زنان در مناسک دینی بودا

زنان در مناسک دینی بودا چه جایگاهی دارند؟ آیا آنان نسبتی با این مناسک دارند؟ مناسک دینی بوداییان که مرتبط با زنان باشد، در دو بخش عبادات و طهارت قابل بررسی است.

عبادات

مراسم عبادی بوداییان بسیار سهل و آسان است و از دو بخش عمده تشکیل می‌شود: مراسم احترام به بودا، و اهدای گل به مجسمه بودا یا اماکن مقدس بودایی. آنان در مقابل مجسمه بودا، حال عبادت و دعا به خود می‌گیرند و از او تشکر می‌کنند که راه حقیقت را کشف کرده و به آنها نشان داده است.

در سنت تراوده با نگاهی منفی به زنان نگریسته شده و زن بودن را حاصل کرمه‌های بد انباشته شده در زندگی پیشین می‌دانند و معتقدند زنان در این زندگی بیش از مردان رنج می‌برند. به همین دلیل زنان بیش از مردان به مراقبه که راه رهایی از رنج است، مبادرت می‌کنند.<ref group="پانویس">بنابر باور رایج میان بوداییان، زنان به دلیل فرزندآوری و فرزندپروری، بیشتر با جهان پیرامون خود در تماس‌اند و از همین رو بیش از مردان رنج دیگران را می‌فهمند.</ref>

آنان به عنوان خادمان دیرها و یا گردآورنده صدقات و خیرات، از چنان تعصب و نقش دینی برخوردارند که می‌توان حدس زد بدون ایفای نقش آنان، انجمن مردان امکان بقا نخواهد یافت.در سنت مهایانه، به ویژه در چین، ژاپن و تبت، احترام زیادی برای نمادهای پیکرنگاری و افسانه‌ای مؤنث بوداها و بوداسف‌ها قائل می‌شوند.

مکتب وجریانه نیز بیشتر مروج اعمال آرامش‌بخش و مراقبه روحانی است؛ در حالی که تا قبل از مکتب وجریانه، کسب معنویات فارغ از جنسیت، نه تنها الزامی و مطلوب نبود، که امری مشکل‌ساز نیز تلقی می‌شد. در این مکتب، زنان و مردان در آغاز راه آرامش و اندیشمندی، به خود هم هویت مردانه می‌دهند و هم زنانه، تا به این طریق فارغ از جنسیت، روشن‌شدگی فطری خود را بالفعل سازند.

طهارت

در آیین بودا زن در طول دوره عادت ماهیانه، حق ورود به مراسم‌ها و عبادتگاه‌هایی را که تندیس بودا در آن نصب شده، ندارد.

منابع

• غلامی، علی، حاج‌اسماعیلی، سمیه، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، قم، انتشارات جامعة‌الزهرا، 1399ش.