بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲: | خط ۲: | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
شغل یا پیشه، کاری است که در برابر مزد یا حقوق منظمی انجام میشود. یعنی فعالیت فرد در یکی از نهادها و سازمانهای دولتی یا خصوصی از طریق گردش سرمایه در بازار بهصورت رسمی یا قراردادی یا پیمانی بهطوری که فرد درآمد ماهیانه دریافت میکند. <ref>تقوی و محمدی، بررسی تأثیر اشتغال خارج از خانه زنان بر روابط خانوادگی، 1393ش، ص 2.</ref> | شغل یا پیشه، کاری است که در برابر مزد یا حقوق منظمی انجام میشود. یعنی فعالیت فرد در یکی از نهادها و سازمانهای دولتی یا خصوصی از طریق گردش سرمایه در بازار بهصورت رسمی یا قراردادی یا پیمانی بهطوری که فرد درآمد ماهیانه دریافت میکند. <ref>تقوی و محمدی، بررسی تأثیر اشتغال خارج از خانه زنان بر روابط خانوادگی، 1393ش، ص 2.</ref> | ||
==سابقه اشتغال زنان== | |||
زنان از زمانهای دور تا به امروز غیر از خانه داری در امور مختلف کشاورزی، گلهداری، صنایعدستی و حتی امور نظامی در کنار مردان حضور داشتند. از آنجا که خانه در گذشته خواستگاه تمام امور اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی بود و اساسا تفکیکی بین نهاد خانواده و نهاد اقتصاد وجود نداشت، اشتغال و کسب درآمد موضوعیتی نداشت. با وقوع انقلاب صنعتی در اروپا و تبدیل کارگاههای خانگی به کارخانه، جایگزینی نیروی انسانی با ماشن، جداشدن سپهر عمومی و خصوصی، از بین رفتن کارکردهای اقتصادی خانواده و افزایش اوقات فراغت زنان و همچنین تغییرات فکری-فلسفی و سیاسی در جهان مدرن بحث حقوق شهروندی، کسب مالکیت و انجام فعالیت اقتصادی اهمیت زیادی کسب کرد. از طرفی حضور گسترده زنان در سطوح تحصیلی بالاتر، حضور زنان در فعالیتهای تولیدی و ظهور شعارهای برابری جنسیتی و عدالت جنسیتی زمینه را هر چه بیشتر برای اشتغال زنان فراهم کرد.<ref>[https://qjss.atu.ac.ir/article_5143_e9d888415e835c4c66a477e3314c821a.pdf جارالهی، «عذرا،تاریخچه اشتغال زن در ایران»، 1372ش، ص250] </ref> | |||
==دیدگاهها در مورد اشتغال زنان== | ==دیدگاهها در مورد اشتغال زنان== | ||
خط ۱۱: | خط ۱۳: | ||
==اشتغال زنان در آموزههای دینی== | ==اشتغال زنان در آموزههای دینی== | ||
اسلام با کار زنان با شرایطی که برای آن مقرر شده، مخالف نیست، اما در تعارض میان کار زنان و ارزشهای مهم و بنیادیتر، نگاه اسلام به کار زنان متفاوت خواهد بود. سعی بر آن است که در کنار کار زنان، ارزشهای بنیادین و اساسی صیانت و حمایت شود. بر اساس قاعده تزاحم، ارزشها و نهادهایی مثل [[خانواده]]، که در اسلام دارای اهمیت بنیادیناند، صیانت میشوند و حفظ آنها در درجه اول اهمیت قرار دارد. <ref>دیواندری و پور عبدالله، پیشرفت فرهنگی و آسیبشناسی اشتغال زنان، 1395، ص 91</ref> | اسلام با کار زنان با شرایطی که برای آن مقرر شده، مخالف نیست، اما در تعارض میان کار زنان و ارزشهای مهم و بنیادیتر، نگاه اسلام به کار زنان متفاوت خواهد بود. سعی بر آن است که در کنار کار زنان، ارزشهای بنیادین و اساسی صیانت و حمایت شود. بر اساس قاعده تزاحم، ارزشها و نهادهایی مثل [[خانواده]]، که در اسلام دارای اهمیت بنیادیناند، صیانت میشوند و حفظ آنها در درجه اول اهمیت قرار دارد. <ref>دیواندری و پور عبدالله، پیشرفت فرهنگی و آسیبشناسی اشتغال زنان، 1395، ص 91</ref> | ||
اشتغال در اسلام بخشی از نظام کلی اجتماعی است که در کنار آن، باید اهداف معنوی، اخلاقی و دینی فرد و جامعه در مسیر تعالی و کمال تأمین گردد. فقه اسلامی ضوابط و معیارهایی کلی را برای اشتغال بیان کرده است. اصل ۲۰، ۲۱ و ۲۸ قانون اساسی نیز به عدم مخالفت شغل با احکام، موازین اسلامی، مصالح عمومی و حقوق دیگران اشاره کرده و ماده ۹۷۵ قانون مدنی و ماده ۶ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی نیز به عدم مغایرت شغل با نظم عمومی و اخلاق حسنه پرداخته و محدودیتهای عمومی اشتغال زنان را بیان میدارد. همچنین قانون برای اشتغال زن به طور خاص محدودیتهایی را پیشبینی کرده از جمله: | اشتغال در اسلام بخشی از نظام کلی اجتماعی است که در کنار آن، باید اهداف معنوی، اخلاقی و دینی فرد و جامعه در مسیر تعالی و کمال تأمین گردد. فقه اسلامی ضوابط و معیارهایی کلی را برای اشتغال بیان کرده است. اصل ۲۰، ۲۱ و ۲۸ قانون اساسی نیز به عدم مخالفت شغل با احکام، موازین اسلامی، مصالح عمومی و حقوق دیگران اشاره کرده و ماده ۹۷۵ قانون مدنی و ماده ۶ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی نیز به عدم مغایرت شغل با نظم عمومی و اخلاق حسنه پرداخته و محدودیتهای عمومی اشتغال زنان را بیان میدارد. همچنین قانون برای اشتغال زن به طور خاص محدودیتهایی را پیشبینی کرده از جمله: | ||
*تعارض نداشتن شغل زن با نقشهای اختصاصی همسری؛ | *تعارض نداشتن شغل زن با نقشهای اختصاصی همسری؛ | ||
خط ۱۹: | خط ۱۸: | ||
*تناسب شغل با ویژگیهای زنانه؛ | *تناسب شغل با ویژگیهای زنانه؛ | ||
*رعایت حجاب، [[عفاف]] و عدم اختلاط. <ref>دیواندری و پور عبدالله، پیشرفت فرهنگی و آسیبشناسی اشتغال زنان، 1395، ص 99</ref> | *رعایت حجاب، [[عفاف]] و عدم اختلاط. <ref>دیواندری و پور عبدالله، پیشرفت فرهنگی و آسیبشناسی اشتغال زنان، 1395، ص 99</ref> | ||
==قوانین ایران در مورد اشتغال زنان== | |||
قوانین جمهوری اسلامی ایران، اشتغال زنان را با رعایت شرایطی به رسمیت شناخته است. در اصل ۲۸ قانون اساسی، هرکس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست، برگزیند. این اصل با تعبیر«هرکس» حکم عامی را بیان نموده و بین زن و مرد فرقی قائل نشده است. تعبیر«[[حقوق زن]] در تمام جهات» در اصل ۲۱ قانون اساسی نیز عام است و یکی از مصادیق آن، حق اشتغال است. مطابق با قانون اساسی هیچ [[زن]] شاغلی را به دلیل خدمت در دستگاه اداری، از تسهیلات لازم برای ایفای نقش مادری و [[همسر|همسری]] نمیتوان منع نمود. <ref>دیواندری و پور عبدالله، پیشرفت فرهنگی و آسیبشناسی اشتغال زنان، 1395، ص95</ref> | |||
==اشتغال و جنسیت== | |||
#'''تفاوتهای تکوینی:''' [[جنسیت از دیدگاه آیتالله مصباح یزدی|تفاوتهای تکوینی]] بین زن و مرد چند دستهاند: | |||
##تفاوتهای زیستی: تفاوتهای زیستی ـ بیولوژیک (ساختار بدن) و فیزیولوژیک بین [[زن]] و [[مرد]] باعث شده که بعضی از کارهای اینها با هم فرق کند. | |||
##تفاوتهای روانی: زنان از مردان رقیقالقلب ترند و فوراً گریه میکنند. از این رو، بعضی شغلها مثل قضاوت و حکومت که مقتضایشان قاطعیت و شدّت است، از زنان برداشته شده است. | |||
##تفاوتهای رفتاری و اقتصادی: مردان اغلب به کارهایی همچون گلهداری، صیدماهی، تلهگذاری، کار در معدن، شکار و جنگ علاقه دارند و زنان به آشپزی علاقه دارند. به تفاوتهای تکوینی در قرآن و متون دینی نیز اشاره شده است. | |||
#'''تفاوتهای تشریعی:''' ادیان و مذاهب مختلف میان مرد و زن تفاوت قایل شدهاند. این تفاوت در اسلام، یهود و زرتشت دیده میشود. شارع مقدس کارهای بیرونی را به عهده مرد گذاشته و تلاش مرد را برای تأمین هزینهها نه تنها مطلوب، بلکه واجب دانسته است. <ref>خیری، یوسف، اشتغال زنان و پیامدهاى آن، 1385ش.</ref> | |||
==دلایل تمایل زنان به اشتغال== | |||
*منفی بودن درصد رشد جمعیت در اکثر کشورها؛ | |||
*ابتلا به فرهنگ مصرفگرایی؛ | |||
*شعارهای برابری جنسیتی و عدالت جنسیتی؛ | |||
*کسب پول و ثروت؛ | |||
*کسب جایگاه اجتماعی؛ | |||
*کسب قدرت؛ | |||
*نظام سرمایهداری و لیبرالیسم؛ | |||
*بهرهکشی از نیروی کار ارزان زنان؛ | |||
*کمک به اقتصاد خانواده؛<ref>خیری، یوسف، اشتغال زنان و پیامدهاى آن، 1385ش.</ref> | |||
==پیامدهای اشتغال زنان== | ==پیامدهای اشتغال زنان== | ||
===پیامدهای مثبت=== | ===پیامدهای مثبت=== | ||
خط ۴۶: | خط ۶۳: | ||
#کمتوجهی به رابطه همسری؛ <ref>[http://bou.ac.ir/Portal/home/?news/28967/148554/640094/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%9B-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%B2%D8%A7--%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1 زیبایی نژاد، محمدرضا، تأثیر اشتغال زنان بر روابط خانواده، دبیرخانه کرسیهای نظریه پردازی و آزاداندیشی حوزه اصفهان]</ref> | #کمتوجهی به رابطه همسری؛ <ref>[http://bou.ac.ir/Portal/home/?news/28967/148554/640094/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%9B-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%DB%8C%D8%A7-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%B2%D8%A7--%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1 زیبایی نژاد، محمدرضا، تأثیر اشتغال زنان بر روابط خانواده، دبیرخانه کرسیهای نظریه پردازی و آزاداندیشی حوزه اصفهان]</ref> | ||
#محرومیت فرزندان از نظارت و حمایت مادر <ref>گاردنر، جنگ علیه خانواده، 1396، ص 224</ref> | #محرومیت فرزندان از نظارت و حمایت مادر <ref>گاردنر، جنگ علیه خانواده، 1396، ص 224</ref> | ||
==آسیبشناسی اشتغال زنان== | ==آسیبشناسی اشتغال زنان== | ||
خط ۸۴: | خط ۸۰: | ||
[[رده:ویکیجنسیت]] | [[رده:ویکیجنسیت]] | ||
[[رده: | [[رده: ویژهها]] |