←اسباب خویشاوندی
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
==اسباب خویشاوندی== | ==اسباب خویشاوندی== | ||
اسباب پیوند و ارتباط میان خویشاوندان از | اسباب پیوند و ارتباط میان خویشاوندان از اینقرار است: | ||
* نسب | * نسب | ||
خویشاوندان نسبى کسانی هستند که از طریق تولد با یکدیگر نسبت خانوادگى پیدا میکنند. ولادتی که ناشى از نکاح صحیح، ملک یمین و یا آمیزش به شبهه باشد. <ref>امامى، حقوق مدنى، بیتا، ج4، ص: 2892</ref> | خویشاوندان نسبى کسانی هستند که از طریق تولد با یکدیگر نسبت خانوادگى پیدا میکنند. ولادتی که ناشى از نکاح صحیح، ملک یمین و یا آمیزش به شبهه باشد. <ref>امامى، حقوق مدنى، بیتا، ج4، ص: 2892</ref> | ||
نسب قانونى و شرعی عبارت است از خویشاوندى طفل به پدر و [[مادر|مادرى]] که در حین انعقاد نطفه بین آنان نکاح صحیح اعم از دائم و موقت موجود بوده است و یا خویشاوندى مذکور را قانون محترم شناخته باشد، مانند نسب حاصل از وطى به شبهه. <ref>طاهرى، حقوق مدنى،1418 ه ق، ج5، ص: 274؛ مروج، حسین، اصطلاحات فقهى، ص539</ref> | نسب قانونى و شرعی عبارت است از خویشاوندى طفل به پدر و [[مادر|مادرى]] که در حین انعقاد نطفه بین آنان [[نکاح]] صحیح اعم از دائم و موقت موجود بوده است و یا خویشاوندى مذکور را قانون محترم شناخته باشد، مانند نسب حاصل از وطى به شبهه. <ref>طاهرى، حقوق مدنى،1418 ه ق، ج5، ص: 274؛ مروج، حسین، اصطلاحات فقهى، ص539</ref> | ||
* سبب | * سبب | ||
قرابت سببى که آن را قرابت با مصاهره یعنی دامادی نیز مى‌گویند، گونهای از خویشاوندى است که در اثر [[ازدواج]]، بین هر یک از زوجین با خویشاوندان دیگرى ایجاد مى‌گردد.<ref>محقق داماد، سیدمصطفی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن،1379، ص: 86 ؛ جلالی‌زاده، مبادى و اصطلاحات علم فقه،1387 ه. ش، ص: 220</ref>مانند [[زن]] و [[شوهر]] و مادر و پدر، هر کدام از آن دو نسبت به دیگرى.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام،1426 ه ق، ج3، ص: 538</ref> | قرابت سببى که آن را قرابت با مصاهره یعنی دامادی نیز مى‌گویند، گونهای از خویشاوندى است که در اثر [[ازدواج]]، بین هر یک از زوجین با خویشاوندان دیگرى ایجاد مى‌گردد.<ref>محقق داماد، سیدمصطفی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن،1379، ص: 86 ؛ جلالی‌زاده، مبادى و اصطلاحات علم فقه،1387 ه. ش، ص: 220</ref>مانند [[زن]] و [[شوهر]] و مادر و پدر، هر کدام از آن دو نسبت به دیگرى.<ref>هاشمی شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام،1426 ه ق، ج3، ص: 538</ref> | ||
* رضاع | * رضاع | ||
قرابت رضاعى نوعی از خویشاوندى است که بین دو نفر بر اثر شیرخوردن طفلی از زنی که مادر طبیعی و واقعی او نیست، | قرابت رضاعى نوعی از خویشاوندى است که بین دو نفر بر اثر شیرخوردن طفلی از [[زنی]] که مادر طبیعی و واقعی او نیست، بهوجود میآید. این ارتباط خانوادگی قبل از ظهور اسلام در رسوم قوم عرب وجود داشته و اسلام نیز آن را با مشخص کردن حدود، شرایط و آثارش امضا کرده است. قانون مدنى ایران هم قواعد آن را از فقه امامیّه گرفته است. در قرابت رضاعى، کودکی که شیر [[زن]] دیگرى را خورده مرتضع، و زن شیردهنده مرضعه، و [[شوهر]] زن صاحب اللّبن نامیده مى‌شود.<ref>[https://lib.eshia.ir/71421/2/201 یزدی محقق داماد، سید مصطفى، قواعد فقه، ج 2 ص201]</ref> | ||
خویشاوندان رضاعى کسانى هستند که از طریق شیر خوردن با یکدیگر نسبت پیدا مىکنند. زنى که کودکى را با شرایطی که خواهد آمد شیر داده، مادرِ بچه و شوهر او پدر وى به شمار مى‌آیند؛ همچنین پدر و مادر آن دو، پدربزرگ و مادربزرگ کودک؛ فرزندان آن‌ها، برادران و خواهران وى و برادران و خواهران آن دو، عمو، دایى، خاله، و عمّه‌ی رضاعى بچه محسوب مى‌گردند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام،1426 ه ق، ج3، ص: 538</ref> | خویشاوندان رضاعى کسانى هستند که از طریق شیر خوردن با یکدیگر نسبت پیدا مىکنند. [[زنى]] که کودکى را با شرایطی که خواهد آمد شیر داده، مادرِ بچه و شوهر او پدر وى به شمار مى‌آیند؛ همچنین پدر و [[مادر]] آن دو، پدربزرگ و مادربزرگ کودک؛ فرزندان آن‌ها، برادران و خواهران وى و برادران و خواهران آن دو، عمو، دایى، خاله، و عمّه‌ی رضاعى بچه محسوب مى‌گردند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام،1426 ه ق، ج3، ص: 538</ref> | ||
شرایط ایجاد خویشاوندی رضاعی: | شرایط ایجاد خویشاوندی رضاعی: | ||
#شیر زن از حمل مشروع حاصل شده باشد. | #شیر [[زن]] از حمل مشروع حاصل شده باشد. | ||
#شیر مستقیما از پستان مکیده شده باشد. | #شیر مستقیما از پستان مکیده شده باشد. | ||
#نوزاد حداقل یک شبانه روز متوالى و یا پانزده دفعه شیر کامل خورده باشد، بدون اینکه در بین غذاى دیگر یا شیر زن دیگر را بخورد. | #نوزاد حداقل یک شبانه روز متوالى و یا پانزده دفعه شیر کامل خورده باشد، بدون اینکه در بین غذاى دیگر یا شیر [[زن]] دیگر را بخورد. | ||
#شیرخوردن طفل قبل از تمام شدن دو سال از تولد او باشد. | #شیرخوردن طفل قبل از تمام شدن دو سال از تولد او باشد. | ||
#مقدار شیرى که طفل خورده است از یک زن و از یک شوهر باشد. <ref>[https://lib.eshia.ir/11758/1/49 | #مقدار شیرى که طفل خورده است از یک [[زن]] و از یک [[شوهر]] باشد. <ref>[https://lib.eshia.ir/11758/1/49 آصف، محمد، قانون احوال شخصیه شیعه جلد1، صفحه49] | ||
یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن، ص: 69</ref> | یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن، ص: 69</ref> | ||
* فرزندخواندگى | * فرزندخواندگى | ||
فرزندخواندگى که میتوان آنرا قرابت ادعایی نامید؛ <ref>[https://lib.eshia.ir/50081/7/366/ علامه طباطبایی ترجمه تفسیر المیزان ج 7 ص 366]</ref>نوعی کار حقوقی است که در طی آن | فرزندخواندگى که میتوان آنرا قرابت ادعایی نامید؛ <ref>[https://lib.eshia.ir/50081/7/366/ علامه طباطبایی ترجمه تفسیر المیزان ج 7 ص 366]</ref>نوعی کار حقوقی است که در طی آن خانواده‌ای سرپرستی یک فرزندی را به عهده میگیرند و در نتیجهی آن کار، رابطه فرزندى صورى بین بین خانواده و آن فرزند حاصل میشود. از دوران قبل از اسلام مرسوم بوده، حتی بر مبنای آن از یکدیگر [[ارث]] میبردند. اکنون نیز بنا به دلایل زیادی همچون ناباروری زوجین یا حس مهرورزی رایج شده است. در زبان عربى به آن فرزند ادعایی، «دعى» گویند. در اسلام فرزندخواندگى نیست و خداوند در قرآن کریم احکام آن را نسخ کرده است.<ref>[https://lib.eshia.ir/10061/22/121 سوره احزاب، آیه33؛ مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج22، صفحه121]</ref> | ||
==گستره‌ی مصداقی مفهوم خویشاوندی== | ==گستره‌ی مصداقی مفهوم خویشاوندی== | ||