دانشنامه آزاد جنس و جنسیت ≃ زوجیت

نسخه غیر بومی دانشنامه آزاد جنسیت

ویکی پدیا، یکی از بانفوذترین شبکه‌های اجتماعی تحت وب با هدف مهندسی دانش عمومی است. این شبکه اجتماعی که به‌عنوان دانشنامه آزاد فعالیت می‌کند به 316 زبان فعال است. وجود ویکی‌های موضوعی در ذیل زبان‌های مختلف، عملا آن را به یک اَبرشبکه اجتماعی تبدیل کرده است. این پلتفرم اگرچه اصالتا برای مهندسی دانش قشرخاکستری طراحی شده ولی برای قشر نخبگانی نیز عملا مرجعیت یافته است.

نسخه انگلیسی «ویکی جنسیت»WIKIGENDER به‌عنوان یکی از پلتفرم‌های موضوعی در حوزه مسائل زنان، خود را این‌گونه معرفی می‌کند:

پلتفرم مشترک آنلاین جهانی که سیاست‌گذاران، جامعه مدنی و کارشناسان و کنشگران کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه را برای یافتن راه‌حل‌هایی برای پیش‌برد «برابری جنسیتی» به هم پیوند می‌دهد. این سکو، یک فضای «متمرکز» و «هدایت‌شده» برای تبادل اطلاعات درباره موضوعات کلیدی در حال ظهور، با تمرکز قوی بر اهداف توسعه پایدار (SDG) را فراهم می‌کند.<ref>https://www.wikigender.org/about</ref> 

یکی از پیش‌فرض‌های اصلی ویکی‌های نخبگانی مثل ویکی جنسیت، مهندسی دانش است. ویکی جنسیت یکی از پلتفرم‌های اصلی مهندسی دانش در «لایه نخبگانی» و «خاکستری» است و بر این مبنا است که عصر اطلاعات، عصر بمباران و متراکم شدن مفاهیم، اصطلاحات، نظریه‌ها و اطلاعات فرآوری‌شده و غیرفرآوری‌شده است. از این ضایعه با عنوان کوفتگی یا سندرم یا اضافه وزن اطلاعات یاد می‌شود که مانع بهره‌برداری مناسب از دانش؛ بلکه آسیبی در جهت زمین‌گیر کردن جوامع است. بر اساس این مبنا، در عصر اطلاعات، مهندسی دانش مهم‌تر از تولید دانش تلقی می‌گردد.

شبکه‌سازی نهاد دانش در مسیر اهداف خاص، توجیه دیگر ویکی‌های نخبگانی است. شبکه‌سازی جهانی که ارتباط وثیقی با مهندسی دانش دارد، از طریق کانالیزه کردن اطلاعات برای پوشش اهداف خاص دنبال می‌شود. نسخه انگلیسی ویکی جنسیت، اقرار می‌کند که اگرچه این پلتفرم به ظاهر یک دانشنامه آزاد اینترنتی است، ولی سوگیری اصلی آن مهندسی دانش و متعاقباً مهندسی جامعه از طریق شبکه‌سازی بین نخبگان، سیاستگذاران، دانشجویان، کنشگران اجتماعی در مسیر سند اهداف توسعه پایدار مشهور به سند 2030 است. ابعاد پنهان سند اهداف توسعه پایدار بر پژوهش‌گران پوشیده نیست.

نسخه انگلیسی «ویکی جنسیت»WIKIGENDER در معرفی خود عنوان می‌دارد که یک انجمن آنلاین، یک سکوی فراگیر، یک بستر اطلاعاتی و درنهایت یک جامعه شبکه‌سازی‌شده در مقیاس جهانی است.<ref>https://www.wikigender.org/about</ref> اعمال مدیریت بر کم‌و‌کیف انتشار داده‌ها مسیر اصلی برای این مهندسی اجتماعی است. آمارها، اخبار، نظریه‌ها، نظریه‌پردازان، مقالات، کتاب‌ها، کنفرانس‌ها، اسناد ملی و فراملی، پژوهش‌ها و هر داده‌ای که بتوان در مسیر اهداف سند 2030 استفاده شود، در ویکی جنسیت بارگذاری و مهندسی می‌شود.<ref>https://www.wikigender.org/themes</ref>

با توجه به قراردادهایی که بین ویکی‌پدیا و پلتفرم‌های زیرمجموعه آن با موتورهای جستجوی گوگل و یاهو منعقد شده است، این جستجوگرها کاوش‌ها را به مطالب مهندسی‌شده در صفحه‌های ویکی هدایت می‌کند. این فرایند ضریب نفوذ اطلاعات ویکی‌ها را بر اساس سیاست‌های سیاست‌گذاران آن بالا می‌برد و از این طریق فرایند مهندسی دانش را در سطح ملی و منطقه‌ای و جهانی بر اساس اراده سیاستگذران غربی تکمیل می‌کند.

نسخه بومی دانشنامه آزاد مرتبط با مسائل زن و خانواده

با این بیان، مسئله اصلی طرح دانشنامه آزاد ویکی جنس و جنسیت≃ زوجیت، مهندسی معکوس پلتفرم نسخه‌های غربی برای انتقال دانش با قطع نظر از سوگیری‌های نظام سرمایه داری و اهداف توسعه، به مخاطب عمومی و نخبگانی در موضوع زن و خانواده است. پایه‌گذاران این سکوی دانشی، درصدد هستند نسخه بومی ویکی جنسیت را ایجاد کند و نهایتا آن را به ادبیات «زوجیت» به معنای حفظ تمایزهای جنسی و جنسیتی زن ومرد منتقل نماید.

این نسخه به منظور دسترسی نخبگانی به اطلاعات مرتبط با جنسیت، متناسب با اهداف و آموزه‌های بومی و دینی، پایه‌ریزی خواهد شد. ادبیات شکل‌گرفته و درحال شکل‌گیری در حوزه مطالعات جنسیت که بر اساس اهداف و رویکردهای توسعه سکولار است، در مسیر الگوی پیشرفت ایرانی-اسلامی بازنمایی می‌گردد.

در حال تکمیل ...