرتضی مطهری ضمن تأکید بر استقلال مالی زن،  تفاوت‌های حقوق مالی میان زن و مرد از قبیل تفاوت در ارث، دیه، نفقه و مهریه را با ارجاع به نقش‌های جنسیتی زن و شوهر در چارچوب زناشویی تحلیل کرده و آنها را امتیازات مالی برای زنان تلقی می‌کند.  از این منظر، اسلام کارهای سخت را ظیفه مرد قرار داده است تا زن آسایش و نشاط داشته باشد؛ وقتی زن آسوده و بانشاط بود، كانون خانوادگى را محل آسايش مرد ساخته و بستر مناسبی برای پرورش فرزندان صالح فراهم می‌سازد.   
۲۶۱

ویرایش