آرایش زن در اسلام: تفاوت میان نسخهها
(←پانویس) |
Wiki-fazel (بحث | مشارکتها) (←پانویس) |
||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله پاسخ به شبهات دینی}} | {{مقاله پاسخ به شبهات دینی}} | ||
حكم كلّى آن است كه خودآرايى جايز و [[تبرج|خودنمايى در مقابل نامحرم]] ممنوع است.<ref> . مرتضى مطهرى، پيشين، ص131.</ref> | {{وجه تشابه}} | ||
عدهای چنین مطرح میکنند که میل و گرایش به زیبایی را خداوند در وجود انسانها خصوصاً [[زنان]] نهاده است و فرمودهاند ان الله جمیل و یحب الجمال. لذا نبایست [[زنان]] را از این میل و گرایش به تجمل و خودآرایی منع نمود. | |||
{{پایان سوال}} | |||
حكم كلّى آن است كه خودآرايى جايز و [[تبرج|خودنمايى در مقابل نامحرم]] ممنوع است.<ref> . مرتضى مطهرى، پيشين، ص131.</ref> | |||
== آیات و روایات== | == آیات و روایات== | ||
علامه طباطبايى در تفسير آيه 32 سوره اعراف | علامه طباطبايى در تفسير آيه 32 سوره اعراف مىفرمايد: «خداى متعال در اين آيه، زينتهايى | ||
را معرفى | را معرفى مىكند كه براى بندگان ايجاد كرده و گرايش فطرى انسان را به سوى آن قرار داده است و روشن است كه فطرت جز به چيزهايى كه وجود و بقاى انسان نيازمند آن است، الهام نمىكند».<ref> . سيد محمدحسين طباطبايى، الميزان، ج8، ص79.</ref> | ||
اين گرايش طبيعى، افزون بر آنكه آثار مثبت روانى در ديگران | اين گرايش طبيعى، افزون بر آنكه آثار مثبت روانى در ديگران پدید مىآورد، به تحقّق آثار گرانبهاى روانى در شخص آراسته نيز مىانجامد. آراستن خود و پرهيز از آشفتگى و پريشانى، در نظام فكرى و ذوق سليم انسان ريشه دارد. ظاهر ژوليده و آشفته و عدم مراعات تميزى و نظافت ظاهرى، خود به خود فرد را در نگاه ديگران خوار مىسازد و زبان طعن و توهين را به سوى انسان مىگشايد. بر اين اساس، پوشيدن جامه زيبا <ref> .احمد صبور ارودبادى، آيين بهزيستى در اسلام، ج 1، [[جنس]] پوشاك، ص57.</ref>، بهرهگيرى از مسواك و شانه، معطّربودن، انگشتر به دست كردن و آراستن خويش هنگام عبادت و معاشرت با مردم از مستحبات مؤّکد و برنامههاى روزانه مسلمانان است .<ref> . محمدباقر مجلسى، [[حليه المتقين]]، صص91 و107.</ref> | ||
حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام بهترين | حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام بهترين جامههاى خود را در نماز مىپوشيد و در پاسخ كسانى كه سبب اين كار را مىپرسيدند، مىفرمود: '''«اِنَّ اللّهَ جَميلْ و يُحبُّ الجَمالَ فَاَتَجمّلُ لِرَبّى»'''<ref> . فضل بن حسن طبرسى، پيشين، ج3و4، ص673.</ref> ؛ «خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد. پس خود را براى پروردگارم زيبا مىسازم». | ||
چون انسان به طور فطرى زيبايى را دوست دارد، طبيعى است كه دنبال زيبايى باشد، چه زيبايى جسمانى و مادى و چه زيبايى معنوى و روحانى. آنچه در اسلام سفارش شده آن است كه: | چون انسان به طور فطرى زيبايى را دوست دارد، طبيعى است كه دنبال زيبايى باشد، چه زيبايى جسمانى و مادى و چه زيبايى معنوى و روحانى. آنچه در اسلام سفارش شده آن است كه: | ||
خط ۱۳: | خط ۱۶: | ||
اولاً، اين تمايل، انسان را از حدود مقرّر در شريعت الهى خارج نكند و از اين رو، دستور داده است كه از نگاه خيره به نامحرم چشم بپوشند. | اولاً، اين تمايل، انسان را از حدود مقرّر در شريعت الهى خارج نكند و از اين رو، دستور داده است كه از نگاه خيره به نامحرم چشم بپوشند. | ||
ثانياً، اين ميل فقط در ماديات و زيبايىطلبى جسمانى و مادى منحصر نگردد، بلكه افق فكرى خود را تعالى بخشند، به زيبايىهاى معنوى نيز توجه داشته باشند و هنگام تعارض، زيبايى معنوى مقدّم باشد؛ چنان كه در روايات وارد شده است براى [[ازدواج]] و انتخاب [[همسر]]، [[همسر]] زيباروى برگزينيد، ولى در عين حال، از [[ازدواج]] با «خضراء الدمن» [[زنان]] خوشصورت ولى بدسيرت، نهى شده است، بلكه در صورت تعارض صورت خوب (زيبايى ظاهرى) با سيرت نيكو (زيبايى معنوى)، سيرت نيكو اولويت دارد. | |||
قرآن كريم با صراحت تمام | قرآن كريم با صراحت تمام مىفرمايد: | ||
'''«وَ لاَ تنكِحوا المُشركينَ حتّى يُؤِمنوا و لَعبدٌ مُؤمنٌ خَيرٌ مِن مشركٍ وَ لَو أَعجَبَكُم اولئِكَ يَدعونَ اِلى النَّارِ وَ اللّهُ يَدعُو اِلى الجنّةِ و المغفرةِ بِأذنِه و يُبيِّنُ آياتِه لِلنّاسِ لَعَلَّهُم يَتَذَكَروُن»''' ؛<ref> . بقره 2، آيه 221.</ref> | '''«وَ لاَ تنكِحوا المُشركينَ حتّى يُؤِمنوا و لَعبدٌ مُؤمنٌ خَيرٌ مِن مشركٍ وَ لَو أَعجَبَكُم اولئِكَ يَدعونَ اِلى النَّارِ وَ اللّهُ يَدعُو اِلى الجنّةِ و المغفرةِ بِأذنِه و يُبيِّنُ آياتِه لِلنّاسِ لَعَلَّهُم يَتَذَكَروُن»''' ؛<ref> . بقره 2، آيه 221.</ref> | ||
'''«و با زنان مشرك ازدواج مكنيد، تا ايمان بياورند. قطعاً كنيز | '''«و با [[زنان]] مشرك [[ازدواج]] مكنيد، تا ايمان بياورند. قطعاً كنيز باايمان بهتر از [[زن]] مشرك است، هر چند [زيبايى] او شما را به شگفت آورد. و به [[مردان]] مشرك [[زن]] مدهيد تا ايمان بياورند. قطعاً برده با ايمان بهتر از [[مرد]] آزاد مشرك است، هرچند شما را به شگفت آورد. آنان [شما را] به سوى آتش فرا مىخوانند، و خدا به فرمان خود، [شما را] به سوى بهشت و آمرزش مىخواند، و آيات خود را براى مردم روشن مىگرداند، باشد كه متذكر شوند».''' | ||
در روايات نقل شده است كه وقتى پيامبر اسلام براى باز كردن درب خانه | در روايات نقل شده است كه وقتى پيامبر اسلام براى باز كردن درب خانه مىرفتند، موى خود را مرتب مىكردند و خود حضرت در توضيح اين كار مىفرمودند: '''«مردم حق دارند ما را زيبا ببينند»''' .<ref> . مهدى مهريزى، [[آسيبشناسى حجاب]]، ص19.</ref> | ||
از لحاظ معنوى نيز قرآن در توصيف رسول اكرم صلى الله عليه وآله | از لحاظ معنوى نيز قرآن در توصيف رسول اكرم صلى الله عليه وآله مىفرمايد: | ||
'''«اِنَّكَ لَعلى خُلُقٍ عَظيمٍ»''' .<ref> . قلم 68، آيه 4.</ref> | '''«اِنَّكَ لَعلى خُلُقٍ عَظيمٍ»''' .<ref> . قلم 68، آيه 4.</ref> | ||
بنابراين، خداوند زينت و خودآرايى را نهى | بنابراين، خداوند زينت و خودآرايى را نهى نمىكند. آنچه در شرع مقدّس ممنوع شده، [[تبرج]] و خودنمايى و تحريك و تهييج به وسيله آشكارساختن زينت در محافل اجتماعى است؛ چنان كه مىفرمايد: | ||
«وَ لا تَبَرَّجنَ تَبَرُّجَ الجاهليّةِ الأولى» .<ref> . فضل بن حسن طبرسى، پيشين، ج 3 و 4، ص 673.</ref> | «وَ لا تَبَرَّجنَ تَبَرُّجَ الجاهليّةِ الأولى» .<ref>. فضل بن حسن طبرسى، پيشين، ج 3 و 4، ص 673.</ref> | ||
'''«[[ | '''«[[تبرج]]» برگرفته از «برج» و مقصود از آن ابرازكردن زر و زيور و موارد زينت و زيبايى خود است''' .<ref> . همان، ج 7و 8، ص 557.</ref> | ||
مرحوم علاّمه طباطبايى در | مرحوم علاّمه طباطبايى در تفسير الميزان مىنويسد: «كلمه تبرج به معناى ظاهرشدن در برابر مردم است؛ همانگونه كه برج قلعه براى همه هويداست» .<ref> . سيد محمدحسين طباطبايى، پيشين، ج16، ص335.</ref> | ||
== | ==نتیجهگیری== | ||
از آنچه گفته شد، روشن | از آنچه گفته شد، روشن مىشود كه خودآرايى جايز است اما خودنمايى و آشكار كردن زينت در برابر نامحرم ممنوع مىباشد، چرا كه قرآن از ظاهر ساختن زينتهاى پنهان مانند جواهرات سينهبند و گردنبند و لباسهاى نازك كه معمولاً زير چادر از آنها استفاده مىشود، نهى كرده است: | ||
'''«وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها»''' ؛<ref> . نور 24، آيه 31.</ref> | '''«وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها»''' ؛<ref> . نور 24، آيه 31.</ref> | ||
''' | '''«[[زنان]] نبايد زينت خود را آشكار كنند مگر آن مقدار كه به طور متعارف پيداست».''' | ||
[[زن]]ى كه خود را آرايش مىكند و زينت خود را در معرض تماشاى نامحرمان قرار مىدهد، در واقع عفتاش را به مخاطره انداخته و بيگانگان را به تماشاى خود دعوت مىكند. | |||
سقراط دانشمند معروف، به | سقراط دانشمند معروف، به [[زن]]ى كه زينت مىكرد كه به تماشاى شهر رود، گفت: «گمان من اين است كه تو به تماشاى شهر نمىروى بلكه مىروى كه شهر تو را تماشا كند».<ref>. به نقل از: احمد محسنى گرگانى، زيباترين الگوى پوشش در اسلام، اراك، دفتر نماينده مقام معظم رهبرى، 1380، ص 162.</ref> | ||
بدين ترتيب مىبينيم كه اسلام از طرفى با دستور الزامى [[زنان]] به رعايت [[حجاب]] و پوشش و از طرف ديگر با تشويق آنان به استفاده از زيورآلات و زينتها به شرط عدم [[تبرج]] و نمايش زينتها به نامحرمان، جلوى سوءاستفاده را گرفته است تا از اين طريق زمينه سلامت روحى و روانى افراد جامعه فراهم گرديده و نظام [[خانواده]] مستحكم و پايدار بماند. | |||
بدين ترتيب | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* | * زینت در اسلام | ||
* [[تبرج]] | * [[تبرج]] | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: ویکیجنسیت]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۳
{{#invoke:Message box|ambox}}
حكم كلّى آن است كه خودآرايى جايز و خودنمايى در مقابل نامحرم ممنوع است.<ref> . مرتضى مطهرى، پيشين، ص131.</ref>
آیات و روایات
علامه طباطبايى در تفسير آيه 32 سوره اعراف مىفرمايد: «خداى متعال در اين آيه، زينتهايى را معرفى مىكند كه براى بندگان ايجاد كرده و گرايش فطرى انسان را به سوى آن قرار داده است و روشن است كه فطرت جز به چيزهايى كه وجود و بقاى انسان نيازمند آن است، الهام نمىكند».<ref> . سيد محمدحسين طباطبايى، الميزان، ج8، ص79.</ref>
اين گرايش طبيعى، افزون بر آنكه آثار مثبت روانى در ديگران پدید مىآورد، به تحقّق آثار گرانبهاى روانى در شخص آراسته نيز مىانجامد. آراستن خود و پرهيز از آشفتگى و پريشانى، در نظام فكرى و ذوق سليم انسان ريشه دارد. ظاهر ژوليده و آشفته و عدم مراعات تميزى و نظافت ظاهرى، خود به خود فرد را در نگاه ديگران خوار مىسازد و زبان طعن و توهين را به سوى انسان مىگشايد. بر اين اساس، پوشيدن جامه زيبا <ref> .احمد صبور ارودبادى، آيين بهزيستى در اسلام، ج 1، جنس پوشاك، ص57.</ref>، بهرهگيرى از مسواك و شانه، معطّربودن، انگشتر به دست كردن و آراستن خويش هنگام عبادت و معاشرت با مردم از مستحبات مؤّکد و برنامههاى روزانه مسلمانان است .<ref> . محمدباقر مجلسى، حليه المتقين، صص91 و107.</ref>
حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام بهترين جامههاى خود را در نماز مىپوشيد و در پاسخ كسانى كه سبب اين كار را مىپرسيدند، مىفرمود: «اِنَّ اللّهَ جَميلْ و يُحبُّ الجَمالَ فَاَتَجمّلُ لِرَبّى»<ref> . فضل بن حسن طبرسى، پيشين، ج3و4، ص673.</ref> ؛ «خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد. پس خود را براى پروردگارم زيبا مىسازم».
چون انسان به طور فطرى زيبايى را دوست دارد، طبيعى است كه دنبال زيبايى باشد، چه زيبايى جسمانى و مادى و چه زيبايى معنوى و روحانى. آنچه در اسلام سفارش شده آن است كه:
اولاً، اين تمايل، انسان را از حدود مقرّر در شريعت الهى خارج نكند و از اين رو، دستور داده است كه از نگاه خيره به نامحرم چشم بپوشند.
ثانياً، اين ميل فقط در ماديات و زيبايىطلبى جسمانى و مادى منحصر نگردد، بلكه افق فكرى خود را تعالى بخشند، به زيبايىهاى معنوى نيز توجه داشته باشند و هنگام تعارض، زيبايى معنوى مقدّم باشد؛ چنان كه در روايات وارد شده است براى ازدواج و انتخاب همسر، همسر زيباروى برگزينيد، ولى در عين حال، از ازدواج با «خضراء الدمن» زنان خوشصورت ولى بدسيرت، نهى شده است، بلكه در صورت تعارض صورت خوب (زيبايى ظاهرى) با سيرت نيكو (زيبايى معنوى)، سيرت نيكو اولويت دارد.
قرآن كريم با صراحت تمام مىفرمايد:
«وَ لاَ تنكِحوا المُشركينَ حتّى يُؤِمنوا و لَعبدٌ مُؤمنٌ خَيرٌ مِن مشركٍ وَ لَو أَعجَبَكُم اولئِكَ يَدعونَ اِلى النَّارِ وَ اللّهُ يَدعُو اِلى الجنّةِ و المغفرةِ بِأذنِه و يُبيِّنُ آياتِه لِلنّاسِ لَعَلَّهُم يَتَذَكَروُن» ؛<ref> . بقره 2، آيه 221.</ref>
«و با زنان مشرك ازدواج مكنيد، تا ايمان بياورند. قطعاً كنيز باايمان بهتر از زن مشرك است، هر چند [زيبايى] او شما را به شگفت آورد. و به مردان مشرك زن مدهيد تا ايمان بياورند. قطعاً برده با ايمان بهتر از مرد آزاد مشرك است، هرچند شما را به شگفت آورد. آنان [شما را] به سوى آتش فرا مىخوانند، و خدا به فرمان خود، [شما را] به سوى بهشت و آمرزش مىخواند، و آيات خود را براى مردم روشن مىگرداند، باشد كه متذكر شوند».
در روايات نقل شده است كه وقتى پيامبر اسلام براى باز كردن درب خانه مىرفتند، موى خود را مرتب مىكردند و خود حضرت در توضيح اين كار مىفرمودند: «مردم حق دارند ما را زيبا ببينند» .<ref> . مهدى مهريزى، آسيبشناسى حجاب، ص19.</ref>
از لحاظ معنوى نيز قرآن در توصيف رسول اكرم صلى الله عليه وآله مىفرمايد:
«اِنَّكَ لَعلى خُلُقٍ عَظيمٍ» .<ref> . قلم 68، آيه 4.</ref>
بنابراين، خداوند زينت و خودآرايى را نهى نمىكند. آنچه در شرع مقدّس ممنوع شده، تبرج و خودنمايى و تحريك و تهييج به وسيله آشكارساختن زينت در محافل اجتماعى است؛ چنان كه مىفرمايد:
«وَ لا تَبَرَّجنَ تَبَرُّجَ الجاهليّةِ الأولى» .<ref>. فضل بن حسن طبرسى، پيشين، ج 3 و 4، ص 673.</ref> «تبرج» برگرفته از «برج» و مقصود از آن ابرازكردن زر و زيور و موارد زينت و زيبايى خود است .<ref> . همان، ج 7و 8، ص 557.</ref>
مرحوم علاّمه طباطبايى در تفسير الميزان مىنويسد: «كلمه تبرج به معناى ظاهرشدن در برابر مردم است؛ همانگونه كه برج قلعه براى همه هويداست» .<ref> . سيد محمدحسين طباطبايى، پيشين، ج16، ص335.</ref>
نتیجهگیری
از آنچه گفته شد، روشن مىشود كه خودآرايى جايز است اما خودنمايى و آشكار كردن زينت در برابر نامحرم ممنوع مىباشد، چرا كه قرآن از ظاهر ساختن زينتهاى پنهان مانند جواهرات سينهبند و گردنبند و لباسهاى نازك كه معمولاً زير چادر از آنها استفاده مىشود، نهى كرده است:
«وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها» ؛<ref> . نور 24، آيه 31.</ref> «زنان نبايد زينت خود را آشكار كنند مگر آن مقدار كه به طور متعارف پيداست».
زنى كه خود را آرايش مىكند و زينت خود را در معرض تماشاى نامحرمان قرار مىدهد، در واقع عفتاش را به مخاطره انداخته و بيگانگان را به تماشاى خود دعوت مىكند.
سقراط دانشمند معروف، به زنى كه زينت مىكرد كه به تماشاى شهر رود، گفت: «گمان من اين است كه تو به تماشاى شهر نمىروى بلكه مىروى كه شهر تو را تماشا كند».<ref>. به نقل از: احمد محسنى گرگانى، زيباترين الگوى پوشش در اسلام، اراك، دفتر نماينده مقام معظم رهبرى، 1380، ص 162.</ref> بدين ترتيب مىبينيم كه اسلام از طرفى با دستور الزامى زنان به رعايت حجاب و پوشش و از طرف ديگر با تشويق آنان به استفاده از زيورآلات و زينتها به شرط عدم تبرج و نمايش زينتها به نامحرمان، جلوى سوءاستفاده را گرفته است تا از اين طريق زمينه سلامت روحى و روانى افراد جامعه فراهم گرديده و نظام خانواده مستحكم و پايدار بماند.
جستارهای وابسته
- زینت در اسلام
- تبرج