بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|خدمات = | |خدمات = | ||
}} | }} | ||
سندرا | سندرا هاردینگ؛<ref>Sandra Harding.</ref> فیسلوف علم، فمینیست آمریکایی. | ||
سندرا هاردینگ | سندرا هاردینگ به بحث در مورد توسعهٔ [[شناخت‌شناسی فمینیستی]] می‌پردازد تا بر این مسئله تأکید کند که ایده‌آل‌های مدرن دانش تا چه اندازه آرمان‌های مردانه را مجسم کرده و شکل‌های ممکنِ دانشی را که به‌طور سنتی زنانه توصیف شده است طرد کرده‌اند. | ||
ساندرا هاردینگ مدرک دکتری خود را در سال ۱۹۷۲ از دانشگاه نیویورک دریافت کرد و در دوره های پیشرفته در UCLA<ref>University of California, Los Angeles.</ref> استاد شد. او یکی از مؤلفان پیشین نشریه نشانه ها: ''نشریه زنان در فرهنگ و اجتماع''<ref>Signs: Journal of Women in Culture and Society.</ref> و مسئول پیشین مرکز مطالعات زنان UCLA بوده‌است.<ref>Feminist standpoint theory. </ref> | ==زندگی‌نامه== | ||
سندرا هاردینگ در ایالات متحده متولد شد و پس از بیست سال تدریس در دانشگاه دلاور، "استاد مطالعات و آموزش زنان در UCLA، دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس" بود. او نویسنده آثار متعددی در زمینه معرفت شناسی، مطالعات پسااستعماری و نظریه فمینیستی است که آثاری عمدتاً مرتبط با فلسفه علم است.<ref>[https://fr.wikipedia.org/wiki/Sandra_G._Harding «Sandra G. Harding»، در ویکی پدیا انگلیسی]</ref> | |||
او حدود سیصد سخنرانی در مدارس و دانشگاه‌های سراسر جهان ایراد کرده‌است و نوشته‌هایش در قالب کتاب به ده‌ها زبان ترجمه شده‌است. | |||
ساندرا هاردینگ مدرک دکتری خود را در سال ۱۹۷۲ از دانشگاه نیویورک دریافت کرد و در دوره های پیشرفته در UCLA<ref>University of California, Los Angeles.</ref> استاد شد. او یکی از مؤلفان پیشین نشریه نشانه ها: ''نشریه زنان در فرهنگ و اجتماع''<ref>Signs: Journal of Women in Culture and Society.</ref> و مسئول پیشین مرکز مطالعات زنان UCLA بوده‌است.<ref>Feminist standpoint theory. </ref> | |||
== دیدگاه == | == دیدگاه == | ||
===معرفت‌شناسی فمینیسم=== | ===معرفت‌شناسی فمینیسم=== | ||
سندرا هاردینگ یکی از بنیانگذاران و نظریه پردازان حوزه [[شناخت‌شناسی فمینیستی]] است. انتخاب آثار هاردینگ برای معرفی مسئله شناخت در فمینیسم، به سبب دو مزیت خاص این متفکر است: نخست اینکه او خود از نمایندگان حوزه [[شناخت‌شناسی فمینیستی]] و از صاحب نظران بنام این نحله است که در معرفی، پیشرفت و گسترش آن تأثیر به سزایی داشته، به نحوی که در سیر تطور آثار او می توان چگونگی رشد و بلوغ شناخت شناسی‌های فمینیستی را نیز پی گرفت و دیگر اینکه او در آثار مختلف خود دست به جمع‌بندی و طبقه‌بندی آراء سایر فلاسفه [[شناخت‌شناس فمینیست]] پیش از خود زده است. | |||
او در ابتدا با تمرکز بر روشن‌سازی مقتضيات [[جنسیت]] یافته علوم آغاز کرد و همراه با پیشرفت اندیشه‌هایش به بررسی دیگر جنبه‌های مقتضیات فرهنگی و اجتماعی علوم، شامل مقتضيات نژادی و استعماری، پرداخت. تلاش او مصروف روشن کردن شیوه‌هایی است که در آن علم می‌تواند نیروی مؤثرتری برای زندگی بهتر بشر باشد، آثار او مقتضیات سیاسی و اجتماعی گوناگون در علم، شامل استلزامات بهره‌کشی از طبیعت، فرهنگ های غیرغربی و [[زنان]] را تحلیل می‌کنند. | او در ابتدا با تمرکز بر روشن‌سازی مقتضيات [[جنسیت]] یافته علوم آغاز کرد و همراه با پیشرفت اندیشه‌هایش به بررسی دیگر جنبه‌های مقتضیات فرهنگی و اجتماعی علوم، شامل مقتضيات نژادی و استعماری، پرداخت. تلاش او مصروف روشن کردن شیوه‌هایی است که در آن علم می‌تواند نیروی مؤثرتری برای زندگی بهتر بشر باشد، آثار او مقتضیات سیاسی و اجتماعی گوناگون در علم، شامل استلزامات بهره‌کشی از طبیعت، فرهنگ های غیرغربی و [[زنان]] را تحلیل می‌کنند. | ||
| خط ۴۴: | خط ۵۱: | ||
وقتی ما از منظرها و زوايای متفاوتی به اشيا می‌نگريم، تصاوير مختلفی از آنها به دست می‌آوريم. طرفداران [[فمينيسم]] می‌گويند [[زنان]] و [[مردان]] از زوايای متفاوتی به واقعيت می‌نگرند؛ لذا ديدگاه آنها نسبت به واقعيت، با يكديگر متفاوت است. آنها هم‌چنين ادعا میكنند كه نه تنها ديدگاه و منظر [[زنان]] نسبت به مردان متفاوت است، بلكه اين منظر، امتيازی ويژه و مزيتی خاص بر منظر و ديدگاه [[مردان]] دارد. | وقتی ما از منظرها و زوايای متفاوتی به اشيا می‌نگريم، تصاوير مختلفی از آنها به دست می‌آوريم. طرفداران [[فمينيسم]] می‌گويند [[زنان]] و [[مردان]] از زوايای متفاوتی به واقعيت می‌نگرند؛ لذا ديدگاه آنها نسبت به واقعيت، با يكديگر متفاوت است. آنها هم‌چنين ادعا میكنند كه نه تنها ديدگاه و منظر [[زنان]] نسبت به مردان متفاوت است، بلكه اين منظر، امتيازی ويژه و مزيتی خاص بر منظر و ديدگاه [[مردان]] دارد. | ||
خاستگاه [[نظریه دیدگاه]] [[مارکسیسم]] است. | خاستگاه [[نظریه دیدگاه]] [[مارکسیسم]] است. | ||
[[فمینیسم]] با توجه به نظریاتی همچون «منظرگرایی» نشان میدهد که در عرصه معرفتی به انکار معرفت مطلق پرداخته و خصوصا با [[جنسیتی]] کردن معرفت، خوانشهای مختلف از معرفت را موجه میداند. | [[فمینیسم]] با توجه به نظریاتی همچون «منظرگرایی» نشان میدهد که در عرصه معرفتی به انکار معرفت مطلق پرداخته و خصوصا با [[جنسیتی]] کردن معرفت، خوانشهای مختلف از معرفت را موجه میداند. | ||
در حقیقت [[نسبیگرایی معرفتی]] با نفی ملاک شناخت حقیقی و تمییز آن از شناخت غیر حقیقی، به انکار موجه بودن معرفت پرداخته و معرفت را محصول برخورد ادراککننده با جهان خارج میداند. از این رو به اعتقاد آنها شیئ خارجی بر سیستم ادراکی انسان تاثیر گذاشته و فعل و انفعالات ذهنی را نتیجه میدهد. در اثر این فعل و انفعالات است که معرفت به وجود میآید. نتیجه سخن آنان این است که حقیقت و معرفت حقیقی معلول برخورد و تاثیر و تاثر عالم خارج و ذهن بشر است.<ref>مطهری، مرتضی؛ اصول فلسفه و روش رئاليسم در مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى، قم: صدرا، چاپ هشتم، 1372؛ج6، ص 174.</ref> طبق این دیدگاه است که معرفت-شناسي فمينيستي براساس اين مبنا بیان میدارد كه [[جنس]] و [[جنسيت]] كه از عوارض جسم و روحيات و نقش‌هاي اجتماعي [[زن]] و [[مرد]] است، ميتواند معرفت را تحتتأثير قرار دهد و به همين جهت معرفت مردانه و معرفت زنانه با يكديگر تفاوت مبنايي دارند. به عنوان نمونه [[فمینیسم اسلامی]] درصدد خوانش دوبارهی منابع چهارگانهی دین اسلام است و بر این باور است که برداشتها و اجتهادهای مردانه، سبب قرائت‌های ناقص و یک جانبه‌ای از متون مقدس شده است. درحالیکه اگر این قرائت با نگاهی زنانه بازبینی شود، ممکن است احکام متفاوتی از آن استخراج گردد. | در حقیقت [[نسبیگرایی معرفتی]] با نفی ملاک شناخت حقیقی و تمییز آن از شناخت غیر حقیقی، به انکار موجه بودن معرفت پرداخته و معرفت را محصول برخورد ادراککننده با جهان خارج میداند. از این رو به اعتقاد آنها شیئ خارجی بر سیستم ادراکی انسان تاثیر گذاشته و فعل و انفعالات ذهنی را نتیجه میدهد. در اثر این فعل و انفعالات است که معرفت به وجود میآید. نتیجه سخن آنان این است که حقیقت و معرفت حقیقی معلول برخورد و تاثیر و تاثر عالم خارج و ذهن بشر است.<ref>مطهری، مرتضی؛ اصول فلسفه و روش رئاليسم در مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى، قم: صدرا، چاپ هشتم، 1372؛ج6، ص 174.</ref> طبق این دیدگاه است که معرفت-شناسي فمينيستي براساس اين مبنا بیان میدارد كه [[جنس]] و [[جنسيت]] كه از عوارض جسم و روحيات و نقش‌هاي اجتماعي [[زن]] و [[مرد]] است، ميتواند معرفت را تحتتأثير قرار دهد و به همين جهت معرفت مردانه و معرفت زنانه با يكديگر تفاوت مبنايي دارند. به عنوان نمونه [[فمینیسم اسلامی]] درصدد خوانش دوبارهی منابع چهارگانهی دین اسلام است و بر این باور است که برداشتها و اجتهادهای مردانه، سبب قرائت‌های ناقص و یک جانبه‌ای از متون مقدس شده است. درحالیکه اگر این قرائت با نگاهی زنانه بازبینی شود، ممکن است احکام متفاوتی از آن استخراج گردد. | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۶: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*مصباح یزدی، محمدتقی؛ آموزش فلسفه؛ تهران: امیرکبیر، چاپ چهارم، | *مصباح یزدی، محمدتقی؛ آموزش فلسفه؛ تهران: امیرکبیر، چاپ چهارم، 1383ش. | ||
* | *«Sandra G. Harding»، در ویکی پدیا انگلیسی، تاریخ بازدید: 21 دی 1401ش. | ||
*زرگر، زهرا، تکثرگرایی علمی ساندرا هاردینگ و ناسازگاری‌های آن، فلسفه، سال 49 ،شمارۀ 2 ،پاییز و زمستان | *زرگر، زهرا، تکثرگرایی علمی ساندرا هاردینگ و ناسازگاری‌های آن، فلسفه، سال 49 ،شمارۀ 2 ،پاییز و زمستان 1400ش. | ||
*نصر اصفهانی مریم، شناخت شناسی فمینیستی به روایت ساندرا هاردینگ ، پایان نامه، | *نصر اصفهانی مریم، شناخت شناسی فمینیستی به روایت ساندرا هاردینگ ، پایان نامه، 1387ش. | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: کنشگران]] | [[رده: کنشگران]] | ||