آن اکلی

{{#invoke:Infobox|infobox}} آن اُکلی (Ann Oakley، زاده ۱۹۴۴م) جامعه‌شناس بریتانیایی، نویسنده، استاد دانشگاه و فمینیست است. او مؤسس و مدیر مؤسسه آموزش دانشگاه لندن می‌باشد و از سال ۲۰۰۵م از کار دانشگاهی تمام‌وقت بازنشسته شده‌است تا بیشتر به نوشتن و رمان‌های جدید خود بپردازد.

زندگی‌نامه

آن اُکلی متولد 17 ژانویه 1944م در لندن می باشد. مادرش کاتلین نی‌میلر، مددکار اجتماعی و پدرش پروفسور ریچارد تیتماس، تحلیلگر امور اجتماعی و از شالوده‌گذاران نظام رفاه اجتماعی است. تیموس وقتی «آن» جوان بود او را می‌ستود اما بعدها وقتی «آن» مستقل و یک فمینیست فعال شد، رابطه آن‌ها نیز تیره شد. وی با رابین اُکلی ازدواج کرد و ثمره این ازدواج سه فرزند می باشد. او نویسنده و جامعه شناس است. و دو رمان و تعداد زیادی کتاب‌های غیر داستانی نوشته است.<ref>وب سایت ان اکلی </ref> او اخیرا بر جامعه شناسی بدن و بیوگرافی و زندگی نامه خود متمرکز شده است.

اکلی بهترین کار خود را مطالعه بر روی رابطه جنس و جنسیت، کارهای خانگی، زایمان و علوم اجتماعی فمینیست می‌داند.<ref>همان</ref>

اکلی استاد جامعه شناسی و سیاست اجتماعی در موسسه آموزش و پرورش UCL می باشد. وی همچنین تا ژانویه 2002 مدیر واحد تحقیقات علوم اجتماعی (SSRU)در موسسه بود یک جایزه افتخاری در کالج Somerville در آکسفورد دارد .وی عنوان می کند در سال 2011،انجمن جامعه شناسی بریتانیا، یکی از نخستین جوایز دستاورد مادام العمر خود را برای کمک فوق العاده به تاریخ توسعه جامعه شناسی در بریتانیا به من داد.<ref>همان</ref>

اودر حال حاضر به صورت نیمه وقت کارتحقیقاتی انجام می دهد و مابقی وقتش، را به نوشتن در موردآرشیو‌های خود، محصولات سازگار با محیط زیست و صرف وقت با نوه‌هایش است.<ref>همان</ref>

دیدگاه‌ها

پژوهشهای آن اکلی تمرکز خاص و ویژه ای بر کار خانگی، مادری و جنسیت دارد لذا در مساله کار خانگی اکلی بر این باور است که تضادهای زندگی زناشویی تصویر ایده آلی که این زندگی برای زوجین تصور می‌کند را به چالش می‌کشد و معمولا این تصویر با واقعایت زندگی زناشویی در تضاد است او ریشه ای این تضاد را در 4 حوزه میداند:

1. تقسيم كار جنسي: از زنان انتظار می رود مسؤوليتهاي كارهای خانه و بچه داری را بر عهده بگيرند و اين يعنی كه زنان از نظر ماليی به مردان وابسته می‌شوند و به پولی كه مال خود بدانند، دسترسی ندارند.
2. تفاوتهای نيازهای عاطفی زنان و مردان: از زنان انتظار می‌رود با كلافگی و عصبانيت شوهر و فرزندانشان بسازند اما خودشان كسی را ندارند كه به او روی بياورند؛
3. تفاوت توان بدنی و بنيه اقتصادی زن و شوهر: كه ممکن است سبب شود زنان اختياری بر منابع مالی نداشته باشند از شركت در فعاليت‌های اجتماعی ناتوان هستند و حتب با خشونت فيزيکب از جانب شوهر روبرو شوند.
4. سپردن اختيار روابط جنسب و كنترل بارورب به دست مردان : به اين معنا كه نيازهای مردان با اهميت‌تر تلقی می‌شود و از زنان انتظار می‌رود موجبات «لذت» شوهر را فراهم آورند، به نيازهای جنسی او توجه كنند و بر ای او بچه بياورند و بچه داری كنند .<ref>مقاله </ref>

اکلی کارخانگی زن در جوامع مدرن را دارای ويژگی‌های زيرمی‌داند:

1. انحصاراً زنان آن را انجام می‌دهند، نه بزرگسالان هر دو جنس؛
2. وابستگی مالی زن به همسرش را نشان می‌دهد؛
3. كار شمرده نمی‌شود
4. بر ديگر نقش‌های زن برتری و پيشی دارد. وی همچنين معتقد است كه گام برداشتن به سوی برابري جنسيتی، حتی اگر سدهای قانونی و نهادی نيز از سر راه برداشته شوند، با سدی بزرگ به نام وظايف خانه‌داری زن روبرو است.<ref>همان</ref>

اوکلى براى مادرى کردن به‏ عنوان نماد آشکار تقسیم کار جنسى، جنبه‌‏ى اسطوره‏اى قائل می‌‏شود. وى اسطوره‏‌ى مادرى را مشتمل بر سه ادعاى نادرست می‌‏داند:

1. مادران به کودکان خود نیاز دارند؛
2. کودکان به مادران خود نیاز دارند؛
3. مادرى مظهر بزرگ‏ترین دستاورد زندگى زن است <ref>Oakley, Ann (1976) Woman's Work: The Housewife, Past and Present, Vintage Books, NewYork.</ref>.

وى سپس براى رد ادعاى نیاز مادر و فرزند به یکدیگر به استدلال می‌‏پردازد: در مورد نیاز مادران به کودکان معمولاً ادعا می‌‏شود که همه‏‌ى زنان از غریزه‏‌ى مادرى برخوردارند و سلامت روانى مادران زمانى که بچه‌‏اى را به دنیا آورند و پرورش او را به دیگرى واگذار کنند، آسیب جدى می‌بیند. عقیده‌‏ى عده‏‌اى آن است که سقط جنین همواره منجر به احساس گناه و احیانا منجر به تشتّت کامل روانى ـ عاطفى می‎‌گردد؛ ولى تحقیقات خلاف این ادعاها را نشان می‌‏دهند. معمولاً کسانى که به اختیار خود و به دلیل نخواستن بچه، سقط جنین می‌‏کنند، از نظر آزمایش‌‏هاى روان‏ درمانى در وضعیت مطلوب و نویدبخشى قرار دارند؛ اما مادرانى که به دلایل پزشکى و علی‏رغم میل به داشتن بچه سقط جنین می‌‏کنند، ممکن است از احساس ناراحتى و پشیمانى طولانى رنج ببرند و این نه به دلیل مخالفت با «طبیعت»، بلکه به ‏سبب مخالفت با میل داشتن فرزند، دوست داشتن و مراقبت از اوست.<ref>بستان، حسین،کارکردهاى خانواده از منظر اسلام و فمینیسم،حوزه و دانشگاه 1382 شماره 35</ref>

از سوى دیگر، مادرانِ اجتماعى که کودکان را به فرزندخواندگى می‌‏پذیرند، بدون کمک غریزه‏‌ى مادرىِ بیولوژیک، در تربیت فرزندخوانده بسیار موفق‏‌اند.از این رو در دیدگاه اوکلی مادر خوب، مادرى است که از زمان، وسایل و اراده‌‏ى لازم برخوردار باشد، نه مادرى که داراى رابطه‏‌ى خونى با فرزند و یا داراى غریزه‌‏ى مادرى باشد. پس مى‏توان نتیجه گرفت که میل به مادرى، منشأ فرهنگى دارد و قابلیت مادرى کردن، امرى فراگرفتنى است هر چند تغییرات بیولوژیکی بدن مادر با تولد فرزند نمی‌تواند زنان را به مادران روانی-اجتماعی تبدیل کند.<ref>همان</ref>

اما ادعاى دیگر، یعنى نیاز کودکان به مادران، سه مطلب را مفروض مى‏گیرد:

1. کودکان به طور خاص به مادران بیولوژیک خود نیازمندند؛
2. در یک نگاه وسیع‏تر، کودکان به مادران نیازمندند و به هیچ نوع مراقب دیگرى نیاز ندارند؛
3. کودکان نیاز دارند که در زمینه‌‏ى ارتباط یک‏ به‏ یک پرورش یابند.

ولى شواهد موجود هیچ‏یک ازمطالب فوق‏ را تأیید نمی‌‏کنند. مسئله‏‌ى فرزندخواندگى و نیز شیردهى اشتراکى که در بسیارى از جوامع به چشم مى‏خورد، دلیلى بر نادرستى مطلب اول است.<ref>همان</ref>

نقد دیدگاه‌

آنچه در نقد دیدگاه اکلی مورد توجه قرار می‌گیرد این مطلب است که خانه داري و کارهاي مربوط به خانه نبايد جزیی از زن بودن تلقي گردد. بنابر ديدگاه اسلام، همه‌ي مردم به صورت مستقيم مکلف به رفع نيازهاي اقتصادي خود نيستند و عده‌اي از جمله زنان بنا بر فلسفه‌ي خاصي مي‌توانند تحت سرپرستي و کفالت ديگري قرار گيرند. اگرچه اسلام زنان را از دغدغه‌ي اقتصاد خانوار رها ساخته اما توليد ثروت و انتخاب شغل را براي زنان به هيچ وجه ممنوع نساخته است به شرط آنکه شغل آنها با الزامات زندگي خانوادگي و شرعي و قواعد اخلاقي و انساني منافات نداشته باشد. اما مسئله‌ي مادري و وظايف مربوط به آن امري ً کاملا متمایز است. زنان مادري را وجه مهم‌ي از زندگي خود تلقي مي‌کنند و آن را يک نوع خلاقيت خاص زنان مي‌دانند که اين برتري را به زنان ميدهد که در عالم خلقت بي نظير باشند.<ref>صادقی فسایی، سهیلا، ضرورت نظريه پردازي در حوزهي مسائل زنان از تحقيق تا نظريه، ص18-22</ref>

مطلب بعدی این است که؛ بسیارى از اظهارات افراطی‌اى که در مخالفت با نقش مادرى صورت گرفته، در واقع واکنش‌‏هایى بوده‏‌اند در برابر پاره‌‏اى ادّعاهاى اغراق ‏آمیز که در فرهنگ غرب، به ویژه در دو قرن اخیر، درباره‏‌ى نقش مادرى صورت گرفته‌است و در عبارات منقول از آن ‏اوکلى به برخى از آنها اشاره شد. به نظر می‏‌رسد این ادّعاها از منظر اسلامى نیز تأییدى کسب نمی‌کنند .در تاریخ صدر اسلام دست ‏کم به سیستم‌‏هاى فرزندخواندگى، سپردن کودک شیرخوار به دایه و تربیت در خانواده‏ ى گسترده به‏ طور شایع برمی‌خوریم و در متون دینى هم احکام فراوانى راجع به این جهات مقرر گردیده است، بدون آن‏که هیچ موضع منفی‌‏اى در قبال آنها اتخاذ گردد<ref> وسائل‏ الشیعه، ج14، ص 280 ـ 309 و ج15، ص 184 ـ 190</ref>. با این همه، چنین نیست که اسلام همه‌ى مبانى زیستى مادرى را نادیده بگیرد و تعریفى صرفا اجتماعى از آن ارائه دهد. این‏که میل به مادرى کردن جنبه ‏ى غریزى دارد یا نه، مسأله‏‌اى پیچیده و قابل بحث است، اما حتى انکار غریزه ‏ى مادرى منطقا این نتیجه را در پى نخواهد داشت که هیچ‏گونه ارتباط ویژه و منحصر به ‏فردى بین مادر طبیعى و فرزند پس از انعقاد نطفه و رشد جنین تا زمان ولادت به وجود نمی‌‏آید؛ بلکه برعکس می‌‏توان به استناد یافته‌‏هاى روان‏شناسى بر وجود چنین ارتباطى استدلال کرد.<ref>بستان، حسین، کارکردهاى خانواده از منظر اسلام و فمینیسم،حوزه و دانشگاه 1382 شماره 35</ref>

اگر هم این مطلب صحیح باشد که سقط جنین اختیارى هیچ‏گونه عوارض روانى نامطلوبى براى مادر ایجاد نمی کند، نمی‌‏تواند شاهدى بر ردّ هرگونه ارتباط ویژه‌‏ى عاطفى بین مادر و فرزند باشد، بلکه ممکن است از نتایج تغییرات فرهنگى و پذیرش ارزش‏هاى جدید توسط بسیارى از زنان امروزى، به ویژه در خصوص کاهش تولیدمثل باشد. چنین استدلالى همانند آن است که زنده به گور کردن دختران توسط پدران آنها در دوران جاهلیت را شاهدى بر ردّ عاطفه ‏ى پدرى تلقى کنیم! واضح است که ارزش‏هاى فرهنگى گاه می‌‏توانند عمیق‌‏ترین احساسات درونى افراد را نیز تحت تأثیر قرار دهند؛ بنابراین بدون آن‏که دیدگاه‌ى جبرگرایانه را به اسلام نسبت دهیم، می‌‏توانیم تحلیلى کارکردى از دیدگاه اسلام نسبت به مادرى ارائه نماییم که بر اولویت پرورش فرزندان توسط مادران طبیعى نسبت به سایر شیوه‏‌هاى پرورش کودکان تأکید می‌ورزد. امتیاز شیر مادر نسبت به سایر انواع شیر، که اینک متخصصان تغذیه‌‏ى کودک هم به آن اذعان دارند، یکى از جنبه‏‌هاى این تأکید است که در روایات اسلامى مورد توجه قرار گرفته است . هم‏چنین، این واقعیت که در شرایط عادى هیچ عاطفه‌‏اى با عاطفه‏‌ى مادر نسبت به فرزند برابرى نمی‌‏کند، از روایات مختلف قابل استفاده است. از جمله می‌‏توان به روایات مربوط به حق حضانت فرزند پس از طلاق اشاره کرد که به طور ضمنى بر نیاز متقابل مادر و فرزند دلالت دارند .<ref>همان</ref>

آثار

مهمترین کتابهای او «جنس، جنسیت و جامعه»، «زنان تحت سلطه»، «کار خانگی» وکتاب داستانی " اتاق مردان" می باشد.

موضوع کتابهای وی، شامل موضوعهای گوناگونی از خانه‌داری و بارداری گرفته تا خاطره نویسی شخصی می باشد. کتابهای او بیشتر درباره ٔ مسایل زنان و موقعیت آنها در جامعه ٔ مدرن و نقشهای سنتی زنان است. او درکتاب خانه‌داری برای نخستین بار به خان‌هداری به عنوان مسئله‌ای جدی پرداخت و آن را «کار» شمارد.

اکلی با همکاری جولیت میچل چند جلد مجموعه مقالات مهم در زمینه فمینیسم ویراستاری و منتشر کرده‌است.او همچنین نوشته‌های مهمی درباره تعارض‌های روش تحقیق علوم انسانی دارد.

آن اکلی در زمینه ادبیات داستانی رمان‌های پرفروشی نوشته‌است که از آن میان می‌توان به کتاب" اتاق مردان" اشاره کرد که در تلویزیون بی بی سی تبدیل به مجموعه تلویزیونی شد.

منابع

• جامعه شناسی کاربردی مقاله
• ویکی پدیا
• ان اکلی
• پدرودختر؛ ازدولت رفاه تا فمینیستی متفاوت/ «ریچارد تیموس»و تاریخ علوم اجتماعی قرن 20
• ضرورت نظريه پردازي در حوزه ي مسائل زنان از تحقيق تا نظريه
• بستان، حسین، کارکردهاى خانواده از منظر اسلام و فمینیسم،حوزه و دانشگاه 1382 شماره 35.