←تفاوت‌های فرهنگی زن و مرد
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
بر مبنای اندیشه آیت‌الله جوادی آملی؛ زن و مرد در کسب پایگاه‌ها و ایفای نقش‌های اجتماعی از این جهت که هردو انسان هستند تفاوتی ندارند، زن می‌تواند در تمام عرصه‌هایی که مهارت‌های لازم را داشته باشد متصدی منصب اجرایی شود منتها باید بستر فرهنگی مناسب برای حضور عفیفانه او بر مبنای اصل معاشرت نیکو با زنان<ref>سوره نساء، آیه 19.</ref> در جامعه فراهم باشد. مراد از معاشرت نیکو این است که با صنف زنان نه‌تنها در محیط خانواده که در تمام مناسبات شغلی و اجتماعی مطابق عقل و شرع رفتار شده و محیط سالم برای تعالی وجودی آنها وجود داشته باشد.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص395-394.</ref> در چنین بستر فرهنگی، تصدی تمام سمت‌های اجرایی برای زنان جایز است.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص403.</ref> وی هرچند حفظ [[عفت]] و حجاب را از وظایف مهم اجتماعی زن و مرد می‌داند اما معتقد است؛ حجاب زن حق او و شوهرش نیست، بلکه حق‌الله بوده و تعطیل‌بردار نیست.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص437.</ref> اسلام به این دلیل نسبت به حجاب زن تأکید بیشتر دارد که زن مظهرِ جمالِ حق است و حضور تجمّلي او در عرصه اجتماع، پيامدهاي زيانباري دارد و در جلوه‌نمايي زن، انسانیت او فدای جنسیتش می‌شود.<ref>جوادی آملی، ادب قضا در اسلام، 1391ش، ص137.</ref> زنان عمدتا دل سالم دارند و در مواجهه با جذابیت مرد نمی‌لرزد، اما در معرض بیماری تبرج قرار دارند، مردان در معرض بیماری دل قرار داشته و با جلوه‌گری زن دل‌شان لرزیده و طمع می‌ورزند.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص200.</ref> | بر مبنای اندیشه آیت‌الله جوادی آملی؛ زن و مرد در کسب پایگاه‌ها و ایفای نقش‌های اجتماعی از این جهت که هردو انسان هستند تفاوتی ندارند، زن می‌تواند در تمام عرصه‌هایی که مهارت‌های لازم را داشته باشد متصدی منصب اجرایی شود منتها باید بستر فرهنگی مناسب برای حضور عفیفانه او بر مبنای اصل معاشرت نیکو با زنان<ref>سوره نساء، آیه 19.</ref> در جامعه فراهم باشد. مراد از معاشرت نیکو این است که با صنف زنان نه‌تنها در محیط خانواده که در تمام مناسبات شغلی و اجتماعی مطابق عقل و شرع رفتار شده و محیط سالم برای تعالی وجودی آنها وجود داشته باشد.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص395-394.</ref> در چنین بستر فرهنگی، تصدی تمام سمت‌های اجرایی برای زنان جایز است.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص403.</ref> وی هرچند حفظ [[عفت]] و حجاب را از وظایف مهم اجتماعی زن و مرد می‌داند اما معتقد است؛ حجاب زن حق او و شوهرش نیست، بلکه حق‌الله بوده و تعطیل‌بردار نیست.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص437.</ref> اسلام به این دلیل نسبت به حجاب زن تأکید بیشتر دارد که زن مظهرِ جمالِ حق است و حضور تجمّلي او در عرصه اجتماع، پيامدهاي زيانباري دارد و در جلوه‌نمايي زن، انسانیت او فدای جنسیتش می‌شود.<ref>جوادی آملی، ادب قضا در اسلام، 1391ش، ص137.</ref> زنان عمدتا دل سالم دارند و در مواجهه با جذابیت مرد نمی‌لرزد، اما در معرض بیماری تبرج قرار دارند، مردان در معرض بیماری دل قرار داشته و با جلوه‌گری زن دل‌شان لرزیده و طمع می‌ورزند.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص200.</ref> | ||
==تفاوت‌های فرهنگی زن و مرد== | ==تفاوت‌های فرهنگی زن و مرد== | ||
آیت‌الله جوادی‌آملی در حوزه فرهنگ که عمدتا ناظر به تعلیم، تربیت و تزکیه است، تفاوت جدی میان زن و مرد قائل نیست، زنان را مانند مردان دارای | آیت‌الله جوادی‌آملی در حوزه فرهنگ که عمدتا ناظر به تعلیم، تربیت و تزکیه است، تفاوت جدی میان زن و مرد قائل نیست، زنان را مانند مردان دارای توانمندی‌های برای کسب معارف عقلی و نقلی دانسته و معتقد است؛ زن و مرد در عقل نظری تفاوتی ندارند اگر تفاوتی هم باشد در عقل عملی است.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص255.</ref> زنان می‌توانند مانند مردان دشواری‌های علوم عقلی را فهم کرده و در علوم شرعی به مقام فقاهت برسند؛<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص401.</ref> اما به‌دلیل ظرافت طبع زنان، آنها را در حوزه عرفان که حوزه دل است تا حدی موفق‌تر از مردها می‌داند.<ref>جوادی آملی، فلسفه حقوق بشر، 1386ش، ص235.</ref> بر همین مبنا؛ در امر آموزش و پرورش که بیشتر بر همدلی استوار است، نقش زنان نسبت به مردان را برجسته‌تر دانسته و اساسا رسالت اصلی زنان را در جامعه اسلامی پرورش نسل صالح می‌داند.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص353.</ref> چون مرد مظهر قهر و زن مظهر مهر است، خداوند عالم را بر محور مهر اداره می‌کند، قرآن درس محبت می‌دهد و راه محبت را زن بهتر از مرد درك ميكند.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص218.</ref> جامعه، با محبت و نرمش پيشرفت ميكند نه با تندي و خشونت.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص 222.</ref> زن اگر در چارچوب ارزش‌های الهی عمل کند ميتواند پيامبر تربيت كند.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص417.</ref> | ||
==تفاوت زن و مرد در حقوق و تکالیف== | ==تفاوت زن و مرد در حقوق و تکالیف== | ||
از منظر آیت‌الله جوادی‌آملی؛ انسان از آن جهت كه انسان است داراي حقوق ثابتي است و جنسيت در آن هيچ دخالتي ندارد.<ref>جوادی آملی، حق و تكليف در اسلام، 1385ش، ص307-306.</ref> منتها تفاوت صنفی زن و مرد موجب تفاوت در برخی از احکام، حقوق و اخلاق در بعد فردی، خانوادگی و اجتماعی میان دو جنس می‌شود.<ref>[https://journals.atu.ac.ir/article_15250_a3bae33506b5a7e6e4ba770fdd8ffc3d.pdf فخاری و علی‌داد ابهری، «منطق فهم آیت‌االله جوادی آملی در تفسیرآیات زن»، 1401ش، ص106.]</ref> ایشان با تأکید بر اصالت خانواده، نقش‌های جنسیتی زنان و مردان در این نهاد را متناسب با تفاوت‌های صنفی و معطوف به تعالی وجودی آنها معنا کرده؛ خوب بودن زن و مرد را با حفظ اصالت انسانی‌شان در سیمای سمت‌های شوهری، پدری، همسری و مادری متبلور می‌داند.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AD%D9%84-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B2%D9%86 جوادی آملی، «حل شبهات و روایات معارض در باره زن»، وب‌سایت آیت‌الله جوادی آملی،]</ref> از چنین منظر است که اساسا تفاوتی میان زنان و مردان دیده نمی‌شود، آنچه مورد توجه است ایفای نقش زن و مرد در مسیر تعالی خود و دیگران است، تفاوت‌های حقوقی زن و مرد از قبیل قوامیت، تمکین،<ref> [https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AD%D9%84-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B2%D9%86 جوادی آملی، «حل شبهات و روایات معارض در باره زن»، وب‌سایت آیت‌الله جوادی آملی،]</ref> [[مهریه]]، نقفه، تفاوت در دیه، ارث و شهادت نه‌تنها ناچیز شمرده می‌شوند که با ارجاع به حفظ حرمت زن و متناسب با وظایف زن و مرد در دستگاه خلقت معنا می‌یابند.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AD%D9%84-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B2%D9%86 جوادی آملی، «حل شبهات و روایات معارض در باره زن»، وب‌سایت آیت‌الله جوادی آملی،]</ref> خوب شوهرداری کردن زن ارزش عبادی یافته، اشتغال بیرونی زن و تماس با نامحرم موجب پژمردگی او تفسیر می‌شود.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص417-414.</ref> | از منظر آیت‌الله جوادی‌آملی؛ انسان از آن جهت كه انسان است داراي حقوق ثابتي است و جنسيت در آن هيچ دخالتي ندارد.<ref>جوادی آملی، حق و تكليف در اسلام، 1385ش، ص307-306.</ref> منتها تفاوت صنفی زن و مرد موجب تفاوت در برخی از احکام، حقوق و اخلاق در بعد فردی، خانوادگی و اجتماعی میان دو جنس می‌شود.<ref>[https://journals.atu.ac.ir/article_15250_a3bae33506b5a7e6e4ba770fdd8ffc3d.pdf فخاری و علی‌داد ابهری، «منطق فهم آیت‌االله جوادی آملی در تفسیرآیات زن»، 1401ش، ص106.]</ref> ایشان با تأکید بر اصالت خانواده، نقش‌های جنسیتی زنان و مردان در این نهاد را متناسب با تفاوت‌های صنفی و معطوف به تعالی وجودی آنها معنا کرده؛ خوب بودن زن و مرد را با حفظ اصالت انسانی‌شان در سیمای سمت‌های شوهری، پدری، همسری و مادری متبلور می‌داند.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AD%D9%84-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B2%D9%86 جوادی آملی، «حل شبهات و روایات معارض در باره زن»، وب‌سایت آیت‌الله جوادی آملی،]</ref> از چنین منظر است که اساسا تفاوتی میان زنان و مردان دیده نمی‌شود، آنچه مورد توجه است ایفای نقش زن و مرد در مسیر تعالی خود و دیگران است، تفاوت‌های حقوقی زن و مرد از قبیل قوامیت، تمکین،<ref> [https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AD%D9%84-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B2%D9%86 جوادی آملی، «حل شبهات و روایات معارض در باره زن»، وب‌سایت آیت‌الله جوادی آملی،]</ref> [[مهریه]]، نقفه، تفاوت در دیه، ارث و شهادت نه‌تنها ناچیز شمرده می‌شوند که با ارجاع به حفظ حرمت زن و متناسب با وظایف زن و مرد در دستگاه خلقت معنا می‌یابند.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AD%D9%84-%D8%B4%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AA-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B2%D9%86 جوادی آملی، «حل شبهات و روایات معارض در باره زن»، وب‌سایت آیت‌الله جوادی آملی،]</ref> خوب شوهرداری کردن زن ارزش عبادی یافته، اشتغال بیرونی زن و تماس با نامحرم موجب پژمردگی او تفسیر می‌شود.<ref>جوادی آملی، زن در آينه جلال و جمال، 1388ش، ص417-414.</ref> | ||