بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
|خدمات = | |خدمات = | ||
}} | }} | ||
آنه‌ماری شیمل <ref>به آلمانی: Annemarie Schimmel</ref>؛ (۷ آوریل ۱۹۲۲ – ۲۶ ژانویه ۲۰۰۳) محقق، مستشرق، اسلام‌شناس، خاورپژوه و مولوی‌شناس مشهور آلمانی بود. | |||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
در هفتم آوریل ۱۹۲۲م در شهر ارفوت | شیمل در هفتم آوریل ۱۹۲۲م در شهر ارفوت <ref>Erfurt</ref> آلمان، در [[خانواده]]ای پروتستان به دنیا آمد. <ref> خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۱۷ و شونبورن، ۱۳۸۵ش، ص۱۳.</ref> | ||
او از | او به‌عنوان تنها فرزند [[خانواده]]ای متوسّط و فرهنگی، در محیطی مملوّ از ادبیّات و شعر پرورش یافت. در ۱۵ سالگی مقطع دبیرستان را به اتمام رساند. پس از آن مدت نیم سال برای سازمان (Reichsarbeitsdienst ; RAD) به صورت داوطلبانه خدمت کرد. در پاییز ۱۹۳۹، یعنی زمانی که هفده سال داشت، تحصیلات خود را در رشته‌های زبان و ادبیات عرب و علوم اسلامی دانشگاه برلین آغاز نمود. تحت تأثیر معلم خود، هانس هاینرش شِدِر و بنا به توصیهٔ او به مطالعه و تحقیق در دیوان مولانا جلال الدین بلخی روی آورد..<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۱۸.</ref> | ||
شیمل در ۱۹ سالگی از دانشگاه برلین در رشته زبان‌های شرقی و هنر اسلامی فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۹۵۱ دکترای خود را در رشته تاریخ ادیان از دانشگاه ماربورگ کسب کرد. <ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۶</ref> | شیمل در ۱۹ سالگی از دانشگاه برلین در رشته زبان‌های شرقی و هنر اسلامی فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۹۵۱ دکترای خود را در رشته تاریخ ادیان از دانشگاه ماربورگ کسب کرد. <ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۶</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۶: | ||
آنه ماری شیمل از کودکی به عرفان و تصوف علاقه داشت و این موضوع، به اصلی‌ترین محور پژوهش‌های او تبدیل شد؛ تا جایی که خود معتقد بود که تمام زندگی‌اش را وقف تصوف کرده است.<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۳۶.</ref> اقبال لاهوری و مولوی، دو شخصیت بسیار محبوب و تأثیرگذار بر شیمل بودند. وی از جوانی با این دو شخصیت آشنا شده بود، آثار متعددی درباره این دو شخصیت تألیف کرده و در دیگر آثارش نیز به مناسبت‌های مختلف از اندیشه‌هایشان یاد کرده است.<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۳۷–۴۳</ref> | آنه ماری شیمل از کودکی به عرفان و تصوف علاقه داشت و این موضوع، به اصلی‌ترین محور پژوهش‌های او تبدیل شد؛ تا جایی که خود معتقد بود که تمام زندگی‌اش را وقف تصوف کرده است.<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۳۶.</ref> اقبال لاهوری و مولوی، دو شخصیت بسیار محبوب و تأثیرگذار بر شیمل بودند. وی از جوانی با این دو شخصیت آشنا شده بود، آثار متعددی درباره این دو شخصیت تألیف کرده و در دیگر آثارش نیز به مناسبت‌های مختلف از اندیشه‌هایشان یاد کرده است.<ref>خندق‌آبادی، افسانه‌خوان عرفان، ۱۳۸۱ش، ص۳۷–۴۳</ref> | ||
در اکتبر سال ۱۹۴۱، کار نوشتن رسالهٔ دکترای خود را بر روی موضوع «مصر در اواخر دوران قرون وسطی» را به انتها رسانید.<ref>«شخصیت و اندیشه‌های الهیاتی آنه ماری شیمل». دائره المعارف طهور. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲ دسامبر ۲۰۱۵</ref> | |||
در اکتبر سال ۱۹۴۱، کار نوشتن رسالهٔ دکترای خود را بر روی موضوع «مصر در اواخر دوران قرون وسطی» را به انتها رسانید | |||
آنه‌ماری شیمل دکترای دوم خود را در سال ۱۹۵۱ در حوزهٔ تاریخ ادیان و با رساله‌ای پیرامون «عشق عرفانی در اسلام» دریافت نمود. او جزو نویسندگان تاریخ ایران کمبریج بوده‌است. <ref>Schimmel, Annemarie</ref> | آنه‌ماری شیمل دکترای دوم خود را در سال ۱۹۵۱ در حوزهٔ تاریخ ادیان و با رساله‌ای پیرامون «عشق عرفانی در اسلام» دریافت نمود. او جزو نویسندگان تاریخ ایران کمبریج بوده‌است. <ref>Schimmel, Annemarie</ref> | ||
در اوائل دهه ۱۹۵۰ شیمل سفرهایی به کشور ترکیه انجام داد. او نخستین سخنرانی عمومی خود به زبان ترکی را در سال ۱۹۵۳ در شهر آنکارا انجام داد. اندکی پس از آن، از سوی دانشکده الهیات دانشگاه آنکارا، تصدی ریاست بخش تاریخ ادیان به وی پیشنهاد گردید. در سال ۱۹۶۳ به ایران سفر کرد و علاوه بر دیدار از اصفهان و شیراز، در مؤسسه گوته تهران نیز سخنرانی‌هایی ایراد کرد. در سال ۱۹۶۶ محمدرضا پهلوی وی را به کنگره ایران‌شناسی دعوت کرد. در این سفر وی علاوه بر دیدار از مناطق کوهستانی به منظور بررسی دستاوردهای آموزشی انقلاب سفید از زورخانه هم دیدار کرد.<ref>افشین مسیح پور. «ایران شناسان: آنه ماری شیمل». انسان‌شناسی و فرهنگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲ دسامبر ۲۰۱۵</ref> | در اوائل دهه ۱۹۵۰ شیمل سفرهایی به کشور ترکیه انجام داد. او نخستین سخنرانی عمومی خود به زبان ترکی را در سال ۱۹۵۳ در شهر آنکارا انجام داد. اندکی پس از آن، از سوی دانشکده الهیات دانشگاه آنکارا، تصدی ریاست بخش تاریخ ادیان به وی پیشنهاد گردید. در سال ۱۹۶۳ به ایران سفر کرد و علاوه بر دیدار از اصفهان و شیراز، در مؤسسه گوته تهران نیز سخنرانی‌هایی ایراد کرد. در سال ۱۹۶۶ محمدرضا پهلوی وی را به کنگره ایران‌شناسی دعوت کرد. در این سفر وی علاوه بر دیدار از مناطق کوهستانی به منظور بررسی دستاوردهای آموزشی انقلاب سفید از زورخانه هم دیدار کرد.<ref>افشین مسیح پور. «ایران شناسان: آنه ماری شیمل». انسان‌شناسی و فرهنگ. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲ دسامبر ۲۰۱۵</ref> | ||
در بهار سال ۱۹۶۷ میلادی، شیمل کار تدریس در دانشگاه هاروارد در حوزهٔ فرهنگ هندی - اسلامی را آغاز نمود و در سال ۱۹۷۰ به درجهٔ استادی رسید. شیمل حدود ۲۵ سال در دانشگاه هاروارد بود و از متون مربوط به عرفان اسلامی گرفته تا ادبیات و شعر فارسی را تدریس کرده است. او در هاروارد، در پی آن بوده است که دانشجویانش را با مبانی فرهنگ اسلامی و اسلام‌شناسی آشنا کند، طوری که دانشجویان دریابند برای درک شعرهای مشرق‌زمین، نیاز به فهم کامل سیر معنویات این گوشه از جهان دارند.<ref>تقی‌زاده، صفدر (مهر و آبان ۱۳۸۴). «دنیای تصویرها در شعر فارسی». بخارا (۴۴): ۳۸۱.</ref> تنها در ترم بهار دو برابر مقدار معمول درس می‌داد. او تقریباً همه ساله پاییز را در پاکستان به‌سر می‌برد. علاقه او به پیامبر اسلام باعث شد تا وصیت کند بر روی سنگ قبرش حدیثی از پیامبر نگاشته شود . | در بهار سال ۱۹۶۷ میلادی، شیمل کار تدریس در دانشگاه هاروارد در حوزهٔ فرهنگ هندی - اسلامی را آغاز نمود و در سال ۱۹۷۰ به درجهٔ استادی رسید. شیمل حدود ۲۵ سال در دانشگاه هاروارد بود و از متون مربوط به عرفان اسلامی گرفته تا ادبیات و شعر فارسی را تدریس کرده است. او در هاروارد، در پی آن بوده است که دانشجویانش را با مبانی فرهنگ اسلامی و اسلام‌شناسی آشنا کند، طوری که دانشجویان دریابند برای درک شعرهای مشرق‌زمین، نیاز به فهم کامل سیر معنویات این گوشه از جهان دارند.<ref>تقی‌زاده، صفدر (مهر و آبان ۱۳۸۴). «دنیای تصویرها در شعر فارسی». بخارا (۴۴): ۳۸۱.</ref> تنها در ترم بهار دو برابر مقدار معمول درس می‌داد. او تقریباً همه ساله پاییز را در پاکستان به‌سر می‌برد. علاقه او به پیامبر اسلام باعث شد تا وصیت کند بر روی سنگ قبرش حدیثی از پیامبر نگاشته شود . | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
</ref> | </ref> | ||
پس از جنگ دوم جهانی، به دانشگاه ماربورگ آمریکا رفت و در آنجا با مقام استادیار رشته مطالعات اسلامی، خدمات دانشگاهی خود را آغاز کرد. از سال 1954 تا 1959 با سمت استاد تاریخ ادیان در دانشگاه آنکارای ترکیه به تدریس پرداخت. سپس به آلمان بازگشت و در دانشگاه بن خدمات آموزشی و پژوهشی خود را ادامه داد. در سال 1967 به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت و اولین دانشمندی بود که رشته مطالعات هند و اسلام را در آن دانشگاه تأسیس کرد و تا زمان بازنشستگی در این دانشگاه به تدریس اشتغال داشت. وقتی میرچا الیاده | پس از جنگ دوم جهانی، به دانشگاه ماربورگ آمریکا رفت و در آنجا با مقام استادیار رشته مطالعات اسلامی، خدمات دانشگاهی خود را آغاز کرد. از سال 1954 تا 1959 با سمت استاد تاریخ ادیان در دانشگاه آنکارای ترکیه به تدریس پرداخت. سپس به آلمان بازگشت و در دانشگاه بن خدمات آموزشی و پژوهشی خود را ادامه داد. در سال 1967 به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت و اولین دانشمندی بود که رشته مطالعات هند و اسلام را در آن دانشگاه تأسیس کرد و تا زمان بازنشستگی در این دانشگاه به تدریس اشتغال داشت. وقتی میرچا الیاده <ref> Mircea Eliade</ref>، در اوایل سال 1986 درگذشت، شیمل به‌جای او بر مسند مدیریت مرکز بین‌المللی تاریخ ادیان نشست. مناصب علمی پروفسور شیمل، محدود به همین چند مورد نیست. «او مدتی ریاست انجمن جهانی علوم دینی، عضویت آکادمی سلطنتی علوم هلند در ادبیات (از سال 1981)، عضویت آکادمی ایالت راین‌وست فالن آلمان، عضویت آکادمی علوم و هنر آمریکا (از سال 1987)، کارشناس موزه هنر نیویورک در خوش‌نویسی (از سال 1981) و ویراستار و مؤلف بخش مربوط به اسلام دایرة‌المعارف عربی در ادیان (از سال 1981 تا 1986») را نیز برعهده داشت. <ref>[http://wikinoor.ir/%D8%B4%DB%8C%D9%85%D9%84%D8%8C_%D8%A2%D9%86%D9%87%E2%80%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C ویکی نور]</ref> | ||
==اندیشه ها== | ==اندیشه ها== | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
آنه‌ماری شیمل با نقل خاطره‌ای از تأثیرگذاری دعاهای صحیفه سجادیه بر روی فردی متعصب و کاتولیک، دعاهای صحیفه را بر مردم غرب کارساز می‌داند. همچنین در یکی از مصاحبه‌هایش نقل کرده که ادعیه اسلامی را بدون نیاز به ترجمه می‌خواند و برخی دعاهای صحیفه سجادیه را به آلمانی ترجمه و منتشر کرده است.<ref>[[ماهنامه پیام زن]]، ۱۳۸۱ش، شماره ۱۲۱.</ref> | آنه‌ماری شیمل با نقل خاطره‌ای از تأثیرگذاری دعاهای صحیفه سجادیه بر روی فردی متعصب و کاتولیک، دعاهای صحیفه را بر مردم غرب کارساز می‌داند. همچنین در یکی از مصاحبه‌هایش نقل کرده که ادعیه اسلامی را بدون نیاز به ترجمه می‌خواند و برخی دعاهای صحیفه سجادیه را به آلمانی ترجمه و منتشر کرده است.<ref>[[ماهنامه پیام زن]]، ۱۳۸۱ش، شماره ۱۲۱.</ref> | ||
==نقد بر برداشت او از تشیع== | ==نقد بر برداشت او از تشیع== | ||
علی رغم اینکه وی از معدود مستشرقین و اسلام شناسانی محسوب می شود که جانب انصاف را مراعات کرده و در موارد متعدد به دفاع از اسلام و شخصیت های آن پرداخته (همچنان که در قضیه اهانت سلمان رشدی به مقدسات اسلامی، آن را محکوم کرد ...) و سعی خود را در ارائه درست مسائل داشته اما در مواردی نیز به جهت عدم فهم صحیح دچار لغزش و کج فهمی گردیده است. البته در میان مستشرقان، برغم | علی رغم اینکه وی از معدود مستشرقین و اسلام شناسانی محسوب می شود که جانب انصاف را مراعات کرده و در موارد متعدد به دفاع از اسلام و شخصیت های آن پرداخته (همچنان که در قضیه اهانت سلمان رشدی به مقدسات اسلامی، آن را محکوم کرد ...) و سعی خود را در ارائه درست مسائل داشته اما در مواردی نیز به جهت عدم فهم صحیح دچار لغزش و کج فهمی گردیده است. البته در میان مستشرقان، برغم تلاشها و پشتکار زیاد آنان در تحقیقاتشان، اشتباهات و فهم‌های نادرست را به وفور می توان یافت و علت عمده آن را نیز می توان ناشی از آشنایی آنها با اسلام، از طریق وسایط و دوری از فضای اعتقادی مسلمین و بعضا نگاه آنان به مسائل مسلمین با عینک اعتقادی و پیشفرض‌ها و فضای فکری مسیحی و دینی خودشان دانست. که ایشان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. | ||
آنه‌ماری شیمل در بخشی از کتاب «مقدمه‌ای بر معرفی اسلام» ـ‌که در ایران با نام اسلام از دیدگاه آنه‌ماری شیمل منتشر شده | آنه‌ماری شیمل در بخشی از کتاب «مقدمه‌ای بر معرفی اسلام» <ref>ـ‌که در ایران با نام اسلام از دیدگاه آنه‌ماری شیمل منتشر شده است‌ـ</ref>، خلاصه‌ای از تاریخ و آموزه‌های اسلامی ارائه می‌کند و در بخشی از آن، به تاریخچه، انشعابات و عقاید مذهب تشیع می‌پردازد که برخی از مطالب آن مطابق با باورهای مرسوم میان شیعیان نیست. او شکل‌گیریِ نخستین اندیشه‌های کلامی تشیع را حول محور امام علی(ع) و حسنین(ع) نمی‌داند و محمد بن حنفیه را محور اعتقادی شیعه معرفی می‌کند.<ref>شیمل، اسلام از دیدگاه آن ماری شیمل، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۹.</ref> | ||
به اعتقاد برخی، آنه‌ماری شیمل گاه در بیان اعتقادات مذاهب و فرقه‌ها، به سخنانی استناد می‌کند که موثق نیستند و او صرفاً آنها را در بعضی از مجالس مذهبی دیده یا شنیده است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱.</ref> وی گاه آداب و رسوم مردم را با شریعت و آداب دینی خلط می‌کند؛ مثلاً نقل کرده است که خانم‌ها در زمان بارداری از ورود به زیارتگاه‌ها منع شده‌اند یا اسب تزئین‌شده ذوالجناح در روز عاشورا را نمادی از اسب سفید امام مهدی(عج) دانسته است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۳.</ref> | به اعتقاد برخی، آنه‌ماری شیمل گاه در بیان اعتقادات مذاهب و فرقه‌ها، به سخنانی استناد می‌کند که موثق نیستند و او صرفاً آنها را در بعضی از مجالس مذهبی دیده یا شنیده است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱.</ref> وی گاه آداب و رسوم مردم را با شریعت و آداب دینی خلط می‌کند؛ مثلاً نقل کرده است که خانم‌ها در زمان بارداری از ورود به زیارتگاه‌ها منع شده‌اند یا اسب تزئین‌شده ذوالجناح در روز عاشورا را نمادی از اسب سفید امام مهدی(عج) دانسته است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۳.</ref> | ||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۳: | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: کنشگران]] | [[رده: کنشگران]] | ||
[[رده: | [[رده: فعالان]] | ||