پرش به محتوا

مدیریت بدن: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
مفهوم‌شناسی: مديريت بدن، هرگونه نظارت، کنترل و دست‌کاري مستمر در ويژگي‌هاي ظاهري بدن است و مصاديقي مثل رعايت نظافت، آراستگی، رعایت رژيم غذايي، ورزش و جراحي‌ زيبايي را دربر مي‌گيرد. مديريت بدن، در ظاهر به معنای آزادی و برخورداری از امکاناتی برای تسلط فرد بر بدن خویش است، اما برخی بر این باورند که مدیریت بدن، شاهدي بر انضباط‌بخشي گفتمان‌هايي است که با موفقيت، ما را به شکل‌دادن و زيباسازي بدن براي متناسب‌شدن با هنجارهاي فرهنگي تشويق، بلکه وادار می‌کنند و هویت‌های خاصی را برای فرد رقم می‌زنند. برای مثال نفوذ و سيطرة گفتمان پزشکی بر سبک زندگي به بهانة ارتقاي سلامت، همواره روايت‌هايي از تغييرات قاعده‌مند بدن ارائه<ref>بارکر، مطالعات فرهنگي نظريه و عملکرد، 1395ش، ص216.</ref>  و افراد را مجبور به تبعیت از آن می‌کند.
مفهوم‌شناسی: مديريت بدن، هرگونه نظارت، کنترل و دست‌کاري مستمر در ويژگي‌هاي ظاهري بدن است و مصاديقي مثل رعايت نظافت، آراستگی، رعایت رژيم غذايي، ورزش و جراحي‌ زيبايي را دربر مي‌گيرد. مديريت بدن، در ظاهر به معنای آزادی و برخورداری از امکاناتی برای تسلط فرد بر بدن خویش است، اما برخی بر این باورند که مدیریت بدن، شاهدي بر انضباط‌بخشي گفتمان‌هايي است که با موفقيت، ما را به شکل‌دادن و زيباسازي بدن براي متناسب‌شدن با هنجارهاي فرهنگي تشويق، بلکه وادار می‌کنند و هویت‌های خاصی را برای فرد رقم می‌زنند. برای مثال نفوذ و سيطرة گفتمان پزشکی بر سبک زندگي به بهانة ارتقاي سلامت، همواره روايت‌هايي از تغييرات قاعده‌مند بدن ارائه<ref>بارکر، مطالعات فرهنگي نظريه و عملکرد، 1395ش، ص216.</ref>  و افراد را مجبور به تبعیت از آن می‌کند.
==بدن سرمایه‌ای نمادین==
==بدن سرمایه‌ای نمادین==
در جامعة مصرفی، به جای توجه به این که «بدن قادر به انجام چه کاري است»، این مسئله اولویت می‌یابد که «بدن چگونه به نظر مي‌رسد». بدین ترتیب بدن به منبعی برای سرمایة نمادین تبدیل می‌شود و مديريت بدن به محور اصلي کسب منزلت و حفظ تمايزهاي طبقاتي تبدیل<ref>بوردیو، تمایز نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، ص31، 47، 93 و 98.</ref>  می‌شود.
در جامعه مصرفی، به جای توجه به این که «بدن قادر به انجام چه کاري است»، این مسئله اولویت می‌یابد که «بدن چگونه به نظر مي‌رسد». بدین ترتیب بدن به منبعی برای سرمایه نمادین تبدیل می‌شود و مديريت بدن به محور اصلي کسب منزلت و حفظ تمايزهاي طبقاتي تبدیل<ref>بوردیو، تمایز نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، ص31، 47، 93 و 98.</ref>  می‌شود.
==شیوه‌های مدیریت بدن==
==شیوه‌های مدیریت بدن==
===1. آراستن===
===1. آراستن===
حفظ آراستگي و رسيدگي به بدن، از طریق رعايت بهداشت و آرايش سر و صورت انجام می‌شود. توجه به بدن و حفظ ظاهر و طراوت، مصرف را نيز تحت تاثیر قرار داده است. بدن انسان به‌ویژه نوع زنانة آن در جامعة مدرن، موضوعی است که مرتب باید برای جلوه‌گری آن هزینه شود. استفاده از لوازم آرايشي و بهداشتي و انواع لباس و حتي داروهايي که حداقل در ظاهر به آراستگي کمک مي‌کنند، از جمله مواردي است که افراد و به‌ویژه زنان هزينة‌ زيادي برای آن پرداخت مي‌کنند. سرانة مصرف لوازم آرايشي توسط زنان در کشورهاي مختلف تفاوت بسیاری دارد، به‌عنوان نمونه رتبة بالاي زنان ايرانی در دنيا و منطقة جنوب غرب آسيا، در مصرف لوازم آرايشي، قابل توجه است.<ref>عابديني، تغييرات فرهنگي اجتماعي ايران در 30 ساله گذشته، 1396ش، ص99.</ref>  
حفظ آراستگي و رسيدگي به بدن، از طریق رعايت بهداشت و آرايش سر و صورت انجام می‌شود. توجه به بدن و حفظ ظاهر و طراوت، مصرف را نيز تحت تاثیر قرار داده است. بدن انسان به‌ویژه نوع زنانة آن در جامعه مدرن، موضوعی است که مرتب باید برای جلوه‌گری آن هزینه شود. استفاده از لوازم آرايشي و بهداشتي و انواع لباس و حتي داروهايي که حداقل در ظاهر به آراستگي کمک مي‌کنند، از جمله مواردي است که افراد و به‌ویژه زنان هزينة‌ زيادي برای آن پرداخت مي‌کنند. سرانه مصرف لوازم آرايشي توسط زنان در کشورهاي مختلف تفاوت بسیاری دارد، به‌عنوان نمونه رتبة بالاي زنان ايرانی در دنيا و منطقة جنوب غرب آسيا، در مصرف لوازم آرايشي، قابل توجه است.<ref>عابديني، تغييرات فرهنگي اجتماعي ايران در 30 ساله گذشته، 1396ش، ص99.</ref>  
===2. دست‌کاري در بدن===
===2. دست‌کاري در بدن===
دست‌کاري بدن، هرگونه نشانه‌گذاري، خالکوبي، تراشيدن قسمتي از موي سر يا صورت، بريدن تکه‌اي از بدن بر اساس آيين‌ها مثل ختنه و کشيدن، سفید یا مرتب کردن دندان‌ها، کوچک نگه داشتن شکم يا پاها از طريق پوشيدن لباس و کفش‌هاي مخصوص و رشد دادن گردن با استفاده از گردن‌بندهاي مخصوص است. يکي از شايع‌ترين شيوه‌هاي دست‌کاري بدن در دنياي معاصر عمل جراحي (زيبايي) است. مثلا در کرة جنوبي، افراد چهرة طبيعي خود را نمی‌پسندند و عمل جراحي زيبايي را ضروري تلقي می‌کنند. شايع‌ترين عمل زيبايي در کرة جنوبي، عمل پلک‌ها است. در ايران نيز بر اساس آمارهاي غيررسمي، 40 هزار عمل جراحي زيبايي در سال انجام مي‌گيرد، که 60 درصد از آن‌ها مربوط به جراحي بيني است. ايران در جراحي زيبايي به طور کلی<ref>موسوي‌زاده و همکاران، ارزيابي گرايش انگيزه‌هاي بيماران زن در جراحي‌هاي زيبايي، 1388ش.</ref>  و جراحي بيني به طور خاص<ref>عابديني، تغييرات فرهنگي اجتماعي ايران در 30 ساله گذشته، 1396ش، ص99.</ref>  جزء 5 تا 7 کشور اول دنیا است. البته به دليل کيفيت قابل قبول عمل جراحي در ايران و همچنين نرخ ارزان آن نسبت به کشورهاي ديگر، همه ساله افراد زيادي براي انجام عمل جراحي زيبايي به ايران سفر مي‌کنند و اين آمار صرفا محدود به ايراني‌ها نيست.  
دست‌کاري بدن، هرگونه نشانه‌گذاري، خالکوبي، تراشيدن قسمتي از موي سر يا صورت، بريدن تکه‌اي از بدن بر اساس آيين‌ها مثل ختنه و کشيدن، سفید یا مرتب کردن دندان‌ها، کوچک نگه داشتن شکم يا پاها از طريق پوشيدن لباس و کفش‌هاي مخصوص و رشد دادن گردن با استفاده از گردن‌بندهاي مخصوص است. يکي از شايع‌ترين شيوه‌هاي دست‌کاري بدن در دنياي معاصر عمل جراحي (زيبايي) است. مثلا در کرة جنوبي، افراد چهره طبيعي خود را نمی‌پسندند و عمل جراحي زيبايي را ضروري تلقي می‌کنند. شايع‌ترين عمل زيبايي در کرة جنوبي، عمل پلک‌ها است. در ايران نيز بر اساس آمارهاي غيررسمي، 40 هزار عمل جراحي زيبايي در سال انجام مي‌گيرد، که 60 درصد از آن‌ها مربوط به جراحي بيني است. ايران در جراحي زيبايي به طور کلی<ref>موسوي‌زاده و همکاران، ارزيابي گرايش انگيزه‌هاي بيماران زن در جراحي‌هاي زيبايي، 1388ش.</ref>  و جراحي بيني به طور خاص<ref>عابديني، تغييرات فرهنگي اجتماعي ايران در 30 ساله گذشته، 1396ش، ص99.</ref>  جزء 5 تا 7 کشور اول دنیا است. البته به دليل کيفيت قابل قبول عمل جراحي در ايران و همچنين نرخ ارزان آن نسبت به کشورهاي ديگر، همه ساله افراد زيادي براي انجام عمل جراحي زيبايي به ايران سفر مي‌کنند و اين آمار صرفا محدود به ايراني‌ها نيست.  
===3. اصلاح سبک فعاليت‌هاي بدني===
===3. اصلاح سبک فعاليت‌هاي بدني===
بسياري از افراد تلاش مي‌کنند با شيوه‌هاي مختلف سبک فعاليت‌هاي بدني خود مثل شيوة راه رفتن، نشستن، خوابيدن و حتي فعاليت‌هاي بدني جزئي‌تر مثل خنديدن و گريستن را مطابق معيارهاي مطلوب روز اصلاح کنند. اين‌گونه از مديريت بدن بيشتر در ميان طبقات بالاي اجتماعي مورد توجه قرار مي‌گيرد.
بسياري از افراد تلاش مي‌کنند با شيوه‌هاي مختلف سبک فعاليت‌هاي بدني خود مثل شيوة راه رفتن، نشستن، خوابيدن و حتي فعاليت‌هاي بدني جزئي‌تر مثل خنديدن و گريستن را مطابق معيارهاي مطلوب روز اصلاح کنند. اين‌گونه از مديريت بدن بيشتر در ميان طبقات بالاي اجتماعي مورد توجه قرار مي‌گيرد.