خویشاوندی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Farabzadeh (بحث | مشارکتها) |
Farabzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
[[خويشاوندى]] از لحاظ لغوی به معنای قرابت، [[نسبت]]، [[خویشی]] آمده است. <ref>دهخدا، لغتنامه‌ی دهخدا</ref> | [[خويشاوندى]] از لحاظ لغوی به معنای قرابت، [[نسبت]]، [[خویشی]] آمده است. <ref>دهخدا، لغتنامه‌ی دهخدا</ref> | ||
[[خویشاوندان]] نیز به [[بستگان]] و نزدیکان گفته می‌شود.<ref>فراهیدی، کتاب‌العین، ج 3، ص 224</ref> | [[خویشاوندان]] نیز به [[بستگان]] و نزدیکان گفته می‌شود.<ref>فراهیدی، کتاب‌العین، ج 3، ص 224</ref> | ||
==معنای اصطلاحی خویشاوندی== | |||
[[خویشاوندی]] پیوندی میان افراد است که بر پایه‌ی [[همخونی]]، [[زناشویی]]، [[شیرخوارگی]]، [[فرزند-خواندگی]] و یا [[اسطوره‌ی توتمی]] شکل می‌گیرد. <ref>ساروخانی، دائرة‌المعارف علوم اجتماعی، ص 384.</ref> از نگاه اسلام قرابتی که بر سه مبنای نخست یعنی نسب، سبب و رضاع باشد دارای اثر شرعی و حقوقی است. <ref>جلالی‌زاده، مبادى و اصطلاحات علم فقه، ص: 201</ref> | |||
برخی [[خویشاوندی]] را اینگونه تعریف کرده‌اند: شبکه‌ای از روابط اجتماعی که بر پایه‌ی ارتباطات [[سببی]]، [[نسبی]] یا حقوقی استوار است و با قواعدی عرفی یا قانونی که روابط اعضای شبکه را از نظر حقوق، وظایف، تعهدات و هنجارهای رفتاری میان یکدیگر مشخص می‌کند. <ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/article/245195/ دایره المعارف بزرگ اسلامی]</ref> | |||
==[[خویشاوندی در فقه]]== | ==[[خویشاوندی در فقه]]== | ||
با توجه به تعاریف ذکر شده برای [[خویشاوندی]] می‌توان گفت: در فقه به نسبت [[خانوادگىِ]] پديد آمده از راه [[ نسب]]، [[سبب]] يا [[رضاع]]، [[خويشاوندى]] اطلاق می‌كنند. اين عنوان در باب‌هايى همچون [[نكاح]] و [[ارث]] به كار رفته است. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهمالسلام، ج3، ص: 538</ref> | |||
به هر حال، در متون دینی واژه‌هایی مانند « [[ارحام]]»، « [[اولوالارحام]]»، « [[اولوالقربی]]»، « [[ذوی‌القربی]]»، « [[اقربون]]» و مشتقات آنها که از دو واژه‌ی [[رَحِم]] و [[قرابت]] مشتق شده‌اند، از مفهوم [[خویشاوندی]] حکایت می‌کنند. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص140.</ref> | |||
==اسباب خویشاوندی== | |||
اسباب [[قرابت]] و [[خویشاوندی]] سه قسم است: | |||
*[[قرابت نسبی]] | |||
*[[قرابت سببی]] | |||
*[[قرابت رضاعی]] | |||
==گستره‌ی مصداقی خویشاوندی== | ==گستره‌ی مصداقی خویشاوندی== | ||
از نظر گستره‌ی مصداقی، با توجه به اینکه در منابع دینی حد مشخصی برای [[خویشاوندی]] تعیین نشده است، باید به عرف رجوع شود و از آنجا که [[خویشاوندان]] در نگاه عرف به [[خویشاوندان]] دور و نزدیک تقسیم می‌شوند، می‌توان نتیجه گرفت که نزدیک بودن در صدق مفهوم [[خویشاوندی]] دخیل نیست. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص141.</ref> | از نظر گستره‌ی مصداقی، با توجه به اینکه در منابع دینی حد مشخصی برای [[خویشاوندی]] تعیین نشده است، باید به عرف رجوع شود و از آنجا که [[خویشاوندان]] در نگاه عرف به [[خویشاوندان]] دور و نزدیک تقسیم می‌شوند، می‌توان نتیجه گرفت که نزدیک بودن در صدق مفهوم [[خویشاوندی]] دخیل نیست. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص141.</ref> | ||
| خط ۱۶: | خط ۲۵: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* دهخدا، لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، مؤسسه لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش. | *دهخدا، لغت‌نامه، زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی، مؤسسه لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش. | ||
*فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب‌العین، ج 3، ص 224، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، 1410. | *فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب‌العین، ج 3، ص 224، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، 1410. | ||
*بستان(نجفی)، خانواده در اسلام،قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390. | *بستان(نجفی)، خانواده در اسلام،قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390. | ||
*راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم، کتاب الراء | *راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم، کتاب الراء | ||
*قرشى، على اكبر، قاموس قرآن - تهران، چاپ: ششم، 1371 ه.ش، ج3 | *قرشى، على اكبر، قاموس قرآن - تهران، چاپ: ششم، 1371 ه.ش، ج3 | ||
*دایره المعارف بزرگ اسلامی | |||
*امامى، سيد حسن، حقوق مدنى، تهران، انتشارات اسلاميه، بی‌تا. | |||
*طاهرى، حبيب الله، حقوق مدنى، قم، دفترانتشارات اسلامى، 1418 ه ق. | |||
*نجفی، محمدحسن، جواهرالكلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | |||
*هاشمى شاهرودى، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهمالسلام، موسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت عليهمالسلام، مركز پژوهشهاى فارسى الغدير، قم، 1426 ه. ق | |||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: مفاهیم و اصطلاحات]] | [[رده: مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده:اصطلاحات جامعه‌شناسی]] | [[رده:اصطلاحات جامعه‌شناسی]] | ||
[[رده: اصطلاحات فقهی]] | [[رده: اصطلاحات فقهی]] | ||