بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
نفقه در لغت و اصطلاح | نفقه در لغت و اصطلاح | ||
نفقه در لغت | نفقه هم در رابطه با زوجین و هم در رابطه با فرزندان و دیگر بستگان است. زیرا از نظر اسلام دو دسته افراد واجب النفقه هستند. | ||
1.افرادي که از طریق سبب با انفاق کننده نسبت دارند که شامل زوجه در عقد دائم می¬شود وهمچنین درصورتی که پرداخت نفقه در عقد موقت، شرط شده باشد، عمل به آن واجب است. | |||
2.افرادي که از طریق نسب با انفاق کننده نسبت دارند؛ مانند آبا و اجداد که واجب النفقه هستند<ref>شهیدثانی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، بی تا، ج5، ص465. ؛نجفی، جواهرالکلام ، 1262ش،ج، ص301.</ref> | |||
'''ماهیت نفقه زوجه''' | |||
نفقه اسم مصدر «انفاق»<ref>راغب اصفهانی، المفردات في غريب القرآن، 1412ق، ص816..</ref> و جمع آن «نفقات» و«نفاق» است <ref>فیومی، المصباح المنیرفی غریب الشرح الکبیر، بی تا، ج، ص618. </ref> ودر کتاب¬های لغت معانی متعددی را برای آن بیان کرده¬اند؛ | |||
در کتاب لسان العرب، به معنای خروج، هلاکت، نابودی، بذل وبخشش کردن وچشم پوشی کردن از چیزی بیان شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، 1414ه، ج10، ص357.</ref> | |||
گروهی باتوجه به موارد کاربرد نفقه، معانی مختلفی برای آن قائل شده اند؛ مثلا هنگامی که این واژه در مورد حیوان به کار رود به معناي مرگ و هلاك حیوان است؛ ولی اگر این واژه در مورد معامله به کار رود، به معناي شیوع و رواج آن معامله است. <ref>زبیدی، تاج العروس من الجواهرالقاموس، بی تا، ج، ص463 ؛ جوهری، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربية، 1407ق، ج4، ص 1560.</ref> | |||
باتوجه به اینکه نفقه¬ای که زوج برای همسرش خرج می¬کند، مال خويش را از ملكش خارج می¬کند و این به معنای خروج وهلاک شدن است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، 1412ق، ج7، ص97.</ref> | |||
دیدگاه بعضی از لغویون این است که هرکلمه¬ای که فاءالفعل آن، حرف«ن» وعین الفعلش«ف» باشد، به معنای خروج وذهاب است؛ مانند: نفق، نفر، نفخ و... .<ref>ابن عابدین، الدر المختار وحاشیه ابن عابدین (رد المحتار)، 1412ق، ج3، ص572. </ref> اما در مقابل برخی این قول را قبول ندارند وبیان می¬کنند که نفقه از نفوق به معنای هلاکت، مشتق نشده است بلکه اسم اشیایی است که مرد برای خانواده-اش خرج می¬کند.<ref>ابن عابدین، الدر المختار وحاشیه ابن عابدین (رد المحتار)، 1412ق، ج3، ص 572.</ref> | |||
در اصطلاح به مخارج ضروری مانند خوراک، پوشاک و مسکن گفته می‌شود که برای گذران زندگی مورد نیاز است. <ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ج۲، ص۳۱۳.</ref> و آنچه كه فرد براى خانواده اش خرج مى كند. <ref>جلالى زاده، مبادى و اصطلاحات علم فقه ص: 231.</ref> اسلام برخی خویشاوندان نزدیک هر فرد را به طور مطلق یا در برخی شرایط، واجب النفقه ی انسان معرفی کرده است، به این معنا که تأمین هزینه های متعارف زندگی آنان را وظیفه ی او دانسته و در صورت امتناع وی از انجام این وظیفه، حتی امکان دادخواست قضایی برای ایشان در نظر گرفته است. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص147.</ref> اسباب وجوب نفقه زوجيت، قرابت و ملك است. <ref>سجادى، فرهنگ معارف اسلامى، ج3، ص: 2029</ref> | در اصطلاح به مخارج ضروری مانند خوراک، پوشاک و مسکن گفته می‌شود که برای گذران زندگی مورد نیاز است. <ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ج۲، ص۳۱۳.</ref> و آنچه كه فرد براى خانواده اش خرج مى كند. <ref>جلالى زاده، مبادى و اصطلاحات علم فقه ص: 231.</ref> اسلام برخی خویشاوندان نزدیک هر فرد را به طور مطلق یا در برخی شرایط، واجب النفقه ی انسان معرفی کرده است، به این معنا که تأمین هزینه های متعارف زندگی آنان را وظیفه ی او دانسته و در صورت امتناع وی از انجام این وظیفه، حتی امکان دادخواست قضایی برای ایشان در نظر گرفته است. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص147.</ref> اسباب وجوب نفقه زوجيت، قرابت و ملك است. <ref>سجادى، فرهنگ معارف اسلامى، ج3، ص: 2029</ref> | ||