فریده ماشینی

فریده ماشینی از اعضای هم اندیشی فعالان جنبش زنان و حزب مشارکت بود که کوشش کرد زنان را به جریان اصلاحات وارد کند او با نگاه فمنیست اسلامی مسائل زنان را تجزیه و تحلیل می کرد.

{{#invoke:Infobox|infobox}}

زندگی نامه

فریده ماشینی سال1339 در نازی آباد تهران متولد شد<ref>پیام سعیدحجاریان</ref> و در سال 1391 به دلیل سرطان درگذشت. او در خانواده ای با وضعیت متوسط به دنیا آمد<ref>مصاحبه با فریده ماشینی </ref> پدر او مبارز انقلابی بود. او و خانواده اش علاقه به تحصیل و مدرسه داشتند. بنابراین او به مدرسه رفت و ریاضی فیزیک را در مقطع متوسطه گذراند. سال 57 وارد دانشگاه شد و مهندسی شیمی را دردانشگاه پلی تکنیک خواند و وارد فعالیت های اجتماعی شد او همچنین از دانشجویان فعال تحکیم وحدت بود.<ref>متن مصاحبه با فریده ماشینی </ref> پس از پیروزی انقلاب در کمیته کارگری انجمن اسلامی فعال بود و در تسخیر سفارت آمریکا شرکت داشت.<ref>متن پیام حجاریان</ref>

او دبیری در آموزش پرورش را آغاز کرد و در آموزش و پرورش سمت های متعددی را برعهده گرفت.<ref>فریده ماشینی که بود و چه کرد؟ حلقه وصل، نوشین طریقی،روزنامه نگار، فعال امور زنان</ref> ماشینی کارشناسی ارشد را در رشته مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبایی تهران ادامه تحصیل داد و پایان نامه‌اش را درباره «بررسی حضور زنان در نهادهای مذهبی و روضه خوانی» نوشت. او در رابطه با این زنان کار آماری کرد و معتقد بود اگر این زنان آموزش ببینند توانایی دگرگونی در در دیدگاه‌ها و انتقال اسلام راستین را دارد. <ref>فریده ماشینی نقطه تلاقی اسلام، فمنیست و سیاست، مریم حسین خواه</ref> در سال 60 با همسرش ازدواج کرد<ref>متن مصاحبه با فریده ماشینی </ref> همسرش رحیم عبادی مشاور سیدمحمد خاتمی و رئیس سازمان ملی جوانان در دوره اصلاحات بود.

فعالیت

آغاز توجه فریده ماشینی به مسائل زنان زمانی بود که او همراه با چند نفر دیگر مثل معصومه ابتکار در گروه خانم گرجی قرار گرفت و در این گروه نگاه های نواندیشانه دینی طرح و بحث می شد <ref>متن مصاحبه با فریده ماشینی</ref>

او در مرکز مشاوره امور زنان وزارت کشور و حزب مشارکت مسئولیت داشت و دو برنامه را در دستور کار خود قرار داد: اول حساس کردن حزب به مسئله زنان بود ، این که حزب مسائل زنان را به عنوان موضوع مورد توجه ببینند. و دیگری فعال کردن نقش زنان در حزب و تاثیرگذاری سیاسی بود. در همین راستا او طرحی را در احزاب اصلاح طلب دنبال کرد که 30 درصد کاندیدای احزاب، برای انتخابات مجلس و شوراها زن باشند.<ref>متن مصاحبه با فریده ماشینی</ref>

او در ابتدای دهه هشتاد از اعضای هم اندیشی فعالان جنبش زنان بود <ref>فریده ماشینی از هم اندیشی با فعالان تا همگرایی جنبش زنان، نوشین احمدی خراسانی</ref> و در تجمع های سیاسی «اعتراض به تبعیض علیه زنان در قانون اساسی» در 22 خرداد 1384، در مقابل دانشگاه تهران شرکت کرد همچنین در تجمع 8 مارس 1385 در دانشگاه تهران هم شرکت کرد و در کمپین یک میلیون امضا هم مشارکت داشت و خواسته های کمپین را خواسته های همه ی گروه های زنان می دانست. همچنین .برای کاندیداتوری مجلس هشتم ثبت نام کرد اما رد صلاحیت شد. فریده ماشینی از هم اندیشی با فعالان تا همگرایی جنبش زنان، نوشین احمدی خراسانی خانم ماشینی درسال 1388 بازداشت موقت شد و در این سال یکی از اقدامات او سرکشی از خانواده زندانیان سیاسی بود. پیام سعید حجاریان

نگرش

ماشینی معتقد بود با تغییرات ساختاری فرهنگ را تغییر دهیم این راه زود بازده تر از کوشش برای تغییرات فرهنگی است منشاء تبعیض و رنج های زنان را متکثر و متنوع می داند و معتقد است با رفع فقر و توانمندی زنان، زنان تبعیض را از بین می برند. او اولین مطالبه زنان را اشتغال می داند و معتقد است به جای راهکار قانونی برای تغییر ساختار خانواده به اشتغال زنان توجه شود او مثال می زند در خانواده هایی که درآمد زنان بیشتر شده است الگوی تصمیم گیری در خانواده تغییر کرده است که در واقع این یک تغییر ساختاری است. دست یافتن زنان به قدرت سیاسی، و تاثیر گذاری بر قدرت سیاسی مورد توجه او بود که در حزب مشارکت هم آن را دنبال می کرد معتقد بود زنان فقط رای دهنده نیستند بلکه باید تاثیر بر سیاست بگذارند. <ref>متن مصاحبه با فریده ماشینی</ref>

او بر این باور بود که باید از برداشت های فکری و نظری جدید برای تغییر مناسبات سیاسی و اجتماعی و حقوقی به نفع برابری بهره برد ، بیش از همه بر مقوله برابری جنسیتی و باز تعریف نقش زنان در جامعه ایرانی متمرکز بود و به دنبال برابری حقوقی و مدنی زنان بود.فریده ماشینی که بود و چه کرد؟ حلقه وصل، نوشین طریقی،روزنامه نگار، فعال امور زنان فریده ماشینی به دنبال تفسیری نواندیشانه از قرآن بود بدین جهت در مجالس قرآنی که داشت به بازبینی و بازخوانی شریعت از نگاهی که خودش به دین داشت می پرداخت.

در اینجا چند نگاه قرآنی او را طرح می کنیم در آیه مربوط به نشوز زن، ضرب را به معنای زدن نمی داند، و ادامه آیه را در مورد نشوز مرد می داند و معتقد است در شرایط نشوز مرد، چون زن توانمندی مالی ندارد و وابسته به مرد بوده، خداوند به او دستور سازگاری داده است هرچند در صورت عدم سازش، زن را، از کرانه بیکرانه خود سیراب خواهد کرد، اوطبق این آیه و آیه 228 بقره برداشت می کند که زنان مثل مردان در طلاق حق دارند و نقش سرمایه گذار و تامین کننده اقتصادی خانواده را در حق طلاق موثر می داند و معتقد است در زمان نزول هرچند حق به زن داده شده ولی علت توجه به مردان در احکام طلاق، سرمایه گذار بودن مرد در زندگی است. در واقع موضوع مدیریت مرد بر خانواده را موضوع قراردادی می داند.

او در موضوع حجاب معتقد است اسلام حجاب را قرار داده است تا زن ابژه جنسی نباشد، و افرادی که در حجاب افراط یا تفریط می کنند زن را ابژه جنسی قرار داده اند. او به حجاب اختیاری معتقد است و ارزش حجاب را به اختیار می داند اگر حجاب قانونی شود نقض آزادی و انتخاب فردی می شود و ارزش باور دینی را از دست می دهد<صوت مصاحبه منتشر نشده نوشین احمدی خراسانی با فریده ماشینی در موضوع حجاب

به طور کلی فریده ماشینی همچون سایر نواندیشان دینی، عرف و شرایط زمان را در تعیین حقوق زن و مرد موثر می داند و برخی آیات را مطابق، شرایط زنان، زمان نزول قرآن می داند . او معتقد است آیات قرآن نباید تنافی با اصول قطعی مثل برابری داشته باشد و شرایط خاص زمان نزول وحی را باید توجه کرد و در برخی آیات نسخ را در نظر داشت.<ref>حقوق زنان در قرآن(ازدواج و خانواده)، فریده ماشینی</ref> او به هرمنوتیک و تفسیر متون دینی دلبستگی فکری داشت و سعی می کرد تعارض بین سنت و مدرنیته را جمع کندفریده ماشینی که بود و چه کرد؟ حلقه وصل، نوشین طریقی،روزنامه نگار، فعال امور زنان در نگاه او هر آنچه از قرآن که تصور تبعیض ازآن می شود ناشی از اراده الهی نیست بلکه برخاسته از ساختارهای انسانی تبعیض آمیز است.<ref>حقوق انسانی و جنسیت در قرآن کریم، فریده ماشینی</ref>

فریده ماشینی برخی احکام اسلام را به دلیل اینکه در آیات نیست مردود می داند و این گونه احکام را حاصل، ساختار پدر سالار جوامع انسانی قلمداد می کند در نگاه او نابرابری دیه زن و مرد،اذن خروج زن از منزل، سنگسار زن جزو احکامی است که ریشه در کتاب آسمانی ندارد.<ref>حقوق زنان در قرآن(ازدواج و خانواده)، فریده ماشینی</ref> در واقع او معتقد بود نباید به همه اعتقادات دینی مردم مشروعیت بخشید و نباید با همه آنها مبارزه کرد. <ref>فریده ماشینی نقطه تلاقی اسلام، فمنیست و سیاست، مریم حسین خواه</ref> آموزه های دینی را نیازمند گفتگو با اندیشه های مدرن و بهره مندی از دستاوردهای عقلی بشری می دید و می خواست قرائت رحمانی دین را وارد زندگی اجتماعی کند زیرا باورداشت درسایه سازگاری اسلام با آرمان برابری حقوق زنان و مردان است که آموزه های اخلاقی و مذهبی جایگاه واقعی خود را پیدا می کنند. <ref>فریده ماشینی که بود و چه کرد؟ حلقه وصل، نوشین طریقی،روزنامه نگار، فعال امور زنان</ref> سیدمحمد خاتمی در وصف او میگوید: خانم ماشینی شخصیتی ارزنده،اهل فکر، و درد بود به انسان و هویت زن و روزگار ما توجه داشت و از منظر دین به جامعه می نگریست و نگاه او برمبنای دین رحمانی بود.<ref>سخنرانی سید محمد خاتمی در مراسم نکوداشت فریده ماشینی، </ref> ماشینی با اجرای برخی احکام اسلامی مثل حجاب به جهت رحمانی بودن دین مخالف است .<ref>صوت مصاحبه منتشر نشده نوشین احمدی خراسانی با فریده ماشینی در موضوع حجاب</ref>

او معتقد بود قواعد موجود در فقه سیاسی و حقوقی ماهیت ابدی و ازلی ندارد و بسته به تغیرات فرهنگ زمانه و جریان سیال سیاست و اجتماع متحول می شوند.<ref>فریده ماشینی که بود و چه کرد؟ حلقه وصل، نوشین طریقی،روزنامه نگار، فعال امور زنان</ref> او پذیرای قرائت وارداتی از هویت جنسیتی زن بود و قائل بود که علما را برای این مقرائت جدید باید راضی کردو کارهای ترویجی بسیار کرد در هر جایی که زنان حضور دارند حتی اگر جلسات مذهبی باشد تا جمع زنان به دنبال مسائل زنان باشند . <ref>متن مصاحبه با فریده ماشینی منتشر شده </ref> به طور کلی فریده ماشینی حلقه وصلی برای گروه های مختلفی از زنان نوانیش مسلمان تا زنان سکولار بود وسعی می کرد در نظریات و عملکرد همه این افراد را به هم نزدیک کند، در جمع سنت گرایان مذهبی از کارکردهای مثبت نوگرایی و ضرورت باز تعریف ساختارهای جنسیتی در گفتمان دینی می گفت و در جمع سنت گریزان، از مذهب و معنویت گرایی و آموزه های اخلاقی می گفت. مجلس ختم او رنگین کمانی از طیف های مختلف جنبش زنان بود از زنان زندانی در دهه شصت تا زنان ملی مذهبی و کنشگران دوره اصلاحات و پسا اصلاحات و شاگردان کلاس های قرآنش. <ref>فریده ماشینی که بود و چه کرد؟ حلقه وصل، نوشین طریقی،روزنامه نگار، فعال امور زنان</ref>

آثار آثار او به صورت مقاله منتشر شده است و برخی مقالات با همکاری سایرین نوشته شده است. حقوق زنان در قرآن(ازدواج و خانواده) حقوق انسانی و جنسیت در قرآن کریم نقش ترکیب جنسیتی دانش آموزان در شاخه های نظری و مهارتی بر نرخ ورود دختران و پسران به دانشگاه ها ضرورت طرح زن و نواندیشی دینی زنان و سیاست ورزی جامعه محور زنان و تجربه مشارکت سیاسی باز هم محدودیت ورود دختران به دانشگاه ها در قرآن ، مجازات سنگسار چیست حقوق انسان و جنسیت در قرآن زنان و سرمایه اجتماعی زنان: زنان و نواندیشی دینی، چشم انداز و ضرورت های نو مطالبات زنان مدرسه و مسائل آن در فرهنگ، دانش و سیاست آموزش و پرورش دختران: چکیده تحقیقات (از سال 1358 تا 1380) موقعیت زنان ایران سی سال پس از انقلاب

منبع

اینستاگرام فریده ماشینی