جریان‌های فکری زنان ( ایران): تفاوت میان نسخه‌ها

جریان‌های زنان در ایران؛ سنت‌گرایی، تجددگرایی، اصول‌گرایی.  

معتقدند انسان تکلیف‌محور است و باید به دین عمل کند. واژه‌ی «حق دارم » باید به « لازم است و ضروری هست» تغییر کند. انسان تکلیف‌محور با مختار بودن آن تناقضی ندارد. خانواده یک نظام طبیعی دارد و تقسیم کار در بیرون و داخل [[خانواده]] بر اساس همین نظام طبیعی شکل می‌گیرد. نظام طبیعی مبتنی بر ساختار بدنی و روانی زن و مرد هست. در واقع تمام حقوقی به زنان تعلق می‌گیرد یا از آنها سلب  میشه از همان نظام طبیعی تبعیت می‌کند. معتقدند یک نظام خانوادگی طبیعی و سالم وجود داره که جامعه باید براساس آن شکل بگیرد بقیه شکل‌های روابط میان [[زن]] و [[مرد]] انحراف از نظام طبیعی هست.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782103  لک‌زایی و زارعی، «بنیادهای معرفت‌شناسی جریان‌های مذهبی در ایران و تأثیر آن بر نگرش آنان نسبت به حقوق سیاسی زنان»، 1388، ص 117))]</ref>

===دیدگاه در حوزه زنان===

حوزه حقوق سیاسی زنان شامل اظهار نظر در امور همگانی، مشارکت در انتخابات پارلمان و ریاست جمهوری، حق انتخاب کردن و انتخاب شدن، بنیان‌گذاری احزاب و جنبش‌های سیاسی، آمادگی برای قبول مسئولیت‌های بزرگ اداری و وزارتی و تصدی ریاست حکومت در جامعه مسلمانان، می‌شود. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782103/ (لک‌زایی و زارعی، «بنیادهای معرفت‌شناسی جریان‌های مذهبی در ایران و تأثیر آن بر نگرش آنان نسبت به حقوق سیاسی زنان»، 1388، ص 1178))]</ref> سنت‌گرایان قائل به عدم جواز [[مشارکت سیاسی زنان]] هستند. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782103 (لک‌زایی و زارعی، «بنیادهای معرفت‌شناسی جریان‌های مذهبی در ایران و تأثیر آن بر نگرش آنان نسبت به حقوق سیاسی زنان»، 1388، ص 119))]</ref> برای این عدم جواز به ادله‌ای استناد می‌کنند:

*عدم دلیل برای جواز مشارکت سیاسی اجتماعی زنان.<ref>حسینی طهرانی،رساله بدیعه،1418، ص 133</ref>

*عدم نصب زنان برای حکومت، امارت و قضاوت در سیره پیامبر و معصومین.<ref>حسینی طهرانی، رساله بدیعه، 1418، ص 133</ref>

در مبانی دین‌شناسی، روش فهم دین، تفکیک میان دین و شریعت و سیالیت  حقوق، سه مولفه اصلی تفکر تجددگرایان است. تجددگرایان در روش فهم دین،  نقش زمان و مکان را مورد توجه قرار می‌دهند. آن‌ها در صدد ارائه فقهی برای زنان هستند که مقتضیات زمان و مکان در آن لحاظ شده باشد. این مسئله در مواجهه با متون دینی در دو مقام خودش را نشان می‌دهد مقام گردآوری و داوری.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782103 لک‌زایی و زارعی، «بنیادهای معرفت‌شناسی جریان‌های مذهبی در ایران و تأثیر آن بر نگرش آنان نسبت به حقوق سیاسی زنان»، 1388، ص 111))] </ref>

از نظر آنان، انسان به حکم انسان بودن یک رشته حقوق و تکالیف دارد که فرادینی است. دین‌داری حق است نه تکلیف. انسان حق‌آگاه هست نه تکلیف‌آگاه. عادات و رسوم هر جامعه‌ای مختص همان جامعه است و تحمیل آن بر جوامع دیگر جایز نیست. نگاهی تاریخی به زندگی انسان دارند. معتقدند که ساختار کنونی زن و مرد اگر اینگونه شکل گرفته اما قابل تغییر است. اصل نظام خانواده را باید همین‌گونه نگه داریم اما باید متناسب با زمان تغییراتی ایجاد شود. مجتهد شبستری از متفکران این جریان هست. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782103( لک‌زایی و زارعی، «بنیادهای معرفت‌شناسی جریان‌های مذهبی در ایران و تأثیر آن بر نگرش آنان نسبت به حقوق سیاسی زنان»، 1388، ص 109))]</ref>

===دیدگاه در حوزه زنان===

سیالیت حقوق: زن و مرد چهره واحد دارند و متناسب با زمان و شرایط احکامی متناسب با قسط صادر می‌کنند تا نابرابری عارضی میان آن دو را به سوی برابری هدایت کنند. آنها معتقد به سیالیت حقوق هستند.

====حقوق سیاسی زنان====

تجددگرایان مشارکت سیاسی زنان در همه حیطه‌ها، حتی ریاست حکومت را جایز می‌دانند زیرا این موضوع ذیل موضوعات اجتماعی است که دخالت فقیه در آن فقط در حد اختلاط یا عدم اختلاط با نامحرم است. فقه فقط جهت‌گیری کلی می‌دهد که این جهت‌گیری برابری و مساوات است. از نظر تجددگرایان، محدودیت‌های مشارکت زنان در زمان پیامبر به عدم توانمندی و مهارت زنان در آن زمان برمی‌گردد. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782103( لک‌زایی و زارعی، «بنیادهای معرفت‌شناسی جریان‌های مذهبی در ایران و تأثیر آن بر نگرش آنان نسبت به حقوق سیاسی زنان»، 1388، ص117))]</ref>

===دیدگاه درباره زنان===

اصول‌گرایان قائل به جواز مشارکت سیاسی زنان هستند اما مدیریت در موارد رهبری و قضاوت را نمی پذیرند. <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/782103 لک‌زایی و زارعی، «بنیادهای معرفت‌شناسی جریان‌های مذهبی در ایران و تأثیر آن بر نگرش آنان نسبت به حقوق سیاسی زنان»، 1388، ص 121))]</ref> زیرا بین زن و مرد در اصل خلقت و حالت‌های روحی و جسمانی  تفاوت وجود دارد و اقتضای عدالت این است که هر یک از آن دو، مسئولیت‌هایی را به‌عهده بگیرند که متناسب با طبیعت و توان‌مندی جسمی و روحی‌شان باشد. <ref>صالحی نجف‌آبادی، قضاوت زن در فقه اسلامی، 1376 ص50-52</ref> آنان به ادله ذیل برای جواز مشارکت سیاسی زنان استناد می‌کنند:

#عام بودن لزوم اهتمام به امور مسلمین در روایت پیامبر مبنی بر اینکه کسی که صبح کند و به امور مسلمانان اهتمام نورزد از ما نیست. <ref>کلینی، اصول کافی، 1365، ص 163</ref> امور مسلمانان امور سیاسی را هم دربرمیگیرد و این روایت فقط مردان را مورد خطاب قرار نمی دهد. <ref>ارسطا،  زن و مشارکت سیاسی، 1377، ص 37</ref>  امام خمینی مجاهده و مخاطبه با حکومت وقت را از مسئولیت‌های زنان دانست. <ref>موسوی خمینی، صحیفه امام، 1385  ص 6-7</ref>

#سیره معصومان و سیره مورد تقریر معصومان؛ فعالیت‌های سیاسی حضرت فاطمه در احقاق حقوق سیاسی حضرت علی، سیره حضرت زینب در واقعه عاشورا، شواهدی هستند که اصول‌گرایان به آن استناد می‌کنند.<ref>ارسطا، زن و مشارکت سیاسی، 1377، ص 139</ref>

#مهاجرت سیاسی زنان در صدر اسلام. <ref>مهریزی، زن، 1377، ص 197</ref>