زن در آیین هندو
آموزش دینی در آیین هندو مهم تلقی می‌شود؛ نخستین مرحله از مراحل زندگی هر هندو که از هشت تا بیست و چهار سالگی، یعنی سن بلوغ را در بر می‌گیرد، دوران دانش‌آموزی و تحصیل علم نام دارد. علاوه بر استادان دینی، زنان نیز در تربیت دینی فرزندان نقش مهمی ایفا می‌کنند و آموزگار و متولی تربیت آن‌ها محسوب می‌شوند.
نکته حائز اهمیت، تحول در آموزش زن در برهه‌های مختلف حیات آیین هندوست. در ریگ وده که نخستین منبع آیین هندو تلقی می‌شود، زنان برای کسب بالاترین دانش‌های آن برهه محدودیتی نداشته‌اند. بر خلاف دوره‌های بعد، در آن زمان تحصیل زنان مانعی در ازدواج آن‌ها پدید نمی‌آورد؛ بلکه حتی برای به جا آوردن آداب مذهبی که زن و شوهر با هم انجام می‌دادند، لازم بود که زنان نیز پاره‌ای از علوم مذهبی را فراگیرند. لذا زن و مرد تحت آموزش یکسان قرار می‌گرفتند.
با ورود به دوره برهمنه‌ها نقش علمی زنان کم‌رنگ شد و محدودیت‌هایی برای آن‌ها پدید آمد. در این دوره تحصیل آداب وده‌ای برای زنان نیز مجاز بود، اما کمتر زنی می‌توانست دوره‌های طولانی و بسیار پیچیده و دشوار دوازده تا شانزده ساله را طی کند. بدون تحصیل کافی آداب وده‌ای هم، زنان مجاز نبودند که در مراسم نذر و قربانی شرکت کنند. در این دوران به ندرت دخترانی از طبقات بالای اجتماعی، امکان طی کردن دوران تحصیلی را می‌یافتند. در دوران حماسی، تحصیلات دختران متوقف شد؛ چرا که طبق قانون نامه منو، زنان ناخالص‌اند و لیاقت فراگیری متون را ندارند.<ref>manu, Ix, 18.</ref> در این قانون‌نامه، خدمت به شوهر، هم‌تراز یادگیری آیین دینی است. متأثر از تعالیم قانون نامه منو، زنان تنها در صورتی از آموزش برخوردار می‌شدند که بانویی بزرگ زاده می‌بودند. مطابق قوانین دینی، زنان ، تنها با ازدواج مجاز می‌شدند که یک گورو (روحانی دینی) آیین‌های مذهبی را به آنان آموزش دهد.
منبع
- غلامی، علی، حاج‌اسماعیلی، سمیه، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، قم، انتشارات جامعة‌الزهرا، 1399