موانع تشکیل خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۰۴

موانع تشکیل خانواده؛ معضلات جوانان در مسیر ازدواج.

ازدواج و تشکیل خانواده نیازی طبیعی است. دو رکن اصلی ازدواج زن و مرد هستند که در خطبه عقد، با همدیگر پیمان زندگی مشترک را می‌بندند، که در اداره زندگی با هم مشارکت نمایند و تا پایان عمر به هم وفادار باشند.

هر جوانی به ازدواج و تشکیل خانواده علاقه دارد و غریزه جنسی، او را در اقدام به آن دعوت می‌کند و باید هر چه زودتر خواسته طبیعت را اجابت کند و کانون خانواده را برقرار سازد. اما امروزه موانع و مشکلات زیادی در سر راه جوانان وجود دارد که مهمترین آنها شامل موانع فردی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می‌باشد.

موانع فردی تشکیل خانواده

سن

سن یکی از موانع ازدواج می‌باشد. پایین بودن و بالا بودن سن ازدواج همواره مشکلاتی را به همراه داشته است. پایین بودن سن برای ازدواج جوانان در صورتی كه فرد از رشد عقلی بالایی برخوردار باشد، مانعی محسوب نمی‌شود حتی آثار مثبتی نیز در بر خواهد داشت.

اما بالا رفتن سن افراد به خصوص دخترانی كه از سن بچه دار شدنشان گذشته‌است و نیز اكراه اطرافیان، به عنوان مانعی برای ازدواج آنها محسوب می‌شود؛ در صورتی كه باید توجه داشت كه «زوجیت» مستقل از فرزند‌آوری است و چه بسا چنین افرادی بیشترین آرامش را در زندگی مشترك تجربه خواهند كرد.<ref>موانع و مشکلات ازدواج و راه های برخورد با آن، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام، اسفند1393ش</ref>

مشكلات عاطفی

علاقه و وابستگی بین اعضای خانواده همیشه و تا حدودی وجود دارد، اما هنگامی که آنچنان به خانواده وابسته‌اند كه تصور جدایی از پدر و مادر برایشان خیلی سخت است. بر این مبنا از ازدواج دوری می‌کنند.<ref>موانع و مشکلات ازدواج و راه های برخورد با آن، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام، اسفند 1393ش</ref>

اهمیت دادن به بزرگ زادگی نکته مورد توجه دیگر این است که یک عده‌ای ازدواج نمی‌کنند به خاطر اینکه تصور می‌کنند از دیگران بهتر هستند و می‌گویند؛ ما بهتر از آن کسی هستیم که بخواهیم با او ازدواج کنیم.

یعنی شأنی برای خودشان قائل هستند. شأن گاهی به نسب است، مثلا می‌گویند ما از این خاندان هستیم و باید طرف ما نیز این نسب را داشته باشد و یا از نظر مالی در این جایگاه هستیم.

اگر انسان شأنی برای خودش قائل شد نمی‌تواند ارتباط بگیرد. پیامبر نیز مقداد بن اسود را به ازدواج ضُباعه، دختر زبیر بن عبدالمطلب درآورد تا سطح ازدواج‌ها پایین بیاید و وصلت‌های طبقاتی از بین برود. زبیر، برادر تنی عبدالله، پدر پیامبر و ابوطالب بود.<ref>محمدی ری شهری، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، 1389ش، ص49</ref>

وجود خواهر یا برادر بزرگ تر

یکی از موانع ازدواج وجود خواهر یا برادر بزرگ‌تر است. گاهی ازدواج دختری به هر دلیل آن قدر تأخیر می‌افتد تا از سن معمول و متعارف ازدواج بالاتر می‌رود و شانس آمدن خواستگار برایش کمتر می‌شود. اگر یک دختر باشد یا فاصله‌اش با خواهر بعد از خودش زیاد باشد کمتر مشکلی به وجود می‌آید.

اما اگر خواهر کوچک‌تری داشته باشد که دم بخت باشد و برایش خواستگار بیاید، در چنین صورتی است که مشکل به وجود می‌آید. اگر پدر و مادر بخواهند دختر کوچک‌تر را شوهر بدهند دختر بزرگ‌تر ناراحت می‌شود و احساس شرمندگی و شکست می‌کند و تصور می‌نماید که نقطه ضعفی برایش محسوب می‌شود و شانس وجود خواستگار برایش کمتر خواهد شد.<ref> امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>

موانع فرهنگی تشکیل خانواده

خرافه‌گرایی

بسیاری ازخرافات رواج یافته در جامعه، ساختۀ ذهن بشری است که سبب تردید در انتخاب همسر یا پایبندی به تشکیل خانواده می‌شود که فرد باید از این نوع خرافات پرهیز کند.

برای نمونه، این تصور که با تجرد خواهر بزرگ‌ نوبت به ازدواج خواهر کوچک نمی‌رسد، یا این باور که ازدواج موقت جسارت به ساحت زن است و یا این فکر که ازدواج بایستی برپایۀ عشق افلاطونی بنا شود و یا روش سنتی خواستگاری سبب عقده‌های نهفته در زوج می‌شود از خرافه‌هایی است که مانع از شکل‌گیری زندگی مشترک سعادتمند است.<ref>شوبکلائی، ازدواج و تشکیل خانواده (موانع و راهکارها)، 1398ش، ص 113</ref>

مخالفت والدین

بعضی از پدران و مادران پرتوقع و سخت‌پسند هستند. دخترش خواستگاران زیادی دارد، ولی هر کدام را به بهانه‌ای پوچ رد می‌کنند. به اندازه تحصیلات داماد، به شغل، به مقدار مال، به خانواده، به قیافه و قد، به خویشان، به روستایی یا شهری بودن داماد و غیره ایراد می‌گیرند.

به دنبال یافتن داماد ایده‌آلی هستند که کمتر پیدا می‌شود. در همین حال به تدریج سن دختر بالا می‌رود، و دیگر خواستگاری در سن او برای ازدواج پیدا نمی‌شود.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref> این روش درمورد والدین پسر نیز صدق می‌کند.

مخالفت خانواده‌ها در مورد ازدواج پسرانشان چند دلیل مهم دارد؛ مانند ناراضی بودن از دختر منتخب، ترس خانواده از جدایی و مستقل شدن فرزند از خانواده، در نظر داشتن دختری در اطرافیان، ذهنیت منفی والدین از گذشته فرزندشان و... می‌باشد که مانع از ازدواج، به هنگام فرزندانشان می‌شود.<ref>طباطبایی، مخالفت خانواده پسر با ازدواج و راه حل آن، هنر زندگی</ref>

موانع اقتصادی تشکیل خانواده

ترس از فقر

ترس از فقر یکی از روش‌های شیطان است تا مؤمن فرمان خدا را نبرد و به اضطرار دچار گناه شود. و این شیطان است که وعدۀ فقر می‌دهد<ref>سوره بقره، آیه 269</ref> بسیاری از جوانان، بر خلاف میل باطنی، به موقع ازدواج نمی‌کنند؛

با این عذر که مخارج عقد و عروسی، تهیه منزل و اسباب و لوازم زندگی را نداریم و نمی‌توانیم مخارج آینده زندگی را تأمین و آبرومند زندگی کنیم و با این بهانه‌ها بهترین اوقات جوانی را در حال تجرد به سر می‌برند، هنگامی ازدواج می‌کنند که چندان نیازی به آن ندارند و برخی ناچار می‌شوند تا پایان عمر از این نعمت بزرگ محروم بمانند و مجرد زندگی کنند.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref> در حالیکه خداوند وعده داد که تشکیل خانواده می‌تواند وسعت رزق بیاورد و در سوره نورنیز به این مورد اشاره کرده است.<ref>محمدی ری شهری، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، 1389ش، ص 45</ref>

بی کاری

یکی از موانع مهم ازدواج بی‌کاری است. با این که غریزه جنسی در جوانان بسیار نیرومند است و آنان را به سوی ارضای مشروع و قانونی و تشکیل خانواده دعوت می‌کند، اما وقتی بی‌کار و بی‌درآمد باشند و قدرت تأمین هزینه‌های مراسم عقد و عروسی و تأمین هزینه زندگی را نداشته باشند نمی‌توانند به موقع ازدواج کنند، ناچارند غریزه جنسی را سرکوب کنند و ازدواج را تا پیدا کردن شغل و درآمد تأخیر بیندازند. وقتی پسران تا سنین بالا ازدواج نکنند و گاهی اصلًا از ازدواج صرف نظر کنند دختران نیز کمتر خواستگار پیدا می‌کنند و ناچارند تا سنین بالا در خانه پدر و مادر بمانند.<ref>امینی، جوان و همسرگزینی، 1390ش</ref>

تجمل‌گرایی

امروزه جوانان تحت تاثیر فضای مجازی و ماهواره و غیره به دنبال تغییر در سبک‌های زندگی شان هستند و این تجمل‌گرایی‌ها باعث شده سن ازدواج بالاتر برود و به دلیل فضای مجازی و ماهواره، زمینه تحریک جوانان وجود دارد، اما زمینه ارضا نیست.

پس باید تجمل‌گرایی را از بین ببریم تا ازدواج برای فرزندان تسهیل شود.<ref>محمدی ری شهری، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، 1389ش، ص46</ref> معمولا همه افرادی که دیر ازدواج می‌کنند به دلیل عدم تمکّنِ مالی نیست، بلکه توقعات و بلندپروازی‌های بی‌جا و تجمل‌پرستی اغلب جوانان، ازدواج را این چنین دشوار ساخته است. قبلاً ازدواج خیلی ساده‌تر صورت می‌گرفت اما امروزه مراسم مجلل عقد و عروسی، هزینه‌های سنگین و کمرشکن مهر و جهاز باعث شده که ازدواج به صورت غولی وحشتناک درآید.

جوانان این مراسم سنگین را جزء لاینفک ازدواج و از علائم شخصیّت خود می‌پندارند. جوان، فکر می‌کند برای ازدواج باید منزل شخصی و مستقل داشته باشد، فرش و اسباب زندگی او باید مرتب باشد، باید مراسم عقد و عروسی را مجلل برپا سازند، باید بعد از ازدواج خودش و خانواده‌اش در کمال رفاه و آسایش زندگی کنند و چون در آغاز جوانی چنین امکاناتی ندارد تأخیر ازدواج را ترجیح می‌دهد.<ref>امینی، جوان و همسرگزینی، 1390ش</ref>

مسکن

یکی از موانع بزرگ ازدواج، نداشتن منزل است. تهیه منزل برای جوانان بسیار دشوار است و به همین جهت ازدواج‌ها از سنین مناسب به تأخیر می‌افتد. این مشکل اختصاص به جوانان ندارد بلکه قشر وسیعی از مردم به این بلیه سخت گرفتارند.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>

موانع اجتماعی تشکیل خانواده

مسئولیت‌ناپذیری

یکی دیگر از موانع ازدواج، عدم آمادگی برای پذیرش نقش همسر می‌باشد. فردی که تا به حال به عنوان فرزند خانواده زندگی کرده، حالا باید مسئولیت یک زندگی را به دوش بگیرد. بسیاری از دختران و پسران جوان، از پذیرفتن این مسئولیت‌ها ترس دارند. یکی از دلایل عدم گرایش نسل جوان به ازدواج و تشکیل خانواده رشد روحیۀ مسئولیت‌ناپذیری در نسل جدید به سبب سهل‌انگاری والدین در امر تربیت فرزندان است.<ref>شوبکلائی، ازدواج و تشکیل خانوادهموانع و راهکارها، 1398ش، ص 110</ref>

مسولیت ناپذیری باعث شده که جوان از ایجاد تعهد سر پیچی کند و برای ارضای نیازهای خود راه‌های دیگری را در پیش بگیرد. کسی که به ازدواج سفید تن می‌دهد ولی از ازدواج رسمی گریزان است، در حقیقت دارد از پذیرش بار مسولیتی که در جامعه و دین از او می‌طلبد می‌گریزد و دچار روش‌هایی می‌شود که بتواند هرگاه خواست از آن بیرون برود.<ref>ازدواج و موانع و راه کارها، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، شهریور1399ش</ref>

ولنگاری اجتماعی

ولنگاری و یا عدم پایبندی به اصول زندگی از مشکلات عمده‌ای است که امروزه گریبانگیر جوانان شده است. شیطان در کمین است تا راه‌‌های جدیدی را برای فروکش کردن شهوت جایگزین ازدواج نماید، چراکه این روش شیطان است که در پی تغییر آفرینش است.<ref>سوره نساء، آیه119</ref>

یکی از اوصاف زن و مرد مؤمن حیا است که کم رنگ شدن آن در زندگی اسیب جدی به ازدواج زده و ولنگاری را در جامعه ترویج می‌دهد. دوستی‌های خارج از سنت جامعه و ارتباط‌های نامشروع از این موارد است.<ref>شوبکلائی، ازدواج و تشکیل خانواده (موانع و راهکارها)، 1398ش، ص111</ref>

ادامه تحصیلات

عامل دیگری که موجب تأخیر در امر ازدواج می‌شود ادامه تحصیلات دبیرستانی یا دانشگاهی است. اغلب پسران و دختران علاقه دارند تحصیلات خود را حداقل تا دیپلم و در صورت امکان تا لیسانس و بالاتر ادامه دهند. و از طرف دیگر ازدواج را با درس خواندن ناسازگار می‌دانند، زیرا ازدواج مسئولیت آفرین است، و شخص را مقید می‌سازد.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>

خدمت سربازی

مانع دیگری که در راه ازدواج وجود دارد، خدمت سربازی است. طبق قانون جاری کشور هر پسری ناچار است در سن هیجده سالگی یا بعد از خاتمه تحصیلات مدت دو سال به خدمت سربازی برود. در این مدت از خانه و زندگی دور است و باید مقررات نظام وظیفه را رعایت کند.

بنابراین نمی‌تواند مخارج خانواده‌اش را تأمین کند و از آنها سرپرستی نماید و به همین جهت اغلب پسران ازدواج را تا پایان خدمت سربازی به تأخیر می‌اندازند. و خانواده دختر هم کمتر حاضر می‌شوند دخترشان را به عقد جوانی درآورند که هنوز خدمت سربازی را انجام نداده است. در نتیجه، سنین ازدواج به بعد از بیست سالگی کشیده شده است.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>

پانویس

منبع

قران کریم

«ازدواج موانع و راه کارها»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، شهریور1399ش، تاریخ بازدید: 9 بهمن 1401ش
امینى، ابراهیم، جوان و همسر گزینى، 1جلد، بوستان كتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم) - قم، چاپ پنجم، 1390ش.
«جوان و همسر گزینى»، پایگاه اطلاع رسانی ایت الله ابراهیم امینی، 1390ش.
«موانع و مشکلات ازدواج و راه های برخورد با آن»، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام ، اسفند 1393ش، تاریخ بازدید: 9 بهمن 1401ش.
شوبکلائی، مسلم، «ازدواج و تشکیل خانواده (موانع و راهکارها)»، مجله پیام، شماره 133، تابستان 1398ش.
محمدی ری شهری، محمّد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، مترجم: حمید رضا شیخی، قم، دارالحدیث، 1389ش.
طباطبایی، فرزاد، «مخالفت خانواده پسر با ازدواج و راه حل آن»، هنر زندگی، تاریخ بازدید: 9 بهمن 1401ش.

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{جعبه اطلاعات جزوه
+'''موانع تشکیل خانواده'''؛ معضلات جوانان در مسیر ازدواج.
-|تصویر=17071_450_600.jpg
-|نام استاد= حسین عبدالمحمدی
-|نام جزوه=زن و خانواده از نگاه اهل بیت
-|مرکز آموزشی=جامعه الزهرا
-|مقطع تحصیلی=سطح چهار
-|گرایش= تاریخ}}
-==موانع تشکیل خانواده==
+ازدواج و تشکیل '''[[خانواده]]''' نیازی طبیعی است. دو رکن اصلی ازدواج زن و مرد هستند که در خطبه عقد، با همدیگر پیمان زندگی مشترک را می‌بندند، که در اداره زندگی با هم مشارکت نمایند و تا پایان عمر به هم وفادار باشند.
-#ترس از فقیرشدن
-#اهمیت دادن به ثروت،
-#اهمیت دادن به بزرگ‌زادگی،
-#ناآگاهی از دین،
-#گریز از مسئولیت
+هر جوانی به ازدواج و '''تشکیل خانواده''' علاقه دارد و غریزه جنسی، او را در اقدام به آن دعوت می‌کند و باید هر چه زودتر خواسته طبیعت را اجابت کند و کانون خانواده را برقرار سازد. اما امروزه موانع و مشکلات زیادی در سر راه جوانان وجود دارد که مهمترین آنها شامل موانع فردی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی می‌باشد.
-===ترس از فقیر شدن===
+==موانع فردی تشکیل خانواده==
-اولین نکته‌ای که در قرآن ذکر شده این است که گاهی عده‌ای ازدواج نمی‌کنند به خاطر ففر. خداوند وعده داد که تشکیل خانواده می‌تواند وسعت رزق بیاورد و در سوره نور می‌فرمایند:
+===سن===
-وَأَنكِحُوا الْأَيَامَى مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِن يَكُونُوا فُقَرَاء يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْللِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ؛ پسران و دختران بی‌همسر وغلامان وكنيزان شايسته‌ی (ازدواج) خود را همسر دهيد. (و از فقر نترسيد كه) اگر تنگدست باشند، خداوند از فضل خود بی‌نيازشان می‌گرداند. خداوند، گشايشگر داناست . (او از فقر ونياز شما آگاه است و بر كفايت شما وعده داده است ودر عمل به وعده‌اش قدرت دارد.)
+سن یکی از موانع ازدواج می‌باشد. پایین بودن و بالا بودن '''[[سن ازدواج]]'''  همواره مشکلاتی را به همراه داشته است.
+پایین بودن سن برای ازدواج جوانان در صورتی كه فرد از رشد عقلی بالایی برخوردار باشد، مانعی محسوب نمی‌شود حتی آثار مثبتی نیز در بر خواهد داشت.
+اما بالا رفتن سن افراد به خصوص دخترانی كه از سن بچه دار شدنشان گذشته‌است و نیز اكراه اطرافیان، به عنوان مانعی برای ازدواج آنها محسوب می‌شود؛ در صورتی كه باید توجه داشت كه «زوجیت» مستقل از '''[[فرزندآوری|فرزند‌آوری]]''' است و چه بسا چنین افرادی بیشترین آرامش را در زندگی مشترك تجربه خواهند كرد.<ref>[https://ahlolbait.com/article/3781/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D9%88-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%86 موانع و مشکلات ازدواج و راه های برخورد با آن، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام، اسفند1393ش]</ref>
-این آیه اجمالاً اشاره دارد به اینکه یک عده دیگر ازدواج نمی‌کنند به خاطر این است که می‌ترسند فقیر باشند و ادامه این آیه این است که:
+===مشكلات عاطفی===
-وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحاً حَتَّى‏ یُغْنِیَهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ  ...؛  کسانى که وسیله‏‌ى ازدواج نمى‏‌یابند، باید پاکدامنى و عفت پیشه کنند، تا آن که خداوند از کرم خویش، آنان را بى‌‏نیاز نماید... .
+علاقه و وابستگی بین اعضای خانواده همیشه و تا حدودی وجود دارد، اما هنگامی که آنچنان به خانواده وابسته‌اند كه تصور جدایی از پدر و مادر برایشان خیلی سخت است. بر این مبنا از '''[[ازدواج]]''' دوری می‌کنند.<ref>موانع و مشکلات ازدواج و راه های برخورد با آن، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام، اسفند 1393ش</ref>
-یعنی خود ازدواج مایه وسعت ررق است.
-یکی از موانع تشکیل خانواده در روزگار ما نیز همین است و قرآن سفارش می‌کند که شما توکلتان به خدا باشد. این تعبیر از پیامبراکرم است که فرمود:
-من ترك التزويج مخافة العيلة فلیس منا؛ اگر کسی ازدواج را ترک کند به خاطر فقر، از ما نیست. یا در جای دیگر می‌فرماید: اِتَّخِذُوا الأهلَ ؛ فإنّه أرْزَقُ لَكُم؛ ازدواج کنید تا وسعت ررق پیدا کنید.
-همچنین پیامبر فرمود: خداوند بر خودش لازم دانسته کسی که برای حفظ عفت ازدواج می‌کند او را تامین و کمک کند و در جای دیگر می‌فرمایند: ثلاثة حقّ على اللَّه تعالى عونهم: المججاهد فی سبیل اللَّه و المکاتب الّذی یریدا الأداء و النّاکح الّذی یرید العفاف.؛ سه دسته هستند که خداوند شایسته است آنها را کمک کند و بر خودش لازم می‌داند آنها را کمک کند: یک مجاهد در راه خدا، یکی آن بنده که خودش را آزاد کند و بر اساس یک قراردادی که با مولای خودش دارد و نیتش این است که پرداخت کند و دینش را بپردازد و سوم کسی که به خاطر به حفظ عفت خودش ازدواج می‌کند.
+اهمیت دادن به بزرگ زادگی
+نکته مورد توجه دیگر این است که یک عده‌ای ازدواج نمی‌کنند به خاطر اینکه تصور می‌کنند  از دیگران بهتر هستند و می‌گویند؛ ما بهتر از آن کسی هستیم که بخواهیم با او ازدواج کنیم.
-===اهمیت دادن به ثروت===
+یعنی شأنی برای خودشان قائل هستند. شأن گاهی به نسب است، مثلا می‌گویند ما از این خاندان هستیم و باید طرف ما نیز این نسب را داشته باشد و یا از نظر مالی در این جایگاه هستیم.
-امام صادق علیه السلام: برای بنده گناهی بدتر از این نیست که پسر برادر( مومن) او نزدش برود و بگوید من را با دخترت ازدواج بده و او بگوید: این کار را نمی‌کنم و به تو زن نمی‌دهم؛ من از تو ثروتمندترم.
-===اهمیت دادن به بزرگ زادگی===
-سومین نکته که در روایات مورد توجه قرار گرفته این است که یک عده‌ای ازدواج نمی‌کنند به خاطر اینکه می‌گویند ما بهتر از آن کسی هستیم که بخواهیم با او ازدواج کنیم. یعنی شأنی برای خودشان قائل هستند. شأن گاهی به نسب است، مثلا می‌گویند ما از این خاندان هستیم و باید طرف ما نیز این نسب را داشته باشد و یا از نظر مالی در این جایگاه هستیم. اگر انسان شأنی برای خودش قائل شد نمی‌تواند ارتباط بگیرد این‌ها مبنا ندارد ما باید به قرآن و سنت برگردیم.
-امام صادق علیه‌السلام: پیامبر خدا مقداد بن اسود را به ازدواج ضُباعه، دختر زبیر بن عبدالمطلب درآورد. سپس امام فرمود: پیامبر او را به همسری مقدار درآورد تا سطح ازدواج‌ها پایین بیاید و وصلت‌های طبقاتی از بین برود و مردم از پیامبر خدا سرمشق بگیرد و بدانید که گرامی‌ترین شما نزد خدا باتقواترین شماست و زبیر، برادر تنی عبدالله، پدر پیامبر و ابوطالب بود.
+اگر انسان شأنی برای خودش قائل شد نمی‌تواند ارتباط بگیرد. پیامبر نیز مقداد بن اسود را به ازدواج ضُباعه، دختر زبیر بن عبدالمطلب درآورد تا سطح ازدواج‌ها پایین بیاید و وصلت‌های طبقاتی از بین برود. زبیر، برادر تنی عبدالله، پدر پیامبر و ابوطالب بود.<ref>محمدی ری شهری، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، 1389ش، ص49</ref>
+===وجود خواهر یا برادر بزرگ تر===
+یکی از موانع ازدواج وجود خواهر یا برادر بزرگ‌تر است. گاهی ازدواج دختری به هر دلیل آن قدر تأخیر می‌افتد تا از سن معمول و متعارف ازدواج بالاتر می‌رود و شانس آمدن خواستگار برایش کمتر می‌شود. اگر یک دختر باشد یا فاصله‌اش با خواهر بعد از خودش زیاد باشد کمتر مشکلی به وجود می‌آید.
-===ناآگاهی از دین===
+اما اگر خواهر کوچک‌تری داشته باشد که دم بخت باشد و برایش خواستگار بیاید، در چنین صورتی است که مشکل به وجود می‌آید. اگر پدر و مادر بخواهند دختر کوچک‌تر را شوهر بدهند دختر بزرگ‌تر ناراحت می‌شود و احساس شرمندگی و شکست می‌کند و تصور می‌نماید که نقطه ضعفی برایش محسوب می‌شود و شانس وجود خواستگار برایش کمتر خواهد شد.<ref> امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>
-الکافی به نقل از عبدالصمدبن بشیر: زنی نزد امام صادق علیه‌السلام آمد و گفت: امام به سلامت باد! من زنی تارک دنیا هستم. امام فرمود: منظورت از ترک دنیا چیست؟ گفت: ازدواج نمی‌کنم. فرمود: چرا؟ گفت: با این کار در پی کسب فضیلت هستم. فرمود: برگرد که اگر در این کار فضیلتی بود هر آینه فاطمه زهرا سلام الله علیها از تو به آن سزاوارتر بود. هیچ کس نیست که در فضیلت بر او پیشی بگیرد.
+==موانع فرهنگی تشکیل خانواده==
-۵.گریز از مسئولیت: یکی دیگر از موانع ازدواج فرار از مسئولیت است. یعنی می‌گویند ما اینطور راحت‌تر زندگی می‌کنیم. با این که وضع مالی خوبی دارند و شرایط ازدواج را دارند ولی می‌گویند ما اینطور راحت‌تر هستیم. به خاطر اینکه از مسئولیت فرار کنند، در حالی که مجرد زیستن از طرف اهل بیت علیهم السلام مذمت شده است.
+===خرافه‌گرایی===
-جامع الأخبار:  پیامبر خدا به مردی به نام عکاف فرمود: همسر داری؟ گفت: نه. پیامبر خدا فرمود: کنیزی داری؟ گفت: نه. پیامبر خدا فرمود: آیا توانگری؟  گفت: بله. فرمود: ازدواج کن وگرنه از گنهکاران هستی؛ و در روایتی دیگر آمده است: ازدواج کن و گرنه در شمار راهبان نصارا هستی؛ و در روایتی دیگر آمده است: ازدواج کن وگرنه از برادران شیاطین هستی.
+بسیاری ازخرافات رواج یافته در جامعه، ساختۀ ذهن بشری است  که سبب تردید در انتخاب '''[[همسر]]''' یا پایبندی به تشکیل خانواده می‌شود که فرد باید از این نوع خرافات پرهیز کند.
+برای نمونه، این تصور که با تجرد خواهر بزرگ‌ نوبت به ازدواج خواهر کوچک نمی‌رسد، یا این باور که ازدواج موقت جسارت به ساحت زن است و یا این فکر که ازدواج بایستی برپایۀ عشق افلاطونی بنا شود و یا روش سنتی خواستگاری سبب عقده‌های نهفته در زوج می‌شود از خرافه‌هایی است که مانع از شکل‌گیری زندگی مشترک سعادتمند است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1517450/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D9%88-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7 شوبکلائی، ازدواج و تشکیل خانواده (موانع و راهکارها)، 1398ش، ص 113]</ref>
+===مخالفت والدین===
+بعضی از پدران و مادران پرتوقع و سخت‌پسند هستند. دخترش خواستگاران زیادی دارد، ولی هر کدام را به بهانه‌ای پوچ رد می‌کنند. به اندازه تحصیلات داماد، به شغل، به مقدار مال، به خانواده، به قیافه و قد، به خویشان، به روستایی یا شهری بودن داماد و غیره ایراد می‌گیرند.
-===تجمل‌گرایی===
+به دنبال یافتن داماد ایده‌آلی هستند که کمتر پیدا می‌شود. در همین حال به تدریج سن دختر بالا می‌رود، و دیگر خواستگاری در سن او برای ازدواج پیدا نمی‌شود.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref> این روش درمورد والدین پسر نیز صدق می‌کند.
-یکی از موانعی هست که نسل جوان خیلی دارد از آن صدمه می‌خورد. قبلا ازدواج خیلی ساده‌تر صورت می گرفت اما امروزه مخصوصاً در نقاط مرکزی کشور توقعات و انتظارات نابجایی صورت گرفته است. با توجه به این مواردی که در فضای مجازی و ماهواره و غیره می‌بینند و سبک‌های زندگی عوض شده است و این تجمل‌گرایی‌ها باعث شده سن ازدواج بالاتر برود و به دلیل فضای مجازی و ماهواره، زمینه تحریک جوانان وجود دارد اما زمینه ارضا نیست. پس باید تجمل‌گرایی را از بین ببریم تا ازدواج برای فرزندان تسهیل شود. باید انتظارات، معقول باشد نه نا بجا. ما باید ازدواج را تسهیل کنیم، چون اگر فرزندان موفق به ازدواج نشوند بسیار صدمه می‌خورند با این شرایطی که در جامعه به وجود آمده  است. ما باید فرهنگ‌سازی کنید و این فردی را که می‌خواهیم از جامعه انتخاب کنیم باید شرایطش معقول باشد و باید بتوانیم به آن شرایط عینیت ببخشیم تا بتوانیم او را پیدا کنیم و نباید طوری شرایط را قرار دهیم که چنین کسی پیدا نشود
-[[رده:تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث]]
+مخالفت خانواده‌ها در مورد ازدواج پسرانشان چند دلیل مهم دارد؛ مانند ناراضی بودن از دختر منتخب، ترس خانواده از جدایی و مستقل شدن فرزند از خانواده، در نظر داشتن دختری در اطرافیان، ذهنیت منفی والدین از گذشته فرزندشان و... می‌باشد که مانع از ازدواج، به هنگام فرزندانشان می‌شود.<ref>[https://honarehzendegi.com/fa/Opposition-Family-Boy طباطبایی، مخالفت خانواده پسر با ازدواج و راه حل آن، هنر زندگی]</ref>
-[[رده: مراکز حوزوی]]
+==موانع اقتصادی تشکیل خانواده==
-[[رده: سطح چهار]]
+===ترس از فقر===
-[[رده: منابع جنسیت]]
+ترس از فقر یکی از روش‌های شیطان است تا مؤمن فرمان خدا را نبرد و به اضطرار دچار گناه شود. و این شیطان است که وعدۀ فقر می‌دهد<ref>سوره بقره، آیه 269</ref> بسیاری از جوانان، بر خلاف میل باطنی، به موقع ازدواج نمی‌کنند؛
+با این عذر که مخارج عقد و عروسی، تهیه منزل و اسباب و لوازم زندگی را نداریم و نمی‌توانیم مخارج آینده زندگی را تأمین و آبرومند زندگی کنیم و با این بهانه‌ها بهترین اوقات جوانی را در حال تجرد به سر می‌برند، هنگامی ازدواج می‌کنند که چندان نیازی به آن ندارند و برخی ناچار می‌شوند تا پایان عمر از این نعمت بزرگ محروم بمانند و مجرد زندگی کنند.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref> در حالیکه خداوند وعده داد که تشکیل خانواده می‌تواند وسعت رزق بیاورد و در سوره نورنیز به این مورد اشاره کرده است.<ref>محمدی ری شهری، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، 1389ش، ص 45</ref>
+===بی کاری===
+یکی از موانع مهم ازدواج بی‌کاری است. با این که غریزه جنسی در جوانان بسیار نیرومند است و آنان را به سوی ارضای مشروع و قانونی و تشکیل خانواده دعوت می‌کند، اما وقتی بی‌کار و بی‌درآمد باشند و قدرت تأمین هزینه‌های مراسم عقد و عروسی و تأمین هزینه زندگی را نداشته باشند نمی‌توانند به موقع ازدواج کنند، ناچارند غریزه جنسی را سرکوب کنند و ازدواج را تا پیدا کردن شغل و درآمد تأخیر بیندازند. وقتی پسران تا سنین بالا ازدواج نکنند و گاهی اصلًا از ازدواج صرف نظر کنند دختران نیز کمتر خواستگار پیدا می‌کنند و ناچارند تا سنین بالا در خانه پدر و مادر بمانند.<ref>امینی، جوان و همسرگزینی، 1390ش</ref>
+===تجمل‌گرایی===
+امروزه جوانان تحت تاثیر فضای مجازی و ماهواره و غیره به دنبال تغییر در سبک‌های زندگی شان هستند و این تجمل‌گرایی‌ها باعث شده سن ازدواج بالاتر برود و به دلیل فضای مجازی و ماهواره، زمینه تحریک جوانان وجود دارد، اما زمینه ارضا نیست.
+پس باید تجمل‌گرایی را از بین ببریم تا ازدواج برای فرزندان تسهیل شود.<ref>محمدی ری شهری، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، 1389ش، ص46</ref>
+معمولا همه افرادی که دیر ازدواج می‌کنند به دلیل عدم تمکّنِ مالی نیست، بلکه توقعات و بلندپروازی‌های بی‌جا و تجمل‌پرستی اغلب جوانان، ازدواج را این چنین دشوار ساخته است. قبلاً ازدواج خیلی ساده‌تر صورت می‌گرفت اما امروزه مراسم مجلل '''[[عقد]]''' و عروسی، هزینه‌های سنگین و کمرشکن مهر و جهاز باعث شده که ازدواج به صورت غولی وحشتناک درآید.
+جوانان این مراسم سنگین را جزء لاینفک ازدواج و از علائم شخصیّت خود می‌پندارند. جوان، فکر می‌کند برای ازدواج باید منزل شخصی و مستقل داشته باشد، فرش و اسباب زندگی او باید مرتب باشد، باید مراسم عقد و عروسی را مجلل برپا سازند، باید بعد از ازدواج خودش و خانواده‌اش در کمال رفاه و آسایش زندگی کنند و چون در آغاز جوانی چنین امکاناتی ندارد تأخیر ازدواج را ترجیح می‌دهد.<ref>امینی، جوان و همسرگزینی، 1390ش</ref>
+===مسکن===
+یکی از موانع بزرگ ازدواج، نداشتن منزل است. تهیه منزل برای جوانان بسیار دشوار است و به همین جهت ازدواج‌ها از سنین مناسب به تأخیر می‌افتد. این مشکل اختصاص به جوانان ندارد بلکه قشر وسیعی از مردم به این بلیه سخت گرفتارند.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>
+==موانع اجتماعی تشکیل خانواده==
+===مسئولیت‌ناپذیری===
+یکی دیگر از موانع ازدواج، عدم آمادگی برای پذیرش نقش همسر می‌باشد. فردی که تا به حال به عنوان فرزند خانواده زندگی کرده، حالا باید مسئولیت یک زندگی را به دوش بگیرد. بسیاری از دختران و پسران جوان، از پذیرفتن این مسئولیت‌ها ترس دارند. یکی از دلایل عدم گرایش نسل جوان به ازدواج و تشکیل خانواده رشد روحیۀ مسئولیت‌ناپذیری در نسل جدید به سبب سهل‌انگاری والدین در امر تربیت فرزندان است.<ref>شوبکلائی، ازدواج و تشکیل خانوادهموانع و راهکارها، 1398ش، ص 110</ref>
+مسولیت ناپذیری باعث شده که جوان از ایجاد تعهد سر پیچی کند و برای ارضای نیازهای خود راه‌های دیگری را در پیش بگیرد. کسی که به ازدواج سفید تن می‌دهد ولی از ازدواج رسمی گریزان است، در حقیقت دارد از پذیرش بار مسولیتی که در جامعه و دین از او می‌طلبد می‌گریزد و دچار روش‌هایی می‌شود که بتواند هرگاه خواست از آن بیرون برود.<ref>[https://hawzah.net/fa/MultiMedia/View/75856/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%BE%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%D8%8C-%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7 ازدواج و موانع و راه کارها، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، شهریور1399ش]</ref>
+===ولنگاری اجتماعی===
+ولنگاری و یا عدم پایبندی به اصول زندگی از مشکلات عمده‌ای است که امروزه گریبانگیر جوانان شده است. شیطان در کمین است تا راه‌‌های جدیدی را برای فروکش کردن شهوت جایگزین ازدواج نماید، چراکه این روش شیطان است که در پی تغییر آفرینش است.<ref>سوره نساء، آیه119</ref>
+یکی از اوصاف زن و '''[[مرد]]''' مؤمن حیا است که کم رنگ شدن آن در زندگی اسیب جدی به ازدواج زده و ولنگاری را در جامعه ترویج می‌دهد. دوستی‌های خارج از سنت جامعه و ارتباط‌های نامشروع  از این موارد است.<ref>شوبکلائی، ازدواج و تشکیل خانواده (موانع و راهکارها)، 1398ش، ص111</ref>
+===ادامه تحصیلات===
+عامل دیگری که موجب تأخیر در امر ازدواج می‌شود ادامه تحصیلات دبیرستانی یا دانشگاهی است. اغلب پسران و دختران علاقه دارند تحصیلات خود را حداقل تا دیپلم و در صورت امکان تا لیسانس و بالاتر ادامه دهند. و از طرف دیگر ازدواج را با درس خواندن ناسازگار می‌دانند، زیرا ازدواج مسئولیت آفرین است، و شخص را مقید می‌سازد.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>
+===خدمت سربازی===
+مانع دیگری که در راه ازدواج وجود دارد، خدمت سربازی است. طبق قانون جاری کشور هر پسری ناچار است در سن هیجده سالگی یا بعد از خاتمه تحصیلات مدت دو سال به خدمت سربازی برود. در این مدت از خانه و زندگی دور است و باید مقررات نظام وظیفه را رعایت کند.
+بنابراین نمی‌تواند مخارج خانواده‌اش را تأمین کند و از آنها سرپرستی نماید و به همین جهت اغلب پسران ازدواج را تا پایان خدمت سربازی به تأخیر می‌اندازند. و خانواده دختر هم کمتر حاضر می‌شوند دخترشان را به عقد جوانی درآورند که هنوز خدمت سربازی را انجام نداده است. در نتیجه، سنین ازدواج به بعد از بیست سالگی کشیده شده است.<ref>امينى، جوان و همسر گزينی، 1390ش</ref>
+==پانویس==
+{{پانویس}}
+==منبع==
+قران کریم
+*«ازدواج موانع و راه کارها»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، شهریور1399ش، تاریخ بازدید: 9 بهمن 1401ش
+*امینى، ابراهیم، جوان و همسر گزینى، 1جلد، بوستان كتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم) - قم، چاپ پنجم، 1390ش.
+*«جوان و همسر گزینى»، پایگاه اطلاع رسانی ایت الله ابراهیم امینی، 1390ش.
+*«موانع و مشکلات ازدواج و راه های برخورد با آن»، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت علیهم السلام ، اسفند 1393ش، تاریخ بازدید: 9 بهمن 1401ش.
+*شوبکلائی، مسلم، «ازدواج و تشکیل خانواده (موانع و راهکارها)»، مجله پیام، شماره 133، تابستان 1398ش.
+*محمدی ری شهری، محمّد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، مترجم: حمید رضا شیخی، قم، دارالحدیث، 1389ش.
+*طباطبایی، فرزاد، «مخالفت خانواده پسر با ازدواج و راه حل آن»، هنر زندگی، تاریخ بازدید: 9 بهمن 1401ش.
+[[رده: ویکی‌جنسیت]]