زن در مسیحیت: تفاوت میان نسخه‌ها

از جنسیت دیتا
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات جزوه
'''زن در مسیحیت'''؛ انگاره‌های شناختی آیین مسیحیت درباره زن.
|تصویر=غلامی.jpg
|نام استاد= دکتر علی غلامی
|نام جزوه= زن در ادیان
|مرکز آموزشی=دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
|مقطع تحصیلی=کارشناسی ارشد
|گرایش= مطالعات زنان}}


در الهیات آیین مسیحی آمده است که آدم از طریق حوا اغوا شد و هر دو مرتکب نافرمانی خدا شدند و این امر موجب اخراج آنان از باغ عدن شد. مسیحیان اعتقاد دارند قداستی که در ابتدای آفرینش هر دو جنس '''[[زن]]''' و مرد داشتند به سبب گناه آدم و حوا از بین رفته و انسان برای همیشه ناپاک شد و از مقام فرزندی به یک عبد تبدیل شد. 


==زن در مسیحیت==
در تعالیم کلیسا آمده است سلطه‌ای که شوهر بر زن دارد و نیز مقام فرودستی که زنان در مقایسه با مردان دارند مجازات گناهی است که حوا در ابتدای آفرینش، آدم را بدان فریفت و درجه دومی بودن زن، سمت و سویی تأدیبی برای او دارد.  
===تاریخ تحولات مسیحیت===
====دوران ظهور مسیحیت====
در دوران ظهور مسیحیت، اعتقاد به ورود گناه به عالم توسط زنان، به زنان جایگاه نازلی داده بود و تبعیض علیه زنان رواج داشت.<ref>Apostolic Letter: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Women,John Paul II. </ref> در شرایطی که مردم زمانه عیسی از اینکه او با زنان گفت و گو می کند، شگفت زده می شدند، <ref>یوحنا 4: 27.</ref> عیسی در موضوعاتی با زنان سخن می گفت که کسی در آن زمان، زنان را مخاطب چنین مباحثی قرار نمی داد.<ref>همان 4: 14.</ref>


در فضایی که برخی ربی های یهودی معتقد بودند بهتر است تک تک ده فرمان را بسوزانیم تا اینکه با یک زن در ملأ عام گفت و گو کنیم، عیسی با زنان به صورت علنی و محبت آمیز<ref>همان 5: 11.</ref> و سرشار از افتخار و تکریم<ref>لوقا 13: 16 و 23: 28.</ref> سخن می گفت<ref>متی 28: 15 و 26: 6-13؛ یوحنا 11: 21-27؛ و لوقا 10: 38-42.</ref> و در تماثیل و حکایات خود از آنان یاد می کرد. از سوی دیگر، حلقه ای از زنان وفادار و پیرو عیسی، گرداگرد او و مادرش را در ایام حیات او فراگرفته بودند و به تعالیم او ایمان داشتند؛<ref>یوحنا 11: 27 و 12: 2.</ref> در ابلاغ پیام مسیحایی عیسی با مردان همگام بودند؛<ref>Apostolic Lettrr: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Wome, s15.</ref> او را در سفرهای تبلیغی همراهی،<ref>لوقا 8: 1-3؛ متی 27: 55؛ مرقس 15: 40-41؛ یوحنا 25: 19؛ همچنین ر.ک: علیجانی، زن در آئین مسیحیت، ص 169-171</ref> و مایحتاج او و پیروانش را فراهم می کردند؛ حتی برخی بیوه زنان فقیر دارایی های اندک خود را به او هدیه می دادند<ref>لوقا 21: 1-4؛ مرقس 12: 41-44.</ref> و برخی زنان دیگر، پاهای عیسی را با عطر شستشو و حتی در مواردی با موهای خود، خشک می کردند.<ref>یوحنا 12: 1-4؛ مرقس 14: 3-9؛ متی 7: 6 و لوقا 7: 36-38.</ref>
==نحوه آفرینش زن در مسیحیت==
در ابتدای پیدایش مسیحیت، به علت باور به این‌که زنان عامل ورود گناه به این عالم بوده‌اند، تبعیض بسیاری بر ضد آنان وجود داشت و دارای جایگاه نازلی در جامعه بودند،<ref>Apostolic Letter: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Women,John Paul II</ref> اما حضرت عیسی در همان زمان با زنان سخن می‌گفت<ref>یوحنا ۲۷:۴</ref> و درباره موضوعاتی با زنان گفتگو می‌کرد که در آن دوران کسی زنان را درباره چنان مطالبی مخاطب قرار نمی‌داد.<ref>یوحنا۱۴:۴</ref>


به گفته اناجیل، سران یهود که از سخنان و اعمال عیسی ناخشنود بودند، او را با خیانت یکی از حواریون به نام یهودای اسخریوطی دستگیر کردند و به حاکم رومی منطقه تحویل دادند و با فشار بر او، عیسی را به صلیب کشیدند.<ref>ر.ک: درسنامه ادیان ابراهیمی، ص 114-121.</ref>                 
تصویر‌هایی که از زنان در متون مقدس مسیحی ارائه شده نشان می دهد که زن را موجودی سرکش، برانگیزاننده شهوت، حریص و راه ورود شیطان می داند که همواره مانند کودکان به '''[[مردان]]''' وابسته است.<ref>Elizabeth Clark and Herbert Richardson, Women and Religion, 1977</ref>  
         
===دوره ی اصلاحات===
فساد فراگیر کلیسا در قرون وسطی موجب شد دغدغه اصلاح امور کلیسا و بازگشت به آموزه های اصیل مسیحی پررنگ شود و اعتراضات پردامنه ای شکل بگیرد؛ تا آنکه در قرن شانزدهم، مارتین لوتر، اولریش تسوینگلی و ژان کالوین نهضتی را پایه گذاری کردند که نهضت اصلاح دینی یا پروتستانتیزم خوانده می شود.پیشرفت های علمی در این دوران، اعتماد انسان را به خود و عقلانیتش، و احساس بی نیازی از خدا و تردید در باورهای دینی را تقویت کرد. در این برهه -به ویژه از قرن هجدهم به بعد-، نقد کتاب مقدس،<ref>برخی تعارض ها میان آموزه های کتاب مقدس با یافته های علوم جدید، موجب شد نقادی کتاب مقدس و تردید در وحیانی بودن، محتوا و نویسندگان آن، و تارخ نگری رخدادهای مطرح شده در آن، رواج یابد.</ref> جدایی دین از سیاست، و اختصاص دین به عرصه خصوصی، انسان گرایی و خدا گریزی،  عقل محوری و ایمان گریزی و تحولاتی از این دست، مسیحیت را ناگریزبه دفاع از آموزه های خود و شکل دهی به «الهیات جدید مسیحی» ساخت.


پیدایش فمینیسم در این دوران، بهانه ای برای بازخوانی متون مقدس به نفع زنان، به دست داد. مهم ترین تلاش فمینیست ها ارائه تصویری زنانه از خدا و تبیین جوهر اصلی زنانگی بود و تمایز گذاشتن میان ویژگی های جسمی و مسائل ناشی از فرهنگ، تحولی عمده در تفسیر زنانه کتاب مقدس به وجود آورد. بر این اساس، بسیاری از دیدگاه های رایج که به کتاب مقدس نسبت می دادند و تغییر ناپذیر پنداشته می شد، ناشی از تحولات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی تلقی گردید. تغییر در نمادهای الهیاتی مسیحی و شنیده شدن صدای زنان، از مهم ترین دغدغه های الهی دانان فمینیست بود.
زن جلال مرد است همان‌طور که مرد جلال خداوند است.<ref>اول قرنتیان ۱۱:۸</ref>
در آیین مسیحیت جنس مذکر بر جنس مونث برتری دارد؛ به دلیل این‌که پیروان مسیحیت معتقدند که چون خدا در جسم مذکر تجسم یافته پس جنس مذکر ترجیح دارد.<ref>غلامی، حاج‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1399ش، ص222</ref>


==آموزه های بنیادین مسیحیت==
==آموزش زن در مسیحیت==
===آفرینش و گناه نخستین===
دین مسیحیت بر اساس آموزه‌های کتاب مقدس برخورد مثبتی با تعلیم و تربیت جامعه زنان نداشته است به‌طوری که آمبروز، قدیس مسیحی و اسقف اعظم میلان بیان می‌کرد که زنان در کلیسا باید ساکت و مطیع باشند و تنها از طریق شوهرانشان می‌توانند آموزش ببینند و هرگز نباید بر مردان سلطه و برتری بیابند.<ref>Women>s History as Scientists: A Guide to the Debates, Leigh Ann Whaley, p.26</ref>  
مسیحیان به روایتی از آفرینش معتقدند که در سفر پیدایش عهد عتیق بیان شد. در متن مقدس شرح داده شده که مار، حوا را اغوا کرد و او نیز آدم را فریفت و مرتکب کناه نافرمانی شدند. هنگامی که خدا به آدم عتاب می کند که آیا از آن درختی خوردی که قدغن کردم، آدم جواب می دهد: «این زنی که قرین من ساختی، وی از میوه درخت به من داد که خوردم». خداوند برای مجازات این گناه، به زن خطاب می کند: «الم و حمل تو را بسیار افزون گردانم؛ با الم، فرزندان خواهی زایید و اشتیاق تو به شوهرت خواهد بود و او بر تو حکمرانی خواهد کرد».<ref>پیدایش 3: 16.</ref> به آدم نیز چنین می گوید: «چون که سخن زوجه ات را شنیدی و از آن درخت خوردی که امر فرموده، گفتم از آن نخوری، پس به سبب تو زمین ملعون شد و تمام عمرت از آن با رنج خواهی خورد».<ref>پیدایش 3: 17</ref> آنان همچنین از باغ عدن اخراج شدند.


در الهیات مسیحی، گناه ذاتی یا نخستین، توسط پولس بسیار برجسته شد و از زمان آگوستین به بعد، به آموزه اساسی مسیحیت تبدیل گردید.آگوستین تأکید داشت درست است خداوند انسان را به صورت خود آفریده بود، ولی اراده مندی انسان و فریب خوردگی از شیطان موجب شد که صورت الهی را از دست بدهد و سرشتش فاسد شود و به شر گرایش یابد <ref>(سلیمانی، سرشت انسان در اسلام و مسیحیت، ص158).</ref> مسیحیان بر این باورند که عدالت و قداست اولیه دو جنس در هنگام آفرینش، به دلیل بروز گناه نخستین آدم و حوا زایل شده است؛ انسان در پی این گناه، ناپاک و فاسق شد؛<ref>نوزادان بدون تعمید، حتی نوزادان کوچک، به دلیل گناه اصلی آدم، گناهکار به دنیا آمده، دارای تجربه مرگ روح هستند و بر همین اساس، باید تعمید شوند. (The canons and decrees of the sacred and oecumenical Council of Trent, Ed. and trans. J. Waterworth).</ref> دشمن خدا گردید؛ مقام فرزندی را از دست دادد و به یک غلام و عبد بدل شد. همچنین در کتاب مقدس مسیحی و تعالیم کلیسا، سلطه و حاکمیت شوهر بر زن و جایگاه فرودست او در قیاس با مرد، به عنوان مجازات گناه نخستین برای زنان در نظر گرفته شده و جنبه ی تأدیبی دارد. آنان معتقدند گرچه جهان پس از گناه آدم و حوا تنزل یافته، ذاتا خیر است و اگر نقص و عیبی در عالم مشاهده می شود، با گناه آدم و حوا وارد شده و امری عرضی است. بر این اساس، بعد از آدم و حوای دومین (یعنی عیسی و مریم)، خلقت دوباره نیکویی خود را باز می یابد.<ref>مک براین، «آیین کاتولیک روم»، ترجمه الله کرم کرمی پور، هفت آسمان، ش22. به این ترتیب، درست است انسان (اعم از زن ومرد) همچنان دارای طینت شر است، «غسل تعمید» در پاکی و حیات دوباره او بسیار مؤثر است و گناه اولیه و همه گناهان شخصی را می بخشد و «تأیید و اقرار به ایمان» آن را استحکام و عمق بخشیده و «توبه»، گناهان نوپدید را می پوشاند.</ref>  
بدین ترتیب تا سال ۱۹۵۰م هیچ زنی در مدارس دینی مورد قبول واقع نمی‌گردید،<ref>جو ویور، درآمدی به مسیحیت، 1381ش،‌ ص410</ref> تا این‌که بین سال‌های ۱۹۸۳-۱۹۶۸م اولین زنان در مدارس دینی پذیرفته شدند و به تدریج افزایش یافتند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/110282/%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA رادفور رویتر، زن در مسیحیت، 1382ش، ص 211]</ref> و امروزه کلیسا رویکرد مثبتی نسبت به علم آموزی زنان دارد.
   
===تجسید و نجات مسیح===
بر اساس تعالیم مسیحی، به صلیب کشیده شدن مسیح و رنج او موجب شد انسان از مجازات گناه در امان بماند<ref>رومیان 3: 21-24.</ref> و گرچه قداست اولیه را به دست نیاورد،<ref>پیدایش 3: 17-19؛ برانتل، آیین کاتولیک، ترجمه حسن قنبری، ص73.</ref> به مقام «عادل شمردگی» رسید و از این پس پاک به حساب می آید.
تجسید خدا در بدن مذکر، موجب انتقادات فراوانی به الهیات مسیحی شد. در مقابل، اینکه عیسی پس از رستاخیز، ابتدا بر زنان ظاهر شد و آنان را مخاطب عهد جدید قرار داد، موجب شده در میدان مسیحیان برخی بر تحول در جایگاه زن و برابری زن و مرد پس از رستاخیز عیسی تأکید کنند. به بیان دیگر، از نظر آنان با توجه به اهمیت مفهوم عهد در مسیحیت، عهد جدید با زنان در کنار مردان بسته شده و حضور زنان در رستاخیز مسیح، نشانه جایگاه والای آنان در برهه جدید است.<ref>مدافعان الهیات جنسیتی مسیحی این نکته را برجسته می سازند که زنان علاوه بر آنکه تا پای صلیب با عیسی باقی ماندند و در قبر گذاشته شدن او را دیدند (مرقس 15: 47؛ لوقا 23: 55-56)، اولین کسانی بودند که رستاخیز عیسی از قبر را مشاهده کردند و بر آن گواهی دادند (مرقس 8: 16؛ متی 28: 1-10؛ لوقا 24: 10- 11؛ یوحنا 20: 1-2). اگر عهد قدیم با محوریت مردان بود و زنان در آن، در حاشیه بودند، در عهد جدید، جایگاه زنان، متفاوت و ممتاز است و مخاطب این عهد جدید هستند.</ref> همچنین باید از تأثیر و نقش مریم در بهبود موقعیت زنان سخن گفت: مسیحیت معتقد است او نجات دهنده بشر است؛ همان گونه که حوا، کشاننده بشر به پستی و فرودستی بود.<ref>علیایی و محمدیان، دایره المعارف کتاب مقدس، ص405.</ref>


===انسان شناسی===
==پوشش زن در مسیحیت==
پایه  انسان شناسی مسیحی بر «خلقت انسان بر تصویر خدا» بنا نهاده شده و لذا انسان، در جهان محسوس و قابل رؤیت، برترین موجود خداست.<ref>Apostolic Letter: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Women, John Paul II </ref> اهمیت انسان در این است که روح خدا در مسیح، و روح مسیح در انسان سکنی می گزیند.<ref>سلیمانی، سرشت انسان در اسلام و مسیحیت، ص94، به نقل از: رومیان 8: 9-11.</ref>
آن‌چه در کتاب مقدس مسیحیان آمده حاکی از این است که چنان‌چه زنی نمی‌خواهد سر خویش را بپوشاند باید موهای خود را بچیند یا بتراشد و اگر نمی‌تواند این کار را انجام دهد پس باید سر خود را کامل بپوشاند؛ و نباید مرد سر خود را بپوشاند به دلیل این‌که مرد هم صورت و هم جلال خداوند است.<ref>اول قرنتیان۱۱: ۱۱-۶</ref>  


مسیحیت تصریح می کند که میان دو جنس تفاوتی در جوهر انسانی قائل نیست و هم مرد و هم زن را به یک اندازه انسان می داند.<ref>The Social Agenda of the Catholic Church, p.58.</ref> نوع توصیف آدم از حوا (استخوانی از استخوان هایم و گوشتی از گوشتم)<ref>پیدایش 2: 23.</ref> در کنار نام گذاری او به مادر زندگان (از جمله نسل آنها)، همچنین توصیفاتی که از یک تن شدن زن ومرد و اتحاد آنان وجود دارد، می تواند حاکی از هم سرشتی و هم ذاتی دو جنس باشد.<ref>ملاکی 2: 15.</ref>
به باور آبای مسیحی، بر زن لازم است سرش را بپوشاند تا معلوم باشد که مطیع است.<ref>اول قرنتیان 10:11</ref> با نگاهی به این مطالب کتاب مقدس می‌توان فهمید که آن‌چه در آیین مسیحیت به عنوان فلسفه '''[[حجاب]]''' معرفی شده نشانه برای مطیع بودن زن و تابع مرد بودن است.


==آموزه های جنسیتی مسیحیت==
با این وجود، خود اصل حجاب در آیین مسیحیت مورد پذیرش واقع شده است. اما امروزه فقط زنان راهبه به پوشش کامل پایبند هستند و زنان دیگر فقط هنگام عبادت و حضور در کلیسا پوشش و حجاب سر را رعایت می‌کنند.
===زن و متون مقدس مسیحی===
در طول تاریخ، زنان مسیحی از یک سو با منزلت قدسی کتاب مقدس روبرو بوده و از سوی دیگر با بخش هایی از این متن که از نظر آنان ناعادلانه می آمده و نمی توانستند با آن کنار بیایند، در چالش بوده اند.<ref>این چالش به ویژه در بحث ازدواج (پیدایش 2-3 و افسسیان 5) و در بحث موعظه عمومی (اول قرنتیان 33: 14 و اول تیموتائوس 2: 8) خود را نشان داد که متأثر از قوانین مردانه بود.</ref> از سوی دیگر، در کتاب مقدس و یا حداقل در تفسیر مفسران از آن، برداشت های دو گانه زیادی دیده می شود که جدال های فراوانی میان الهی دانان را نیز رقم زده است و گاهی در مسائل جنسیتی نیز منشأ اثر می گذارد. اعتراض به دیدگاه مرد محور کتاب مقدس را، در قرون وسطی و پیش از پیدایش جنبش فمینیسم نیز می توان مشاهده کرد، اما بی تردید حجم و وسعت این انتقادها در دهه های اخیر گسترش چشمگیری یافته است.


====اسوه های دینی و زنان نامدار متون مقدس====
ترتولیان (پدر الهیات لاتین غربی) در متنی که تحت عنوان "درباره پوشش زن" است بر این نکته تاکید کرده که پوشش عفیفانه برای زنان لازم است و این پوشش عامل تمایز بین مسیحیان از مشرکان است.<ref>غلامی، حاج‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1399ش، ص239
اسوه های دینی، چهره مطلوب و نمادین هر دین هستند که دیگران به تبعیت و برخورداری از صفات و ویژگی های آنان دعوت می شوند و باید بکوشند همانند او شوند. از همین رو عیسی می گوید: «آنچه از من آموخته و پذیرفته اید و هر آنچه از من شنیده و یا در من دیده اید، همان را به عمل آورید، که خدای آرامش با شما خواهد بود».<ref>فیلیپیان 4: 9.</ref>
</ref>


در تاریخ، نام زنان نامداری با ایام حیات عیسی گره خورده است که نشان دهنده بهره گیری عیسی از ظرفیت های زنان در قیام خود است؛ به عنوان مثال، انجیل یوحنا نقش ویژه ای برای مریم مجدلیه در جریان رستاخیز قائل شده است؛ او اولین کسی است که عیسی را پس از رستاخیز، پیش از حواریون ملاقات کرد. مریم مجدلیه زن بدکاره ای است که عیسی روح ناپاک را از وجود وی بیرون کرده است.<ref>مرقس 16: 1-9؛ لوقا 24: 1-11؛ علیجانی، زن در آیین مسیحیت، ص171.</ref>
==نقش زن در '''[[خانواده]]''' مسیحی==
در عهد جدید اطاعت زن از شوهر لازم <ref>کولسیان ۳:۱۸ و افسسیان ۲۲:۵ و ۲۴</ref> و مرد رئیس خانواده است.<ref>افسسیان ۵: ۲۳-۲۲ و اول قرنتیان ۱۱:۳</ref> روابط خانوادگی در مسیحیت از نظام سلسله مراتبی تبعیت می‌کند. اراده [[زن]] در طول اراده مرد است همانند اراده انسان که در طول اراده پروردگار عالم است<ref>Acquinas st, Thomas, Commentary on Saint Pauls Epishe to the Ephesians, Trans by, Matthew W. Lamb, Aquinas Scripture Series, v. 2, p. 216</ref> مسیحیت، اصل اول را رهبانیت می‌داند و '''[[ازدواج]]''' را به‌جهت دفع افسد قبول می‌کند؛


در برهه های دیگر تاریخ مسیحیت، از جمله در دوران حواریون و رسولان مسیحی، زنان همچنان نقشی جدی داشتند؛ به عنوان نمونه، پولس طی نامه خود به رومیان، در درودهایش به اعضای کلیسا، در کنار هجده مرد، از شانزده زن نام می برد و در نامه به فیلیپیان،<ref>فیلیپیان 2: 43.</ref> دو زن را معرفی می کند که هم عرض او که همچون او به موعظه و تعلیم پرداخته اند. وی از زنی به نام جونیا<ref>Junia</ref> به عنوان رسول نام می برد و از زن برجسته ای به نام فوبی<ref>phobe</ref> به عنوان خادم کلیسا و معاون خود<ref>رومیان 16: 7</ref> یاد می کند.<ref>رویتر، «زن در مسیحیت»، هفت آسمان، ش18.</ref> همچنین پولس از پرسکلا به عنوان همکار خود نام می برد.<ref>رومیان 3: 16.</ref>
با این وجود در متون مقدس بیان شده که بر زن مسیحی لازم است که ازدواج کند و فرزند به دنیا بیاورد و کدبانو گردد.<ref>اول تیموتائوس ۱۴:۵</ref> او باید در ظاهر و پوشش خود با '''[[حیا]]''' و متفاوت از مردان باشد.<ref>اول تیموتائوس۲: ۱۲-۹</ref>  


نکته حائز اهمیت دیگر این است که علی رغم نقش آفرینی زنان در دوران نخستین مسیحیت، گزارش های محدودی از زنان در متون دینی مسیحی وجود دارد و کمتر در نقش اسوه های دینی معرفی شده اند؛ گویی در مسیحیت صرفا با یک اسوه مواجه هستیم: «عیسی». ممکن است گفته شود جایگاه مریم نیز برجسته و در حد یک اسوه است و بی شک امروزه مسیحیت از یک مرد (عیسی) در کنار یک زن (مریم) به صورت جدی سخن می گوید و برجسته سازی ویژگی های زنانه او تأکید دارد؛<ref>برانتل، آیین کاتولیک، ترجمه حسن قنبری، ص89.</ref> ولی تاریخ مسیحیت گواهی می دهد مریم در قرن های اخیر است که این جایگاه را یافته و در گذشته بدون تردید در حد یک الگو در کنار عیسی و حواریون نبود.
در مسیحیت، کار کردن در خانه و اداره امور منزل از وظیفه‌های اخلاقی زن محسوب می‌شود و یک زن خوب در خانه می‌نشیند و به فراهم کردن غذای افراد خانواده و رسیدگی به امور خانه اهتمام دارد.<ref>کونگ، زن در مسیحیت، 1389ش، ص ۱۲۸</ref>


====زن در اندیشه مفسران متون مسیحی====
==چند همسری، طلاق و ازدواج مجدد در مسیحیت==
در نوشته های آبای کلیسا و مفسران و رهبران مسیحی، جملات منفی در خور توجهی در تبیین منزلت و جایگاه زنان دیده می شود<ref>برای مشاهده دیدگاه های منفی اندیشمندان غربی و مسیحی درباره زن، ر.ک: کونگ، زن در مسیحیت، ترجمه حمید بخشنده، ص118 و 119. همچنین برای ملاحظه برخی جملات منفی آگوستین، ر.ک: شریف عبدالعظیم، زن در اسلام، مسیحیت و یهودیت، ص27. برای مشاهده دیدگاه های آکویناس، ر.ک: همان؛ و نیز، نیلچی زاده، زن، عرفان، دینداری؛ و Encyclopedia of Catholicism, frank. k. Flinn, p. 639 و جملات منفی ترتولیان: ر.ک: Women in the World Religion, Arvind. Sharma, p.209 Women in the World</ref> و البته تعداد کمتری نیز به تمجید و تحسین زنان مبادرت کرده اند. نباید از نظر دور داشت که به تعبیر هانس کونگ ، از الهی دانان برجسته معاصر مسیحی، کلیسای روم در محروم نگاه داشتن زنان، به «سنت کلیسایی» استناد می کند<ref>کونگ، زن در مسیحیت، ترجمه حمید بخشنده، ط12.</ref> و معنای این استناد این است که هرچه در طول تاریخ مسیحیت، رهبران و پاپ های مرد و شوراهای کلیسایی با حضور مردان تشکیل شده، تصویب و بیان کرده اند، امروز نیز حجت است. در ادامه به برخی دیدگاه های منفی مهم ترین آبای کلیسا و رهبران مسیحیت درباره زن می پردازیم: ترتولیان -از آبای مسیحی- خطاب به زن می گوید: «تو دروازه شیطانی! تو آن کسی را که شیطان جرئت نداشت از رو به رو مورد حمله قرار دهد، مجاب کردی. به سبب تو بوده که پسر خدا ناگزیر به مردن شد. تو باید پیوسته جامه سوگ و ژنده به تن داشته باشی».<ref>دوبوار، جنس دوم، ترجمه قاسم صنوعی، ج1، ص159.</ref> ترتولیان معتقد بود زنان در عقل و اراده ضعیف ترند و در همه چیز محتاج مردان هستند و مردان فقط برای تولید مثل به زنان نیاز دارند.<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج4، ص 1311.</ref> آگوستین نیز که او را می توان برترین عالم مسیحی دانست، معتقد بود: «زن حیوانی است که نه استحکام دارد و نه استواری؛ زن از بدی تغذیه می کند و سرآغاز همه دعاوی و مخالفت هاست و طریق هرگونه فساد اخلاقی است».<ref>همان، ص 28 و 168.</ref> وی معتقد بود زن، فقط زمانی صورت خدا را دارا خواهد بود که با مرد (که سرور وی است) همراه باشد و این در حالی است که مرد صورت خدا را صرف نظر از ارتباطش با زن، دارا می باشد. او مرد را صورت انسانیت حقیقی و زن را پایین تر و غیر کامل دانست.<ref>رادفور رویتر، «زن در مسیحیت»، هفت آسمان، ش 18.</ref> همچنین آکویناس طبیعت بیولوژیک و روانی زن را پست تر، وی را از لحاظ جسمانی ضعیف تر، فاقد کنترل اخلاقی بر خود، و از نظر قوای عقلانی پایین تر می دانست.<ref>همان</ref> او بیان می داشت زن دارای نوعی نقص، و مردی ناقص است و موجودی عرضی و تبعی است و زن به علت ضعف طبیعت، اعم از عقل و بدن، تابع مرد است و مرد آغاز و انجام اوست.
در عهد جدید مطلبی که [[چند همسری|'''چند همسری''']] را حرام کرده باشد وجود ندارد بلکه فقط برای خادمان کلیسا و اسقفان این موضوع ممنوع گشته است.<ref>اول تیموتائوس ۲:۳ و ۱۲:۳</ref>در عهد عتیق نیز مخالفتی با چند همسری بیان نشده اما بعد از مدتی از سوی کلیسا این موضوع کاری غیر اخلاقی معرفی شد.<ref>جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، 1394ش، بند ۲۳۸۷</ref>  


البته معتقدات آکویناس دارای جنبه های مثبتی نیز بود و وی اظهار می کرد زن مانند مرد به صورت خدا آفریده شده است و به طور کلی دارای شأن برابر با مرد است و سرنوشت ابدی روح زن همانند مرد است. او تأکید می کرد خداوند زن را فقط برای تولید مثل نیافریده، بلکه برای زندگی مشترک نیز آفریده است.<ref>کونگ، زن در مسیحیت، ص66.</ref> ویل دورانت -تاریخ نگار شهیر- در کتاب خود بیان داشته که اندیشمندان مسیحی قرون وسطی، همچون یوحنای زرین دهان، درباره زن این گونه می اندیشیدند: «شری ضروری، وسوسه ای طبیعی، مصیبتی مطلوب، خطری خانگی، جذابیتی مهلک و آسیبی رنگارنگ...».<ref>دورانت، تاریخ تمدن، ج 4، ص111.</ref>  
و تک همسری را قانونی کردند. کاتولیک‌ها معتقدند که تک همسری بیش‌ترین هم‌خوانی را با تصویری از وحدانیت خدا دارد.<ref>The Identity, The Mission, The Projects, The Pontifical John Paul II Institute, p.6</ref> '''[[طلاق]]''' در انجیل، حرام شمرده شده است، مگر زمانی که زنی به مردش خیانت کرده باشد.<ref>متی، ۹-۷:۱۹</ref>


====خوانش ها و تفاسیر از جایگاه زن در متون مقدس====
جدایی زن و مرد فقط با مرگ اتفاق می‌افتد و بیوه زنان نیز مجاز به ازدواج دوباره نیستند.<ref>دایره المعارف کتاب مقدس، 1381ش، ص624 و ص675</ref> در فرقه مسیحیت کاتولیک، ازدواج مجدد از نظر حکم در رتبه '''[[زنا]]''' قرار دارد و افرادی که ازدواج مجدد می‌کنند در مراسم عشای ربانی اجازه شرکت کردن را ندارند.<ref>جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، 1394ش، ص621</ref>
پس از مطالعه 148 آیه از عهد جدید که درباره زنان است و فرازهایی از عهد عتیق که مرتبط با زنان و مورد پذیرش مسیحیت است، برخی، الهیات و متون مقدس مسیحی را ناجنسیت گرا، برخی به شدت جنسیت گرا، و عده ای، تنها بخشی از آن را جنسیت گرا می دانند.
 
==نقش اجتماعی زن در مسیحیت==
آیین مسیحیت با دلایل معنوی، زندگی زنان را در حالت باکرگی مورد تشویق قرار داد. حسی که زنان در محبت ورزیدن به دیگران داشتند از راه خدمات اجتماعی که آنان به برادران و خواهران دینی خویش می‌دادند و نیازها رنج‌های آنان را برطرف می‌نمودند ارضا می‌شد و نقشی که این حس زنان در تربیت کردن فرزندان و همسر‌داری‌شان داشت به اندازه ادوار قبل قابل توجه نبود.
 
زنان باکره و مجرد دعوت می‌شدند تا فعالیت‌های اجتماعی همانند با نقش مادری مثل رسیدگی به بچه‌های یتیم را انجام دهند و خانواده معنوی مسیحی را که در اجتماع ایجاد شده بود یاری و تقویت نمایند که این موضوع در کاستن از جایگاه خانواده مسیحی و گرایش بیشتر به رهبانیت تاثیرگذار بوده است.<ref>New Catholic Encyclopedia, For The Catholic University Of America Press, p.815-826</ref>
 
==نقش اقتصادی و سیاسی زن در مسیحیت==
دیدگاه رایج در مسیحیت حاکی از این است که جداسازی خانواده از اجتماع <ref>اول قرنتیان ۳۵-۳۴:۱۴</ref> مانع حضور زن و مرد در حوزه‌های عمومی نمی‌شود. در زمان‌هایی از تاریخ، کلیسا بر اساس ویژگی‌های '''[[جنسیتی]]''' زنان کارهای داخل خانه و نگه‌داری از فرزندان را به زن و کارهای خارج از خانه را نیز به مردان واگذار کرده بود.<ref>Chery B. Anderson, Women, Ideology And Violence, p. 7</ref> اما این موضوع معنای محصور کردن زن در خانه را نمی‌داد.
 
با تاثیر از تغییرات اوضاع اجتماعی در جهان، رویکردهای مسیحیت نیز به سوی حمایت از نقش‌های اقتصادی و سیاسی زنان تمایل پیدا کرد؛ ولی باز هم آبای کلیسا ضمن حمایت از ترقی زنان در اجتماع آنان را به این نکته توجه می‌دادند که رها کردن تربیت و نگه داری فرزندان به بهانه ایفای نقش‌های اقتصادی و سیاسی زنان به سود زنان و خانواده و نقش مادری و [[همسر|'''همسری''']] آنان نیست.<ref>New Catholic Encyclopedia, p. 826</ref>
 
==مناصب دینی زن در مسیحیت==
مناصب کلیسایی در آیین‌های کاتولیک و ارتدوکس فقط به مردان اختصاص دارد<ref>Woman at the Altra, the Ordination of Women in the Roman Catholic Churh, Lavinia Byrne Continuum, p. 127-130</ref> و زنان فقط می‌توانند مسئول اجرایی و اداری باشند و یا به عنوان استاد الهیات به کار گمارده شوند.
 
امروزه زنان در بخش خادمان کلیسا نقش‌هایی دارند اما ممنوعیت آنان از این‌که به ایفای این نقش در آیین عشای ربانی بپردازند و نیز جلوگیری از گماردن زنان به عنوان مقامات کشیشی و پاپی و اسقفی هنوز وجود دارد.<ref>کونگ، زن در مسیحیت، 1389ش، ص۱۱</ref>
 
کلیسا به آیاتی<ref>اول قرنتیان ۳۴:۱۴ و غلاطیان۳: ۲۸-۲۶</ref> از کتاب مقدس استناد می‌کند که کشیش باید از بین مردان انتخاب شود؛ چون حواریون همه مرد بودند و نیز کشیش باید بیش‌ترین شباهت را به مسیح از لحاظ جسمی داشته باشد.<ref>New Chatholic Encyclopedia, p.826</ref> علاوه بر این موارد یکی از دلایل منع زنان از دست‌یابی به چنین مناصبی را ورود گناه به جهان به وسیله زن و نیز خلق درجه دومی او می‌دانند.
 
در سال ۱۹۲۷م برخی پروتستانی‌ها به زنان اجازه یافتن مناصب کلیسایی را دادند. هر چند با وجود برداشتن این موانع امروزه صرفا ۱۰ تا ۱۲ درصد از کشیش‌ها را زنان تشکیل می‌دهند.<ref>غلامی، حاج‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1399ش، پاورقی ص 200</ref>


مدافعان دیدگاه کم نقشی یا بی نقشی جنسیت در متون مسیحی بر این باورند که یا نمی توان این متون را دارای رویکرد جنسیتی، مرد سالار و زن ستیز دانست و یا اگر خرده نگاه های جنسیتی و موجب تنقیص یک جنس وجود دارد، باید تأویل و توجیه شوند. آن دسته از عبارات کتاب مقدس که به نوعی بتوان تنقیص زنانگی را از آن برداشت کرد، بیشتر ناظر به حوزه شریعت و مربوط به عهد عتیق است که در عهد جدید کنار گذارده شده است. از سوی دیگر، برخی جملات به ظاهر ضد زن از بزرگان مسیحی همچون پولس را باید در فضای حاکم بر همان دوران تحلیل کرد؛ مثلا تحذیر او از ایفای نقش های منفی و شرارت آلود زنان، واکنش به شرایط آن عصر بوده است که در آن، از زنان سوء استفاده می شده است.<ref>New Chatholic Encyclopedia, for the Catholic University of America Press, p.815.</ref> همچنین از منظر آنان، در تصویر عهد جدید، دیگر از آن شدت تأکید بر نقش حوا در گناه نخستین و ورود شرارت به عالم خبری نیست؛ اینکه عیسی (خدا)، مولود یک «زن» است<ref>غلاطیان 4: 4.</ref> و یک زن در جایگاه «مادر خدا» قرار می گیرد، خود نشان دهنده منزلت زن در مسیحیت و بالاترین دلیل بر جایگاه متعالی این جنس است. همچنین اینکه بر امکان نجات زنان در عهد جدید تأکید شده <ref>اول تیموتائوس 15: 2.</ref> و اناجیل در تصویر حضور پررنگ زنان در پای صلیب دارای اشتراک هستند، نشان از نقش زنان دارد. آنها حمایت مالی زنان از عیسی و پیروان او<ref>لوقا 3: 8.</ref> را نشان دهنده استقلال مال زنان و امکان دخل و تصرف آنان در اموال خود دانسته و زنده کردن و شفای بیماری های جسمی و روانی زنان<ref>مرقس 1: 29-30 و 5: 21-43؛ متی 8: 14-15 و 9: 18-26؛ لوقا 4: 38-39 و 40: 8-56 و ... .</ref> و آمرزش زن بدکاره<ref>یوحنا 8: 1-11.</ref> را گواهی بر توجه عیسی و عهد جدید به زنان می دانند. در متون دینی، در هنگام دستور مسیح به اطاعت فرزندان از والدین، از مادر در کنار پدر نام برده می شود.<ref>افسسیان 1: 6 و مرقس 19: 18.</ref> از نظر آنان، ذکر نام زنان در شجره نامه عیسی و نیز نسبت دادن شجره عیسی به مریم در لوقا، نشانه ای دیگر از ارتقای جایگاه زنان در عهد جدید است.<ref>New Chatholic Encyclopedia, p.829-830. </ref> در متون مسیحی تأکید می شود مرد نباید زن را یک ابزار لذت جنسی و بهره کشی ببیند.<ref>Apostolic Letter: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Women, John Paul II, s 14.</ref> 
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
                                                 
 
[[رده:زن در دین مسیحیت]]   
==منابع==
[[رده:زن در ادیان]]
* جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، ترجمه احمدرضا مفتاح و دیگران، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب، 1394ش.
[[رده: سرفصل‌ها]]
* جو ویور، مری، درآمدی به مسیحیت، ترجمه حسن قنبری، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب، 1381ش.
[[رده:طرح درس]]
* رادفور رویتر، رزماری، زن در مسیحیت، ترجمه سید حسین عظیمی دخت شورکی، هفت آسمان، ش18 ، سال5، تابستان، 1382ش.
[[رده:آموزش عالی]]
* دایره المعارف کتاب مقدس، مترجمین: آلیس علیایی؛ بهرام محمدیان، تهران، سرخدار، 1381ش.
[[رده: کارشناسی ارشد]]
* غلامی، علی و حاج‌اسماعیلی، سمیه، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، قم، جامعة‌الزهرا، چاپ اول، 1399ش.
[[رده: ویکی جنسیت]]
* کونگ، هانس، زن در مسیحیت، ترجمه طیبه مقدم و حمید بخشنده، قم، بوستان کتاب، 1389ش.
* Acquinas st, Thomas, Commentary on Saint Pauls Epishe to the Ephesians, Trans by, Matthew W. Lamb, Aquinas Scripture Series, v.
* Apostolic Letter: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Women,John Paul II.
* Catechism of the Catholic Church.
* Chery B. Anderson, Women, Ideology And Violence.
* Elizabeth Clark and Herbert Richardson, Women and Religion, 1977.
* New Catholic Encyclopedia, For The Catholic University Of America Press.
* The Identity, The Mission, The Projects, The Pontifical John Paul II Institute.
* Women>s History as Scientists: A Guide to the Debates, Leigh Ann Whaley.
* Woman at the Altra, the Ordination of Women in the Roman Catholic Churh, Lavinia Byrne Continuum.
 
[[رده: ویکی‌جنسیت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۵

زن در مسیحیت؛ انگاره‌های شناختی آیین مسیحیت درباره زن.

در الهیات آیین مسیحی آمده است که آدم از طریق حوا اغوا شد و هر دو مرتکب نافرمانی خدا شدند و این امر موجب اخراج آنان از باغ عدن شد. مسیحیان اعتقاد دارند قداستی که در ابتدای آفرینش هر دو جنس زن و مرد داشتند به سبب گناه آدم و حوا از بین رفته و انسان برای همیشه ناپاک شد و از مقام فرزندی به یک عبد تبدیل شد.

در تعالیم کلیسا آمده است سلطه‌ای که شوهر بر زن دارد و نیز مقام فرودستی که زنان در مقایسه با مردان دارند مجازات گناهی است که حوا در ابتدای آفرینش، آدم را بدان فریفت و درجه دومی بودن زن، سمت و سویی تأدیبی برای او دارد.

نحوه آفرینش زن در مسیحیت

در ابتدای پیدایش مسیحیت، به علت باور به این‌که زنان عامل ورود گناه به این عالم بوده‌اند، تبعیض بسیاری بر ضد آنان وجود داشت و دارای جایگاه نازلی در جامعه بودند،<ref>Apostolic Letter: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Women,John Paul II</ref> اما حضرت عیسی در همان زمان با زنان سخن می‌گفت<ref>یوحنا ۲۷:۴</ref> و درباره موضوعاتی با زنان گفتگو می‌کرد که در آن دوران کسی زنان را درباره چنان مطالبی مخاطب قرار نمی‌داد.<ref>یوحنا۱۴:۴</ref>

تصویر‌هایی که از زنان در متون مقدس مسیحی ارائه شده نشان می دهد که زن را موجودی سرکش، برانگیزاننده شهوت، حریص و راه ورود شیطان می داند که همواره مانند کودکان به مردان وابسته است.<ref>Elizabeth Clark and Herbert Richardson, Women and Religion, 1977</ref>

زن جلال مرد است همان‌طور که مرد جلال خداوند است.<ref>اول قرنتیان ۱۱:۸</ref> در آیین مسیحیت جنس مذکر بر جنس مونث برتری دارد؛ به دلیل این‌که پیروان مسیحیت معتقدند که چون خدا در جسم مذکر تجسم یافته پس جنس مذکر ترجیح دارد.<ref>غلامی، حاج‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1399ش، ص222</ref>

آموزش زن در مسیحیت

دین مسیحیت بر اساس آموزه‌های کتاب مقدس برخورد مثبتی با تعلیم و تربیت جامعه زنان نداشته است به‌طوری که آمبروز، قدیس مسیحی و اسقف اعظم میلان بیان می‌کرد که زنان در کلیسا باید ساکت و مطیع باشند و تنها از طریق شوهرانشان می‌توانند آموزش ببینند و هرگز نباید بر مردان سلطه و برتری بیابند.<ref>Women>s History as Scientists: A Guide to the Debates, Leigh Ann Whaley, p.26</ref>

بدین ترتیب تا سال ۱۹۵۰م هیچ زنی در مدارس دینی مورد قبول واقع نمی‌گردید،<ref>جو ویور، درآمدی به مسیحیت، 1381ش،‌ ص410</ref> تا این‌که بین سال‌های ۱۹۸۳-۱۹۶۸م اولین زنان در مدارس دینی پذیرفته شدند و به تدریج افزایش یافتند<ref>رادفور رویتر، زن در مسیحیت، 1382ش، ص 211</ref> و امروزه کلیسا رویکرد مثبتی نسبت به علم آموزی زنان دارد.

پوشش زن در مسیحیت

آن‌چه در کتاب مقدس مسیحیان آمده حاکی از این است که چنان‌چه زنی نمی‌خواهد سر خویش را بپوشاند باید موهای خود را بچیند یا بتراشد و اگر نمی‌تواند این کار را انجام دهد پس باید سر خود را کامل بپوشاند؛ و نباید مرد سر خود را بپوشاند به دلیل این‌که مرد هم صورت و هم جلال خداوند است.<ref>اول قرنتیان۱۱: ۱۱-۶</ref>

به باور آبای مسیحی، بر زن لازم است سرش را بپوشاند تا معلوم باشد که مطیع است.<ref>اول قرنتیان 10:11</ref> با نگاهی به این مطالب کتاب مقدس می‌توان فهمید که آن‌چه در آیین مسیحیت به عنوان فلسفه حجاب معرفی شده نشانه برای مطیع بودن زن و تابع مرد بودن است.

با این وجود، خود اصل حجاب در آیین مسیحیت مورد پذیرش واقع شده است. اما امروزه فقط زنان راهبه به پوشش کامل پایبند هستند و زنان دیگر فقط هنگام عبادت و حضور در کلیسا پوشش و حجاب سر را رعایت می‌کنند.

ترتولیان (پدر الهیات لاتین غربی) در متنی که تحت عنوان "درباره پوشش زن" است بر این نکته تاکید کرده که پوشش عفیفانه برای زنان لازم است و این پوشش عامل تمایز بین مسیحیان از مشرکان است.<ref>غلامی، حاج‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1399ش، ص239 </ref>

نقش زن در خانواده مسیحی

در عهد جدید اطاعت زن از شوهر لازم <ref>کولسیان ۳:۱۸ و افسسیان ۲۲:۵ و ۲۴</ref> و مرد رئیس خانواده است.<ref>افسسیان ۵: ۲۳-۲۲ و اول قرنتیان ۱۱:۳</ref> روابط خانوادگی در مسیحیت از نظام سلسله مراتبی تبعیت می‌کند. اراده زن در طول اراده مرد است همانند اراده انسان که در طول اراده پروردگار عالم است<ref>Acquinas st, Thomas, Commentary on Saint Pauls Epishe to the Ephesians, Trans by, Matthew W. Lamb, Aquinas Scripture Series, v. 2, p. 216</ref> مسیحیت، اصل اول را رهبانیت می‌داند و ازدواج را به‌جهت دفع افسد قبول می‌کند؛

با این وجود در متون مقدس بیان شده که بر زن مسیحی لازم است که ازدواج کند و فرزند به دنیا بیاورد و کدبانو گردد.<ref>اول تیموتائوس ۱۴:۵</ref> او باید در ظاهر و پوشش خود با حیا و متفاوت از مردان باشد.<ref>اول تیموتائوس۲: ۱۲-۹</ref>

در مسیحیت، کار کردن در خانه و اداره امور منزل از وظیفه‌های اخلاقی زن محسوب می‌شود و یک زن خوب در خانه می‌نشیند و به فراهم کردن غذای افراد خانواده و رسیدگی به امور خانه اهتمام دارد.<ref>کونگ، زن در مسیحیت، 1389ش، ص ۱۲۸</ref>

چند همسری، طلاق و ازدواج مجدد در مسیحیت

در عهد جدید مطلبی که چند همسری را حرام کرده باشد وجود ندارد بلکه فقط برای خادمان کلیسا و اسقفان این موضوع ممنوع گشته است.<ref>اول تیموتائوس ۲:۳ و ۱۲:۳</ref>در عهد عتیق نیز مخالفتی با چند همسری بیان نشده اما بعد از مدتی از سوی کلیسا این موضوع کاری غیر اخلاقی معرفی شد.<ref>جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، 1394ش، بند ۲۳۸۷</ref>

و تک همسری را قانونی کردند. کاتولیک‌ها معتقدند که تک همسری بیش‌ترین هم‌خوانی را با تصویری از وحدانیت خدا دارد.<ref>The Identity, The Mission, The Projects, The Pontifical John Paul II Institute, p.6</ref> طلاق در انجیل، حرام شمرده شده است، مگر زمانی که زنی به مردش خیانت کرده باشد.<ref>متی، ۹-۷:۱۹</ref>

جدایی زن و مرد فقط با مرگ اتفاق می‌افتد و بیوه زنان نیز مجاز به ازدواج دوباره نیستند.<ref>دایره المعارف کتاب مقدس، 1381ش، ص624 و ص675</ref> در فرقه مسیحیت کاتولیک، ازدواج مجدد از نظر حکم در رتبه زنا قرار دارد و افرادی که ازدواج مجدد می‌کنند در مراسم عشای ربانی اجازه شرکت کردن را ندارند.<ref>جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، 1394ش، ص621</ref>

نقش اجتماعی زن در مسیحیت

آیین مسیحیت با دلایل معنوی، زندگی زنان را در حالت باکرگی مورد تشویق قرار داد. حسی که زنان در محبت ورزیدن به دیگران داشتند از راه خدمات اجتماعی که آنان به برادران و خواهران دینی خویش می‌دادند و نیازها رنج‌های آنان را برطرف می‌نمودند ارضا می‌شد و نقشی که این حس زنان در تربیت کردن فرزندان و همسر‌داری‌شان داشت به اندازه ادوار قبل قابل توجه نبود.

زنان باکره و مجرد دعوت می‌شدند تا فعالیت‌های اجتماعی همانند با نقش مادری مثل رسیدگی به بچه‌های یتیم را انجام دهند و خانواده معنوی مسیحی را که در اجتماع ایجاد شده بود یاری و تقویت نمایند که این موضوع در کاستن از جایگاه خانواده مسیحی و گرایش بیشتر به رهبانیت تاثیرگذار بوده است.<ref>New Catholic Encyclopedia, For The Catholic University Of America Press, p.815-826</ref>

نقش اقتصادی و سیاسی زن در مسیحیت

دیدگاه رایج در مسیحیت حاکی از این است که جداسازی خانواده از اجتماع <ref>اول قرنتیان ۳۵-۳۴:۱۴</ref> مانع حضور زن و مرد در حوزه‌های عمومی نمی‌شود. در زمان‌هایی از تاریخ، کلیسا بر اساس ویژگی‌های جنسیتی زنان کارهای داخل خانه و نگه‌داری از فرزندان را به زن و کارهای خارج از خانه را نیز به مردان واگذار کرده بود.<ref>Chery B. Anderson, Women, Ideology And Violence, p. 7</ref> اما این موضوع معنای محصور کردن زن در خانه را نمی‌داد.

با تاثیر از تغییرات اوضاع اجتماعی در جهان، رویکردهای مسیحیت نیز به سوی حمایت از نقش‌های اقتصادی و سیاسی زنان تمایل پیدا کرد؛ ولی باز هم آبای کلیسا ضمن حمایت از ترقی زنان در اجتماع آنان را به این نکته توجه می‌دادند که رها کردن تربیت و نگه داری فرزندان به بهانه ایفای نقش‌های اقتصادی و سیاسی زنان به سود زنان و خانواده و نقش مادری و همسری آنان نیست.<ref>New Catholic Encyclopedia, p. 826</ref>

مناصب دینی زن در مسیحیت

مناصب کلیسایی در آیین‌های کاتولیک و ارتدوکس فقط به مردان اختصاص دارد<ref>Woman at the Altra, the Ordination of Women in the Roman Catholic Churh, Lavinia Byrne Continuum, p. 127-130</ref> و زنان فقط می‌توانند مسئول اجرایی و اداری باشند و یا به عنوان استاد الهیات به کار گمارده شوند.

امروزه زنان در بخش خادمان کلیسا نقش‌هایی دارند اما ممنوعیت آنان از این‌که به ایفای این نقش در آیین عشای ربانی بپردازند و نیز جلوگیری از گماردن زنان به عنوان مقامات کشیشی و پاپی و اسقفی هنوز وجود دارد.<ref>کونگ، زن در مسیحیت، 1389ش، ص۱۱</ref>

کلیسا به آیاتی<ref>اول قرنتیان ۳۴:۱۴ و غلاطیان۳: ۲۸-۲۶</ref> از کتاب مقدس استناد می‌کند که کشیش باید از بین مردان انتخاب شود؛ چون حواریون همه مرد بودند و نیز کشیش باید بیش‌ترین شباهت را به مسیح از لحاظ جسمی داشته باشد.<ref>New Chatholic Encyclopedia, p.826</ref> علاوه بر این موارد یکی از دلایل منع زنان از دست‌یابی به چنین مناصبی را ورود گناه به جهان به وسیله زن و نیز خلق درجه دومی او می‌دانند.

در سال ۱۹۲۷م برخی پروتستانی‌ها به زنان اجازه یافتن مناصب کلیسایی را دادند. هر چند با وجود برداشتن این موانع امروزه صرفا ۱۰ تا ۱۲ درصد از کشیش‌ها را زنان تشکیل می‌دهند.<ref>غلامی، حاج‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1399ش، پاورقی ص 200</ref>

پانویس

<references group=""></references>

منابع

  • جمعی از اساقفه مسیحی، تعالیم کلیسای کاتولیک، ترجمه احمدرضا مفتاح و دیگران، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب، 1394ش.
  • جو ویور، مری، درآمدی به مسیحیت، ترجمه حسن قنبری، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب، 1381ش.
  • رادفور رویتر، رزماری، زن در مسیحیت، ترجمه سید حسین عظیمی دخت شورکی، هفت آسمان، ش18 ، سال5، تابستان، 1382ش.
  • دایره المعارف کتاب مقدس، مترجمین: آلیس علیایی؛ بهرام محمدیان، تهران، سرخدار، 1381ش.
  • غلامی، علی و حاج‌اسماعیلی، سمیه، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، قم، جامعة‌الزهرا، چاپ اول، 1399ش.
  • کونگ، هانس، زن در مسیحیت، ترجمه طیبه مقدم و حمید بخشنده، قم، بوستان کتاب، 1389ش.
  • Acquinas st, Thomas, Commentary on Saint Pauls Epishe to the Ephesians, Trans by, Matthew W. Lamb, Aquinas Scripture Series, v.
  • Apostolic Letter: Mulieris Dignitatem: Dignity And Vocation of the Women,John Paul II.
  • Catechism of the Catholic Church.
  • Chery B. Anderson, Women, Ideology And Violence.
  • Elizabeth Clark and Herbert Richardson, Women and Religion, 1977.
  • New Catholic Encyclopedia, For The Catholic University Of America Press.
  • The Identity, The Mission, The Projects, The Pontifical John Paul II Institute.
  • Women>s History as Scientists: A Guide to the Debates, Leigh Ann Whaley.
  • Woman at the Altra, the Ordination of Women in the Roman Catholic Churh, Lavinia Byrne Continuum.